Хитой ва америкалик олимлар қурилиш соҳасида ҳақиқий инқилоб яратди. Улар шундай махсус цемент ишлаб чиқишдики, у оддий бетон ва анъанавий цементдан фарқли равишда биноларда иссиқлик тўпланишини олдини олади ва уларни самарали равишда совутади. Бу янгилик қурилиш материаллари технологиясидаги энг сўнгги ютуқлардан бири сифатида илмий жамоатчилик эътиборини тортмоқда. Тадқиқот натижалари Ccиенcе Адванcес журналида эълон қилинди.
Тадқиқотчиларнинг таъкидлашича, янги аралашма бино ичи ҳароратини кундузги иссиқ пайтларда тахминан 5 даража Цельсийга пасайтириш имконини беради. “Цемент қотганда унинг юзасида табиий эттрингит минералининг кристалларига ўхшаш махсус тузилма пайдо бўлади. Бу тузилма кўринадиган ёруғликни юқори даражада акс эттиради ва ўрта инфрақизил нурланишни деярли тўлиқ ўтказади. Шундай қилиб, биноларнинг ичи кундузги жазирама пайтларда ҳам салқин сақланади”, – дейди тадқиқотчилар.
Ушбу инновацион материал “фотон-структураланган цемент” деб номланади ва Хитой Халқ Республикасининг Жануби-Шарқий университети профессори Миао Чанвен раҳбарлигидаги хитойлик ва америкалик материалшунослар гуруҳи томонидан ишлаб чиқилган. Унинг асосий вазифаси классик цементнинг асосий камчиликларини бартараф этишдан иборат: анъанавий цемент тропик ва иссиқ минтақаларда қўлланганда фақат қуёш нурининг ва иссиқликнинг 30 фоизини акс эттиради, бу эса биноларнинг юқори ҳароратгача қизишини камайтиради.
Олимлар янги материалдан уйнинг кичик моделларини ясаб, уларнинг қуёш нури ва иссиқликка реакциясини синовдан ўтказишди. Таълимий ва лаборатор тадқиқотлар шуни кўрсатдики, куннинг энг иссиқ соатларида бино деворларининг ҳарорати анъанавий цементда 60-70 даража Цельсий бўлса, фотон-структураланган цементда бу кўрсаткич 30-35 даражага тушган. Бу эса бино ичи ҳароратини тахминан 5 даражага пасайтириш имконини берди.
“Бу технология келажакда биноларни совитиш харажатларини сезиларли даражада камайтиради ва иқлим ўзгариши оқибатларига қарши самарали восита бўлиб хизмат қилади”, – дейилади мақолада. Олимлар фикрича, янги цемент нафақат тропик ва иссиқ ҳудудларда, балки ҳар қандай иссиқликка сезгир шаҳарларда ҳам кенг қўлланиши мумкин.
Бу янгилик қурилиш соҳасидаги энергия тежаш ва экологияга таъсирни камайтириш учун ҳам катта аҳамиятга эга. Фотон-структураланган цемент орқали келажакда бинолар нафақат барқарор ва экологик тоза бўлади, балки аҳоли учун ҳам қулай ва салқин муҳит яратилади.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
