Валюта ва қимматбаҳо металлар соҳасида янги ислоҳот: жарималар бекор қилинмоқда

Ўзбекистонда иқтисодий муносабатлар ва қимматбаҳо металлар айланмаси бўйича муҳим ислоҳотлар бошланмоқда. Қонунчилик палатаси депутатлари томонидан биринчи ўқишда қабул қилинган янги қонун лойиҳаси мамлакат иқтисодиёти ва тадбиркорлик муҳитида жиддий ўзгаришларга замин яратади.

Бугунги кунда амалдаги қоидаларга кўра, валюта тушумининг белгиланган қисмини мажбурий тарзда сотмаслик – мансабдор шахсларга нисбатан катта жарималар солинишига сабаб бўлади. Аниқроғи, бу ҳуқуқбузарлик учун БҲМнинг 8–12 баравари миқдорида (яъни 3 миллион сўмдан 4,5 миллион сўмгача) маъмурий жарима белгиланган. Энди эса бу санкция бекор қилиниши кўзда тутилмоқда. Қонун лойиҳасининг қабул қилиниши билан иқтисодиёт субъектлари учун янада қулай шароитлар ва енгилликлар яратилади.

Шу билан бирга, янги қонун лойиҳаси қимматбаҳо металлар ва тошлар айланмаси, валюта қимматликларининг қонуний муомаласи соҳасидаги тушунчаларни қайта шакллантириш ва амалий бир хилда қўллашга қаратилган. Хусусан, Жиноят кодекси ҳамда Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга, қимматбаҳо металлар ва тошларни қонунга хилоф равишда олганлик ёки ўтказганлик учун маъмурий ва жиноий жавобгарлик тўғрисида қўшимча нормалар киритилмоқда.

Бош прокуратура ҳузуридаги Иқтисодий жиноятларга қарши курашиш департаменти раҳбари Шамсиддин Соҳибназаров таъкидлаганидек, 2020 йилдан буён айнан қимматбаҳо металлар ва тошларнинг ноқонуний муомаласи билан боғлиқ 99 та ҳолат аниқланган. Фақатгина охирги тўрт йилда ҳуқуқбузарлардан умумий қиймати 44 миллиард сўмга тенг олтин, кумуш, олмос ва зумрадлар мусодара қилинган.

Янги қонун ҳужжати валюта ва қимматбаҳо металлар айланмасидаги ҳуқуқий нормаларни мувофиқлаштириш, ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш ва давлат назоратини кучайтиришни кўзда тутади. Тартиб-қоидаларнинг бир хилда ва одилона қўлланилиши, бозор иштирокчилари учун шаффоф ва рақобатбардош муҳит яратиши асосий мақсад қилиб белгиланган.

Ўтказилаётган ислоҳотлар бизнес юритиш, инвестициявий фаоллик ва халқаро стандартларга мослашув нуқтаи назаридан ҳам мамлакат учун стратегик аҳамиятга эга. Қонунчиликдаги ўзгаришлар орқали ҳуқуқбузарликларнинг барвақт олдини олиш, қимматбаҳо ресурсларнинг ноқонуний айланмасини чеклаш ва умумий иқтисодий мувозанатни таъминлаш кўзда тутилмоқда.

Янги лойиҳа амалга ошса, валюта ва қимматбаҳо металлар бозорида давлат ва бизнес ўртасидаги ишонч ва ҳамкорлик янада мустаҳкамланиши кутилмоқда. Ҳозирча лойиҳа биринчи ўқишда қабул қилинган бўлса-да, унинг ҳаётга татбиқ этилиши яқин вақтларда мамлакат иқтисодиёти учун янги имкониятлар эшигини очиши мумкин. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!