Amerikalik yahudiy saylovchilarning to‘rtdan uch qismi Trampni o‘zlari uchun xavfli, deb hisoblarkan

Isroilga xayrixoh yahudiylarning huquqlarini himoya qiluvchi J Streetning so‘nggi so‘roviga ko‘ra, amerikalik yahudiy saylovchilarning to‘rtdan uch qismi, ya’ni 76 foizi AQSHning sobiq prezidenti Donald Tramp va uning "Amerikani yana buyuk davlatga aylantiramiz”, degan harakati “Amerikadagi yahudiylar uchun xavfli" deb sanashadi.

AQSHda oraliq saylovlar arafasida o‘tkazilgan so‘rov natijasida amerikalik yahudiy saylovchilarning 74 foizi demokratlar uchun, 25 foizi esa respublikachilar uchun ovoz bergani ma’lum bo‘ldi.

Ayni paytda saylovchilarning 76 foizi Tramp va uning respublikachi ittifoqchilari AQSHda antisemitizmning kuchayishiga sababchi, deb hisoblaydi, 74 foizi Tramp va uning Maga harakati “Amerikadagi yahudiylarga tahdid” tug‘dirishiga ishonadilar.

J Streetning prezidenti Jeremi Ben-Ami matbuot bayonotida: “Jamiyatimizning katta qismi Donald Tramp va uning Respublikachilar partiyasidagi tarafdorlari sabab bo‘lgan antisemitizm, ya’ni tag‘in oq tanlilar ustunligi uchun kurashish tufayli ekstremizmning kuchayishidan qattiq xavotirdaman”, deb yozadi.

So‘rovda qatnashgan yahudiy saylovchilarining Tramp bilan bog‘liq xavotirlari Amerika Isroil qo‘mitasining jamoatchilikka tegishli faoliyatiga nisbatan ham kuchaygan. Ovoz beruvchilarning 72 foizi mazkur qo‘mitaning Isroilni qo‘llaydigan kongress nomzodlarini quvvatlash kerakligini borasidagi qarorini ma’qullamaganini e’tirof etgan va 2020 yilgi prezidentlik saylovi sertifikatiga ham qarshi ovoz berishgan.

J Streetning so‘rovi Trampni qo‘llab-quvvatlovchi respublikachilar va Tramp ma’muriyatining o‘zi ishlagan davrida Isroil hukumati bilan ko‘p hiylalar qilgan, shu jumladan Isroil va to‘rt arab davlati - Birlashgan Arab Amirliklari, Bahrayn, Marokash va Sudan o‘rtasidagi murosaga keltirishga oid kelishuvlariga vositachilik qilganini atrofidagi fiklarni ham qayta qo‘zg‘adi.

Tramp ma’muriyati 2018 yilda AQSHning Isroildagi elchixonasini Quddusga ko‘chirdi va shaharni Isroil poytaxti deya tan oldi. Boz ustiga AQSHning avvalgi prezidentlari uzoq vaqtdan buyon egallab turgan pozitsiyasini buzdi, so‘ng Sharqiy Quddusni kelajakda o‘z davlatning poytaxtiga aylantiriga undab, falastinliklarni bir chetga surib qo‘ygan edi.

Sobiq prezident, shuningdek, AQSHda Isroilning Golan tepaliklari ustidan Isroilning suverenitetini tan olishini bildirgan edi, bu joylar Suriya tomonidan bosib olingan edi va aholisining aksariyatini suriyaliklar tashkil qilardi va ular Isroilga bo‘ysunishdan bosh tortishardi.

O‘tgan oy Tramp o‘zining Truth Socialdagi ijtimoiy sahifasida amerikalik yahudiylarga yetarlicha qo‘llab-quvvatlamaganlari uchun hujum qilib, “Amerikalik yahudiylar o‘z harakatlarini birlashtirishi kerakligini va Isroildagi mavjud kech bo‘lmasidan qadrlashlari kerak!” degan edi.

Trampning so‘zlaridan yahudiy amerikaliklar jamiyati AQSHdan ko‘ra ko‘proq Isroilga sodiq degan fikrni uyg‘otadi. So‘rov yana yahudiy saylovchilarning ko‘pchiligi Isroil tomonidan amalga oshirilayotgan qayta qurish masalalariga keskin qarshi ekanligini ko‘rsatdi, 37 foiz saylovchilar Isroilda bu harakatlarni to‘xtatilishiga xayrixoh ekan.

Saylovchilarning katta qismi, ya’ni 68 foizi, shuningdek, Isroilga har yili yetkaziladigan 3,8 milliard dollarlik harbiy yordamni cheklash lozim, degan fikrni qo‘llab-quvvatlamoqda. Bu ularning Isroil tomonidan Falastin hududlarini bosib olishini keskin qoralashini isbotlaydi.

Aytish joizki, mazkur so‘rovlar 1-8 noyabr kunlari o‘tkazilgan saylov kunilari tashkilashtirilgan va unda 800 nafar yahudiy saylovchi bilan suhbat uyushtirildi. Anketa xatosi 3,5 foizni tashkil etdi.

Biroq, seshanba kuni Fox News tomonidan o‘tkazilgan alohida so‘rov shuni ko‘rsatdiki, yahudiy saylovchilarning 33 foizi Respublikachilar partiyasiga ovoz bergan, J Street tomonidan o‘tkazilgan 25 foizlik so‘rovdan farqli o‘laroq, yahudiy saylovchilarning orasida Respublikachilar partiyasiga ovoz berganlar ko‘p bo‘ldi. “Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring