Британияда террор хавфи ортаяптими?

Британия пойтахти Лондонда содир этилган жуда ҳам хатарли ва беҳурмат арсон ҳужумига оид суд жараёни якунланди. Бу ҳужум нафақат инсон ҳаётига таҳдид солди, балки халқаро миқёсдаги тинчлик ва хавфсизлик масалаларига ҳам жиддий таъсир кўрсатди. Суд томонидан аниқланган фактларга кўра, мазкур ҳужум Россия давлатининг яқин иттифоқчиси бўлган Вагнер ҳарбий гуруҳи билан боғланган бўлиб, ушбу гуруҳнинг Британиядаги илғор ҳамкорлари орқали амалга оширилган.

Судда маълум бўлишича, 23 ёшли Жаким Роуз, 20 ёшли Угниус Асмена ва яна бир 23 ёшли Нии Менса арсон, яъни қасддан ўт қўйиш ва инсон ҳаётини хавф остига қўйиш каби оғир жиноятда айбдор деб топилди. Улар Лондоннинг шарқий қисмида жойлашган ва Украинага инсонпарварлик ёрдами, шу жумладан Starlink интернет ускуналарини юбориб турган омборга ўт қўйишган.

Тергов ва суд жараёнлари давомида аниқланган маълумотларга кўра, мазкур ҳужум ортида 20 ёшли Дилан Эрл ва 23 ёшли Жейк Ривз турар эди. Улар Вагнер гуруҳи номидан ушбу ҳужумни ташкил этиб, бошқа жиноятчиларни йўлга солишган. Эрл ва Ривз ўз айбини олдиндан тан олган ва уларнинг иши алоҳида кўриб чиқилган.

2024 йил 20 март куни кечаси соат тун яримларида юз берган ҳужум оқибатида Cromwell Industrial Estate омбори деярли бутунлай ёниб кетган. Тахминан £1 миллионлик моддий зарар етказилган. Ўша кечаси воқеа жойига 60 нафар ўт ўчирувчи жалб этилган. Улар саккизта махсус ўт ўчириш техникаси билан ёнғинни назоратга олишга уринган.

Омборга ўт қўйганлар орасидаги Менса ўз телефони орқали бу ҳаракатни тўғридан-тўғри жонли эфирда намойиш қилган. Ушбу видео орқали бензин ёрдамида омбор эшикларига ёқилғи сепилиб, шиддатли ёнғин келтириб чиқарилгани тасдиқланган.

Юк машина ҳайдовчиларидан бири бу ҳалокатли ёнғинни тўхтатишга ҳаракат қилган бўлса-да, афсуски, унга буни амалга ошириш муяссар бўлмаган. Унинг жасоратли уриниши кенг жамоатчилик томонидан юксак баҳоланган.

Суд жараёни давомида маълум бўлишича, Вагнер билан боғлиқ шахслар томонидан Лондоннинг бошқа туманларида, хусусан Mayfair ҳудудида жойлашган қимматбаҳо ресторан ва вино дўконига қарши яна бир неча арсон ҳужумлар режалаштирилган. Бу билан кифояланмасдан, айни ҳудудда яшовчи, Россиялик бой диссидентларнинг бирини ўғирлаб кетиш ҳаракати ҳам бор эди.

Айни пайтда Дилан Эрл Британияда 2023 йилда қабул қилинган Миллий Хавфсизлик Тўғрисидаги Қонунга асосан жиноят содир этган биринчи шахс сифатида тарихга кирди. Бу қонун Британиядаги душман давлатлар фаолиятини жиловлаш учун қабул қилинган ва жуда катта ҳуқуқий аҳамиятга эга.

Метрополитен полицияси терроризмга қарши кураш бўлими бошлиғи Доминик Мёрфининг таъкидлашича, бу жиноят Россия билан боғлиқ ташкилотлар томонидан Британияда "воситачилар" орқали амалга оширилган хавфли ҳаракат эканини яққол кўрсатади. Ушбу воситачилар Британия фуқаролари бўлиб, ташқи давлат манфаатларини ҳимоя қилиш учун ўз юртларида ноқонуний ҳаракатларни амалга оширишган.

Маълум бўлишича, Эрл Telegram орқали Вагнер гуруҳи билан тўғридан-тўғри алоқада бўлган ва уларнинг топшириқларини ижро этган.

Судда бешинчи гумондор — Эштон Эванс бир марта террорчилик ҳаракатлари тўғрисида маълумот бермаганликда айбдор деб топилди, аммо омборга ўт қўйиш тўғрисида маълум қилмаганлик бўйича оқланган. Олтинчи шахс — Дмитрий Паулускас эса ўзини оқлаб чиқди.

Судда гапирган Бош Прокуратуранинг терроризмга қарши бўлими раҳбари Дэвид Которннинг таъкидлашича: “Бу каби жиноий ҳаракатлар Британия ҳудудида мутлақо қабул қилиб бўлмайди. Суд қарорлари қатъий ва ҳеч ким жазодан қоча олмайди.”

Айни воқеа Британияда душман давлатлар таъсири остида бўлиши мумкин бўлган шахсларга нисбатан жиддий чоралар кўрилиши лозимлигини кўрсатиб турибди. Шу билан бирга, Британия хавфсизлик хизматлари ўз фаолиятини янада кучайтириши талаб этилади. Халқаро майдонда Россиянинг Вагнер гуруҳи орқали бошқа давлатларда ҳам шунга ўхшаш ҳаракатларини амалга ошираётгани аллақачон маълум. Британиядаги бу воқеа эса, ушбу таҳдид реал ва кенг кўламли эканини тасдиқлайди.

Шу сабабли, жамоатчилик ва барча фуқаролардан ҳушёр бўлиш, ҳар қандай шубҳали ҳаракатлар ҳақида тезда ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга хабар бериш талаб этилади. Чунки, тинчлик, хавфсизлик ва мустақиллик барчамиз учун тенг аҳамиятга эга.

«Замин»ни Telegram’да ўқинг!