Davosda Ukrainadagi urushni diplomatiya bilan tugatishga chaqiriqlar yangradi

^{Foto: Stefan Wermuth/AFP}

Shveysariyaning Davos shahrida bo‘lib o‘tayotgan Jahon iqtisodiy forumida Yevropa va jahon siyosatchilari hamda yirik biznes vakillari Ukrainani Rossiyadan himoyalanishda qo‘llab-quvvatlashni davom ettirishini bildirdi va Kiyev hal qiluvchi pallada tashqi moliyaviy yordamni boy berayotganidan xavotir bildirdi. Biroq, shu bilan birga, ular ham ochiqchasiga, ham sahna ortida urushni diplomatik yo‘l bilan tugatishga chaqirdi, deb yozdi Amerikaning The New York Times gazetasi 16 yanvar, seshanba kuni.

Nashrning ta’kidlashicha, bu hafta Davosda Ukrainadagi urush mavzusi «sezilarli bo‘ldi, ammo dominant emas». The New York Times seshanba kungi forumda Ukrainaga bag‘ishlangan ikki voqeani eslatib o‘tadi: Ukraina mineral zaxiralarining Yevropa qayta tiklanadigan energiyaga o‘tishidagi ahamiyatiga bag‘ishlangan muhokama va urushda Ukraina uchun jang qilgan to‘rt ayolning nutqi.

Zelenskiy Rossiya rahbariyatini ayblab chiqdi

Bundan tashqari, 16 yanvar kuni Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy Davos forumida nutq so‘zladi. U Rossiya Federatsiyasi va Ukraina o‘rtasidagi mojaroni muzlatish g‘oyasini rad etib, «Rossiya rahbariyati muzlatilgan narsadan qoniqmaydi», dedi. «Urushni muzlatish bilan u tugaganini anglatmaydi. 2014 yildan keyin Donbassda urushni to‘xtatishga urinishlar bo‘ldi, nufuzli kafillar bor edi», deb eslatdi Zelenskiy. Ukraina prezidenti ofisi rahbari Andrey Yermak ham yakshanba kuni Davosdagi matbuot anjumanida: «Ukrainaga muzlatilgan mojarolar kerak emas, Ukrainaga adolatli dunyo kerak», dedi.

Bungacha, 15 yanvar kuni forumda Zelenskiy tomonidan 2022 yil noyabrida taqdim etilgan «tinchlik formulasi» muhokama qilindi. Unga Rossiya qo‘shinlarini Ukrainaning xalqaro tan olingan hududidan to‘liq olib chiqib ketish, harbiy jinoyatchilarni jazolash va Ukrainaga yetkazilgan zarar uchun tovon to‘lash kiradi. Shu kuni Shveysariyada Ukrainadagi mojaroni tinch yo‘l bilan hal etish bo‘yicha konferensiya Rossiya ishtirokisiz o‘tkazilishi ma’lum bo‘ldi. Avvalroq Shveysariya tashqi ishlar vaziri Inyatsio Kassis Rossiyaning muzokaralarga qo‘shilishi tarafdori bo‘lib, busiz «tinchlik bo‘lmaydi» degan edi.

Putin 16 yanvar kuni Rossiya Federatsiyasi «so‘nggi bir yarim yil ichida Ukrainada qo‘lga kiritgan yutuqlaridan voz kechmasligini» aytdi.

G‘arb Ukrainaga yordam va’da qildi

AQSH davlat kotibi Entoni Blinken Davos forumida Zelenskiyni Oq uy Ukrainani qo‘llab-quvvatlashni davom ettirishda «qat’iy» ekani va «bu maqsadga erishish uchun Kongress bilan juda yaqin hamkorlik qilayotganiga ishontirdi. Yevropa komissiyasi raisi Ursula fon der Lyayen «Ukraina 2024 yil va undan keyingi yillar uchun moliyalashtirishda aniqlikka muhtoj», dedi hamda Ukraina qurolli kuchlariga «Ukrainani himoya qilish va uning qonuniy hududini qaytarib olish uchun uzluksiz qurol-yarog‘ ta’minoti» kerakligini eslatdi.

Bundan tashqari, Zelenskiy Davosda NATO bosh kotibi Yens Stoltenberg bilan uchrashdi. «Biz ko‘plab muhim masalalarni muhokama qildik - jang maydonidagi vaziyat, davlatimizning mudofaa ehtiyojlari, Ukraina havo hujumidan mudofaa tizimini yanada mustahkamlash, NATOning Vashingtonda bo‘lib o‘tadigan navbatdagi sammitiga tayyorgarlik, hamkorlik doirasida ikki tomonlama xavfsizlik shartnomalari bo‘yicha hamkorlar bilan ishlash, Ukraina NATOga kirgunga qadar amal qiladigan G7 deklaratsiyasi», dedi Ukraina rahbari.

Davosdagi Jahon iqtisodiy forumi 19 yanvarga qadar davom etadi.