Жаҳон инновация майдонида яна бир муҳим янгилик қайд этилди. БМТ эълон қилган 2025 йилги Глобал инновацион индексга кўра, Ўзбекистон Марказий Осиё мамлакатлари орасида энг илғор давлат сифатида тан олинди.
Ҳисоботда қайд этилишича, 2011 йилдан бери рейтингнинг мутлоқ етакчиси Швейцария бўлиб қолмоқда. Унинг ортидан Швеция иккинчи, АҚШ эса учинчи ўринни эгаллаган. Шунингдек, Жанубий Корея, Сингапур, Буюк Британия, Финляндия, Нидерландия ва Дания каби давлатлар ҳам ўнталикда ўз ўрнига эга бўлди. Хитой эса Германияни орқада қолдириб, 10-ўринга кўтарилгани билан алоҳида эътибор қозонди.
Экспертлар таъкидлашича, Хитойда 2024 йилнинг ўзидаёқ халқаро патент аризаларининг тахминан тўртдан бири берилган. Бу кўрсаткич АҚШ, Япония ва Германиянинг биргаликдаги улушига яқин. Бироқ, ушбу давлатларда сўнгги йилларда кўрсаткичлар пасайиш тенденцияси кузатилган. Патентларга эгалик қилиш эса давлатнинг технологик имкониятлари ва иқтисодий қудратининг муҳим кўрсаткичи сифатида баҳоланади.
Марказий Осиёдаги кўрсаткичлар ҳам диққатга сазовор. Ўзбекистон 139 давлат орасида 79-ўринни қайд этди. Қозоғистон — 81, Қирғизистон — 96, Тожикистон эса 108-ўринда қайд этилди. Туркманистон эса умуман рейтингга киритилмади.
Ўзбекистоннинг натижаларига алоҳида эътибор қаратилмоқда. 2024 йилда мамлакат 132 давлат ичида 83-ўринда бўлган бўлса, бу йилги кўрсаткич бир неча поғонага юқорилади. Хусусан, “Инновацияларга киритилган сармоялар” субиндексида Ўзбекистон 69-ўринни эгаллади. Бу кўрсаткич ўтган йилга нисбатан яхшиланган. Бироқ “Инновациялардан олинган натижалар” бўйича мамлакат 92-ўринга тушиб кетди.
Таҳлилларга кўра, қисқа муддатли истиқболда Ўзбекистон учун 8 та кўрсаткичда ижобий ўзгариш кузатилган бўлса, 3 та йўналишда салбий натижалар қайд этилган.
Мутахассислар фикрича, мамлакат сўнгги йилларда визавий тартибларни енгиллаштириш, инфратузилмани ривожлантириш ва хорижий сармояларни жалб қилиш орқали инновацион муҳитни шакллантиришда қадам ташлади. Шу билан бирга, узоқ муддатли истиқболда илм-фан ва тадқиқотларга йўналтирилган инвестициялар Ўзбекистоннинг инновацион салоҳиятини янада ошириши мумкин.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
