Ўтган ёз жуда кўп катта трансферлар, айниқса АПЛ жамоаларининг рекорд даражадаги харидлари билан ёдда қолди. Инглиз клубларининг ўзи биргаликда 3,5 миллиард фунтга яқин маблағ сарфлашди. Бу фонда Испания грандлари ва бошқа лигалардаги рақамлар анча камтар кўринади, шунинг учун ёзда эътибор айнан АПЛ грандларига қаратилди.
Қуйида энг муҳим ҳисоблаётганимиз 10 трансфернинг плюс ва минуслари ҳақида гаплашамиз. Албатта, бу трансферлардан кўра кўпроқ пул сарфланган, эътиборлироқ бошқа харидлар ҳам бор, аммо биз айнан ўйинга таъсири, жамоа даражасини бир поғона юқорига кўтариши мумкин бўлган номларга тўхталишга қарор қилдик. Ўнликдаги аксарият футболчилар 26-27 ёшда, яъни келажак учун эмас, ҳозироқ жамоани кучайтиришга мўлжалланган трансферлар.
МАТЕУС КУНЯ
26 ёш. «Вулверҳэмптон»дан «Манчестер Юнайтед»га – 74 миллион евро
Плюс: Куня у қадар катта бўлмаган вақт мобайнида жуда кўп жамоаларни алмаштирган, Испания ва Германияда ҳам ўйнашга улгурган бўлса-да, том маънода сўнгги икки мавсумда, яъни Англияда очилди. Сўнгги икки мавсумда 31 гол ва 14 ассист – ўртамиёна жамоа вакили учун катта натижа. Агар ушбу кўрсаткичларнинг маълум қисмини янги жамоасига кўчира олса ҳам анча фойдали бўлади, зеро «МЮ» таркибида фақат Бруно Фернандешгина шу оралиқда яхшироқ кўрсаткичга эга.
«Манчестер Юнайтед»нинг аввалги трансфер сиёсатидаги энг ўзини оқламаган жиҳат – АПЛ тажрибасига эга бўлмаган футболчиларга бўлган ишонч эди. Кунягача клуб амалга оширган 20 трансфердан атиги биттаси (Маунт) АПЛ жамоасидан бўлганди, холос. Табиийки, темпга дош бера олмаслик, адаптация муаммолари шундоғам муаммоли жамоада кўпроқ бўй кўрсата бошлар ва оқибатда трансфер муваффақиятсиз чиқар эди. INEOS ва Аморим келганидан кейин курс ўзгарди.
Яна бир муҳим фактор – «Вулверҳэмптон» сўнгги мавсумда 3-4-2-1, айнан «МЮ» схемасига яқин тактикада тўп сурди ва Куня ҳам мана шу схемада самарали ўйин кўрсатди. «Ўнлик» позициясида Гарначо, Рэшфорд, Майну, ҳатто Бруно билан ҳам муаммоларга дуч келган Аморим учун бу жиҳат ҳал қилувчи аҳамиятга эга бўлган.
Минус: Куня «Вулверҳэмптон»да энг асосий юлдуз эди ва ҳар бир ҳужум айнан унинг иштироки билан бўлган. Риск қилиш ҳуқуқи ҳам Куняда эди. Қисқаси, Брунонинг «МЮ»даги роли. Янги жамоада табиийки, бундай бўлмайди. Вазифалар тақсимланиши, Куняга аввалгидан кичикроқ ҳудудда, муайян функция берилиши, янада тартиблироқ ҳаракатланиш талаб қилиниши мумкин. Бу шартларда футболчи ўзини қандай кўрсата олади, номаълум.
ВИКТОР ГЁКЕРЕШ
27 ёш. «Спортинг»дан «Арсенал»га – 75 миллион евро
Плюс: Жуда узоқ кутилган трансфер. «Арсенал» мухлислари анчадан бери бирор тўпурар ҳужумчи келишини орзу қилишар, шундагина сўнгги паллаларда жамоага нимадир етмай қолишига барҳам берилади, деб ҳисоблашарди. Артета тизими сермаҳсул яримҳимоячилар ёрдамида бу масалани қисман ечиши мумкиндир, лекин у ҳолда жамоа доим тонусда бўлиши, жароҳатлар четлаб ўтиши, Сака, Эдегор, Мартинелли каби футболчилар доим юқори формани сақлаб туриши талаб этиларди. Замонавий футболда, айниқса, агар бир неча турнирда ғолибликка даъвогарлик қилинганда эса бунинг иложи йўқ. Деярли ҳамма ўйинда ғалаба қозониши керак бўлган жамоа учун гол уриш бироз осонроқ бўлиши керак. Айнан «тўққизлик» ҳужумчи баъзида гол уришни осонлаштиради, қайсидир маънода бутун жамоа энергиясини тежайди.
Артета сўнгги мавсумларда бу масалани стандарт вазиятлар ёрдамида ҳам ечиб келди, аммо барибир Гёкереш каби ҳужумчи зарур эди. Айнан мана шу трансфердан сўнг «Арсенал»га АПЛ соврини йўлида халақит берувчи тўсиқ қолмади, деб ҳисоблашмоқда.
Минус: Эрлинг Ҳоланднинг «Манчестер Сити»га келиши ҳам жамоанинг шунга ўхшаш муаммоларини ёпган, илк мавсумда требл қўлга киритилганди ҳам. Лекин таркибга Ҳоланднинг қўшилиши бошқа чизиқларда бир қатор қўшимча ўзгаришларни ҳам талаб қиладики, бу баъзида фойдали, баъзида ишлаб турган принциплар бузилишига сабаб бўлади. Гвардиола ҳам баъзи муваффақиятли қарорлар билан биргаликда, хатоларга ҳам йўл қўйди – табиийки, Артетада ҳам бундай риск бор. Викторни жамоа тизимига қўшиш жараёнида қандайдир муаммолар юзага келади ва шу паллада тўғри ечимларни топа олиш керак. Артета ҳозирча буни турли услубда ўйнай оладиган бир қатор катта трансферлар ёрдамида ҳал қилмоқчи. Кўрамиз.
БРАЙАН МБЕУМО
26 ёш. «Брентфорд»дан «Манчестер Юнайтед»га – 75 миллион евро
Плюс: Кўп жиҳатдан юқорида Матеус Куня ҳақидаги мулоҳазалар Мбеумо учун ҳам ўринли. Ҳатто Мбеумо янада меҳнаткашроқ, мослашувчанроқ ҳисобланади. Чунки у «Брентфорд»да турли ролларни бажарган, фарқли услубдаги ҳужумчиларга шерик бўлган ва ҳар сафар ўзига берилган вазифани уддалай олган. Кўп мутахассислар унинг ўйин услуби, ҳаракатланиши ва техникасини Муҳаммад Салоҳга ҳам қиёслашади. Албатта, бунга ҳали эрта, лекин факт шуки, 2025 йилда АПЛ доирасидаги ўйинларда Муҳаммад Салоҳдан кейинги энг кўп гол урган футболчи айнан Мбеумо бўлганди.
Минус: Ўтган мавсумда «МЮ»нинг энг ёрқин икки ўйинчисидан бири Амад Диалло эди. Кўпчилик ўнг қанот «ўнлиги» учун Амад бор эди, бошқа чизиқларни тўлдириш мақсадга мувофиқроқ бўларди, деяпти, лекин Аморим Амаддан шу қанотда литерал ясамоқчи, у «Спортинг»да ҳам қанотларда ҳужумкорроқ футболчидан фойдаланган. Шундай бўлса-да, ҳозирча тўп билан ўйин услуби ва хавф зоналари ўхшаш бўлган бу икки футболчи бир-бирига халақит бераётгандек туюлмоқда. Балки аксинча, агар ўзаро тушуниш даражаси ошиб, автоматизм шаклланса, лиганинг энг хавфли қанотига ҳам айланиши мумкин.
Яна бир ҳолат, шу йили январ-феврал ойларида Африка Миллатлар кубоги бўлиб ўтади. Мбеумо Камерун терма жамоасига кетган пайтда бир неча муҳим ўйинларда ундан фойдаланишнинг иложи бўлмайди.
ТРЕНТ АЛЕКСАНДР-АРНОЛД
26 ёш. «Ливерпул»дан «Реал»га – 10 миллион евро
Плюс: «Реал» ҳимоя чизиғига бир неча футболчи қўшиб олган бўлса-да, энг аҳамиятли трансфер сифатида Трент танлашини тўғрироқ. Англиялик футболчининг устунлиги аслида ҳимоядаги ишончли ҳаракатлари эмас, ҳужум ташкил қилиш, тўп назоратидаги иштирокидир. Трент Александр-Арнолд майдоннинг исталган бурчагига аниқ ва муҳим узатмани амалга оширишга қодир, «Реал»да эса бундай паслардан самарали фойдалана оладиган ҳужумчилар бор. Кроос ва Модрич кетганидан кейин «Реал»да мана шу йўналишда камчилик юзага келганди, Трент эса айнан мана шу муаммо учун ечим ҳисобланади. Шунингдек, стандарт вазиятлардан ҳам жуда яхши фойдалана олади. Трансфер мадридликлар учун деярли текинга тушганини эътиборга олсак, ажойиб келишув.
Минус: Трентнинг ҳимояланишда, яккакурашларда у қадар кучли эмаслиги маълум, бу камчилик «Ливерпул»да футболчининг юқорида тилга олинган ўзига хос хусусиятлари ва яхши тизим орқали ёпиб келинган. Лекин «Реал» янги мураббий қўли остида қайтадан қурилаётгани, ҳимоя чизиғига бошқа янги ва ёш футболчилар ҳам олингани туфайли дастлабки ойларда баъзи муаммолар бўлиши мумкин. Албатта, Алонсо ҳаммасини ҳисобга олган, ўринли фойдаланилса, футболчининг ижобий таъсири салбий томонини сездирмаслиги мумкин.
ЭБЕРЕЧИ ЭЗЕ
27 ёш. «Кристал Пэлас»дан «Арсенал»га – 69 миллион евро
Плюс: Артета айниқса сўнгги мавсумда ўйин қуриш муаммоларидан кўра, жароҳатлардан кўпроқ азият чекди. Мавсум ўртасига келганда ҳужум чизиғидаги футболчиларнинг ҳеч бири жамоага ёрдам бера олмай қолди: Сака, Эдегор, Жезус, Ҳаверц ва Мартинелли турли муддатларга сафдан чиққан, натижада таянч яримҳимоячиси Меринони марказий ҳужумчи сифатида ўйнатишга тўғри келганди. Эзе ва Мадуэке каби футболчиларнинг трансфери аслида қиммат, гўёки асосий таркиб учун сарфланадиган пул бўлса-да, айнан ротация учун ҳам жуда муҳим. Шунча футболчи нима учун керак, деб ҳайрон бўлганлар иккинчи турдаёқ Сака ва Эдегор жароҳат олиб майдонни тарк этганида барчасини тушуниб етишди. Тасаввур қилинг, мана шу трансферларсиз Артетанинг ҳолати қандай кечарди? Энди эса икки етакчи футболчисисиз ҳам жамоа «Энфилд»да муносиб кураша олди.
Эзе ҳам чап қанотда, керак бўлганда Эдегорнинг ўрнида ҳам ҳаракат қила олади. «Кристал Пэлас» ва терма жамоада у турли вазифаларни бажарган, ҳатто ҳужумчи сифатида ҳам ўйнаши мумкин. Мартинеллидан фарқли равишда у чап қанотдан марказга кўчиши, жамоа ўйинига ранг-баранглик олиб кириши мумкин.
Шунингдек, яна бир муҳим жиҳат, Эберечи Эзе аслида «Арсенал» тарбияланувчиси ҳисобланади ва клубга қайтиш учун «Тоттенҳэм»нинг аниқ таклифини рад қилди, яъни Артета жамоасига қўшилиш учун бор имкониятини ишга солди.
Минус: Эзега бўлган қизиқиш ёзнинг бошидан айтилган бўлса-да, ўртада бир муддат бу қизиқиш сусайгани, юқорида айтилганидек, Эзе «Тоттенҳэм»га ўтиб кетиши мумкин бўлганини ҳам таъкидлаш керак. Яъни гўёки «Арсенал» шунақа имконият пайдо бўлиб қолгани учунгина трансферга қўл ургандек. Жамоа тизимига Ҳаверц-Мартинелли ўрнига Гёкереш-Эзени олиб кириш анча мураккаб жараён ва бу тез ҳал бўлмаслиги мумкин.
АЛЕКСАНДР ИСАК
25 ёш. «Нюкасл»дан «Ливерпул»га – 144 миллион евро
Плюс: Александр Исак кўп мутахассисларнинг фикрича, айни дамда дунёнинг энг яхши ҳужумчиларидан бири. Трансфер бозорида эса энг зўри, яъни Мбаппе ёки Ҳоландни қўшмаймиз. Унинг трансфери «Ливерпул»га кўп фойда келтириши мумкин. Энг муҳими, Исак керак бўлганда классик ҳужумчи сифатида ҳам ўйнай олади, лозим бўлганда орқароққа ҳам қайтади. «Нюкасл»да у якка ўзи ҳам, Уилсон билан тандемда ҳам муваффақиятли тўп сура олган. «Ливерпул»да Муҳаммад Салоҳ каби бошқа тўпурар борлиги ҳам инобатга олинса, бу жуда керакли хусусият. Исак тўпсиз ҳаракатлари орқали ҳам, комбинацияларда иштирок этиш орқали ҳам, Муҳаммад Салоҳ учун вазиятлар яратиши, зоналар очиши мумкин.
Минус: Исакнинг «Нюкасл»ни тарк этиш истаги қатъий экани бироз кечроқ маълум бўлди. Акс ҳолда, балки «Ливерпул» Юго Экитике учун бунча кўп пул сарфламасди. Айнан Исакнинг трансфери қайсидир маънода Экитике трансфери аҳамиятини пасайтиради, Зеро, ҳар икки футболчининг фарқли жиҳатларидан кўра ўхшаш томони кўпроқ, майдонда бир хил вазифаларни бажаришади.
ФЛОРИАН ВИРЦ
22 ёш, «Байер»дан «Ливерпул»га – 125 миллион евро
Плюс: Ёш футболчилар ичида дунёнинг энг истеъдодли ва истиқболли футболчиларидан бири. «Байер»да сўнгги икки мавсумда гол ва пас бўйича 34+33 кўрсаткич қайд этган. Мана шу мувозанатдан ҳам кўриш мумкинки, Вирц ҳам ҳужумни якунлашда, ҳам ўйинни ташкил қилишда бирдек самарали ҳаракат қила олади. Кўпчилик Алонсо «Реал»га ўтгач, энг яхши шогирдини ҳам Мадридга олиб кетишини тахмин қилганди. Балки «Реал»нинг ўзи ҳам футболчи «Бавария»ни рад этгач, бошқа рақобатчиси йўқдек ҳис қилгандир. Аммо Вирц кутилмаганда «Ливерпул»ни танлаши кўпчиликни ҳайрон қолдирди. «Ливерпул» нафақат майдонда, энди трансфер бозорида ҳам исталган клуб билан рақобат қилишга тайёр эканининг намойиши ҳам эди бу.
Минус: «Кўпчилик ҳайрон қолди» – бу жумланинг замирида шу ётибдики, одатда «Ливерпул» асосан ўзи юлдуз етиштирар ёки аниқ бир позиция учун футболчиларни сотиб оларди. Вирц трансфери ҳар икки ҳолатга ҳам тушмайди, клубнинг биз ўрганиб қолган сиёсатига зид. Яъни клуб аввал юлдуз футболчини сотиб олиб, кейин у учун позиция топиб бериши керак, зеро шу пайтгача Клопп даврида ҳам, Слотда ҳам айнан Вирцнинг позицияси йўқ эди. Демак, футболчини таркибга қўшиш бироз қийинчилик олиб келиши мумкин. Яхшики, «Ливерпул»нинг ўзи Исакни қимматроққа олиб, Вирцни «АПЛнинг энг қиммат хариди» мақомидан озод қилди. Футболчининг нархи ҳам қўшимча босим бўлган бўларди.
ЖОАО ПЕДРО ЖЕЗУС
23 ёш. «Брайтон»дан «Челси»га – 64 миллион евро
Плюс: «Челси» ушбу трансфердан қандай фойда олиши мумкинлигини клублар ўртасидаги жаҳон чемпионати ҳам кўрсатиб берди. Ҳеч қандай машғулотларсиз, турнир давомида таркибга қўшилган ҳужумчи плей-офф ўйинларида ҳам, финалда ҳам асосий фигурага айланди. Ўзига яраша универсал бўлган Жоао муҳим голлари билан бирданига Жексоннинг ўрнини олиб қўйди, қолаверса, Палмер билан анчадан бери бирга ўйнаб юргандек жуда кучли тандем ҳосил қилди. Николас Жексон «Челси» таркибида кўп гол урган бўлса-да, Жоао Педрода топ футболчиларга хос элегантлик бор ва айнан шу жиҳати билан у мухлисларни ўзига жалб қилади. Шунингдек, Жексондан фарқли равишда у яна бир янги харид – Лиам Делап билан ҳам тандемда ўйнаши мумкин.
Минус: Айнан универсаллик футболчининг камчилиги сифатида ҳам намоён бўлиши мумкин. «Челси» яримҳимоя чизиғига жуда кўп футболчи олди – Палмер, Гарначо, Гиттенс, Нету, Эстевао каби футболчилар қанотлар орқали вазиятлар яратишганда ҳужумларни якунловчи ҳужумчи жарима майдонида керак бўлади. Жоао эса бироз бошқача услубга ўрганган, у жарима майдонидан кўра унинг ташқарисини яхши кўради ва бу жиҳатдан «МЮ»даги Жошуа Зиркзени ҳам эслатиб юборади. Яъни клуб яхши пул сарфлаб ҳам аслида бўлажак тўпурарни қўлга киритмаган бўлиши мумкин.
ЖАНЛУИЖИ ДОННАРУММА
26 ёш. «ПСЖ»дан «Манчестер Сити»га – 30 миллион евро
Плюс: Ўтган мавсумнинг энг яхши дарвозабони, «Олтин тўп» номзодлари қаторига киритилган футболчи. Жижи ҳатто «Олтин тўп»ни ютса ҳам эътирозлар бўлмаслиги керак, ахир айнан унинг ҳаракатлари ёрдамида «ПСЖ» Чемпионлар Лигасида «Ливерпул», «Арсенал» каби жамоаларни доғда қолдирганди. Унинг сэйвлари ва ишончли ўйини Дембеленинг голларидан ҳам аҳамиятлироқ бўлганди. Табиийки, бундай дарвозабонни атиги 30 миллион евро эвазига қўлга киритиш катта ютуқ. Бу ерда Доннарумманинг «ПСЖ» бош мураббийи Луис Энрике билан муносабатлари ҳам рол ўйнади, шу билан бирга, уни қўлга киритишда «МЮ», «Челси», «Галатасарой» каби клублар ҳам рақобат кўрсатганини унутмаслик керак. «Манчестер Сити» сўнгги пайтларда анча вертикаллашаётгани, рақибларга аввалгидан анча кўп вазият яратишга имкон бераётганини эътиборга олсак, Эдерсоннинг тўп билан яхши ўйнашидан кўра, Доннарумманинг чизиқда ва стандартлардаги ишончли ўйини фойдалироқ бўлиши мумкин.
Минус: Доннарумманинг устунликларини инкор қилмаган ҳолда, футбол олами уни асосан «ПСЖ» таркибидаги плей-офф баҳсларида кўрганини ҳам тан олиш керак. Франция чемпионатида, яъни узунроқ масофада унинг кўрсаткичлари яхши эмас, сейвлар кўрсаткичи бўйича лигада ўтган мавсум 21-ўринни эгаллади. У баъзида жуда кучли ўйин ўтказиб, қайтариш мумкин бўлмаган зарбаларни қайтариши, бошқа сафар эса қўпол хатоларга йўл қўйиши мумкин. Ундан нима кутишни билмасангиз, ўйинни бошқариш қийин, Гвардиола эса ҳамма нарсани бошқаришни яхши кўради. Иккинчидан, клуб катта пулга асосий посбон сифатида Жеймс Траффордни ҳам сотиб олганди, энди у ҳам норози бўлиши мумкин.
ХАВИ СИМОНС
22 ёш. «Лейпциг»дан «Тоттенҳэм»га – 60 миллион евро
Плюс: Худди Вирц каби ўз ёш тоифасида дунёнинг энг истеъдодли футболчиларидан бири. Хави анчадан бери топ-клублар кузатувида эди – гоҳ «Барселона», гоҳ «Бавария» у билан қизиқиб келган. Шу ёзнинг ўзида ҳам унинг «Челси» аъзосига айланиши вақт масаласи бўлиб кўринаётганди, лекин «кўкларнинг» сускаштлигидан Лондоннинг бошқа бир жамоаси фойдаланиб қолди. Мбеумо, Савинио, Родриго каби футболчилар учун ҳаракатлари муваффақиятсизликка учраган клуб учун шундай катта трансфер керак эди. Симонс 22 ёшда, ҳужум ортидаги ҳар қандай позицияда фойда келтира олади. Мэддисондан фарқи, Хави тезкор, дриблинг ёрдамида хавфли зоналарга ёриб кириши, шерикларига вазиятлар яратиши мумкин. Вингерлар билан ҳам, ҳужумчилар билан ҳам тандемда самарали ўйнай олади.
Минус: Трансферлар ёрдамида «Тоттенҳэм»да ўхшаш вазифаларни бажарадиган, лекин ҳали топ даражага етмаган футболчилар сони кўпайиб кетди. Коло-Муани, Ришарлисон, Тел, Соланке, Қуддус, Жонсон, Мэддисон, Кулушевски ва Симонс – 4 позиция учун 9 футболчи. Натижада масалан, бир қатор футболчилар ЕЧЛ заявкасидан тушиб қолишди ҳам. Томас Франк учун рақобат яхшидир, аммо ҳар бир футболчини яхши формада ва кайфиятда ушлаб туриш осон бўлмайди.
Қ.Асланов тайёрлади
Манба: Кun.uz
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
