Италия–Марказий Осиё муносабатларида янги босқич: Мелони стратегик шерикликка чақирди

Ўтган ҳафта Остона шаҳри Марказий Осиё давлатлари ва Италия ўртасидаги стратегик мулоқотга мезбонлик қилди. Рим папасининг вафоти муносабати билан кечиктирилган ташрифини амалга оширган Италия бош вазири Жоржа Мелони нафақат Остонадаги саммитда, балки унгача бўлиб ўтган халқаро форумда ҳам фаол қатнашди.

Илк бор ўтказилган “Марказий Осиё – Италия” саммитида Мелони минтақадаги беш республика раҳбари билан учрашди. У Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев билан Самарқандда, Қозоғистон раҳбари Қасим-Жомарт Тўқаев билан эса Остонада учрашув ўтказди. Саммитни ўрни сифатида Остона танлангани минтақанинг сиёсий марказ сифатидаги аҳамиятини янада намоён этди.

Мелони: “Европа билан алоқалар янги сифат босқичига чиқиши керак”

“It’s time to think beyond borders,” – деди Италия бош вазири ўз нутқида. Яъни Европа билан муносабатларда янги йўналиш ва ёндашувлар зарур. Унинг сўзларига кўра, Италия Евроиттифоқ доирасида Марказий Осиёга энг фаол сармоя киритаётган давлатлардан бири бўлиб, бу минтақани нафақат иқтисодий, балки сиёсий ва экологик ҳамкор сифатида ҳам кўради.

Мелонининг таъкидлашича, икки томонлама ҳамкорликнинг асосий устувор йўналишларидан бири энергетика соҳаси бўлади. У бу соҳадаги имкониятларни кучайтириш, инвестиция муҳитини яхшилаш ва яшил энергия соҳасида биргаликдаги лойиҳаларни кенгайтириш кераклигини қайд этди. Шунингдек, иқлим ўзгариши ва экологик муаммоларга қарши курашда Иқлим жамғармаси доирасида ҳамкорлик қилиш муҳимлигига эътибор қаратди.

Форум: геосиёсий фикрлар ва Европа Иттифоқи нуқтаи назари

Саммит доирасида ўтказилган халқаро форумда сўзга чиққан таниқли сиёсатчилардан бири — собиқ Италия ташқи ишлар вазири ва Европа Иттифоқининг ташқи сиёсат бўйича собиқ вакили Федерика Могерини бўлди. Унинг таъкидлашича, Италиянинг Марказий Осиёга бўлган қараши Евроиттифоқники билан мос келади.

“Биз бу минтақада савдо, инвестиция ва маданият билан чекланишни эмас, балки кенг қамровли, стратегик ва геосиёсий шерикликни ривожлантиришни истаймиз. Марказий Осиё жаҳондаги етакчи давлатлар ўртасидаги балансни сақлаши керак, фақат бир йўналишга суяниш улар учун хавфли бўлиши мумкин,” — деди Могерини.

Янги саҳифа очиляпти

Марказий Осиё–Италия алоқалари янги босқичга киргани, саммит доирасида эришилган келишувлар ва билдирилган сиёсий ирода орқали яққол кўринмоқда. Италия минтақада нафақат иқтисодий, балки сиёсий ва маданий жиҳатдан ҳам ўз нуфузини оширишга ҳаракат қилмоқда. Мелонининг нутқи орқали Европа иттифоқи нафақат ғарб, балки марказий Евроосиёга ҳам жиддий қараётганини кўрсатди.

Zamin.uz таҳририяти ушбу саммит минтақавий барқарорлик ва Евроосиёдаги янги геосиёсий динамикани шакллантиришда муҳим босқич бўлишига ишонади. Марказий Осиё давлатлари учун ҳам бу салоҳиятли имконият ва мувозанатли ташқи сиёсатнинг янги йўналишидир.