Форс Кўрфази давлатлари, айниқса Бирлашган Араб Амирликлари (БАА) ва Саудия Арабистони, сунъий интеллект (СИ) соҳасига йирик сармоялар йўналтириб, глобал технологик марказга айланишни мақсад қилган. Улар энергетика бойликларини ва геосиёсий ўрнини илғор технологиялар, хусусан, катта ҳисоблаш қувватига асосланган инфратузилмани ривожлантиришда фойдаланмоқда.
БАА бошчилигида амалга оширилаётган "Старгате" лойиҳаси бунинг яққол мисолидир. Абу-Дабида барпо этилаётган янги маълумотлар маркази кластери АҚШнинг ОпенАИ ва бошқа техногигантлари учун муҳим база бўлиши кутилмоқда. Лойиҳага БААнинг давлат билан боғлиқ технологик фирмаси Г42 сармоя киритмоқда, илғор НВИДИА чипларини эса АҚШ таъминлайди.
Бу йирик лойиҳалар АҚШнинг минтақадаги технологик манфаатларини ҳам акс эттиради. АҚШ президенти Доналд Трампнинг яқинда БААга қилган ташрифи чоғида "энг йирик СИ кампуси" лойиҳаси эълон қилинди ва АҚШ – БАА ҳамкорлигининг янги босқичи бошланди. Шу билан бирга, АҚШ НВИДИА чипларининг БАА ва Саудия Арабистонига экспортига қўйилган чекловларни юмшатди.
Саудия Арабистони ҳам ушбу соҳада фаол: давлат сармоя фонди – ПИФ, "Ҳумаин" номли миллий СИ компаниясини ишга туширди. Келгуси беш йилда юз минглаб илғор чиплар асосида СИ фабрикалари ташкил этилиши режалаштирилмоқда.
Бироқ минтақадаги асосий муаммо – етук СИ мутахассисларининг етишмаслиги. БАА бунга қарши узоқ муддатли визалар, солиқ имтиёзлари ва юмшоқ тартибга солиш сиёсати орқали халқаро истеъдодларни жалб этишга уринмоқда. Айни пайтда, минтақада ОпенАИ ёки Мистрал каби глобал даражадаги СИ компанияси ҳали мавжуд эмас.
Технологик тараққиётда АҚШ билан ҳамкорлик минтақани "Америка СИ стекига" яқинлаштирган бўлса-да, Хитой ҳамон муҳим рақобатчи бўлиб қолмоқда. БАА, миллий манфаатларни инобатга олиб, Huawei каби Хитой технологияларига таянишни камайтирган.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
