1,5 trillion dollarlik loyiha: AQSH “Oltin gumbaz” orqali gipertovushli tahdidlarga qarshi kurashmoqchi

Amerika Qo‘shma Shtatlari o‘z mudofaa salohiyatini yangi bosqichga ko‘tarish niyatida. AQSH sobiq prezidenti Donald Tramp taklif etgan va ayni paytda ishlab chiqilayotgan “Oltin gumbaz” nomli raketalarga qarshi mudofaa dasturi jahon ahli e’tiborini tortmoqda. Amerika Kosmik kuchlari shtab boshlig‘i general Bredli Chens Zalsmanning so‘zlariga ko‘ra, ushbu loyiha amalga oshishi uchun 1,5 trillion dollardan ziyod mablag‘ talab qilinadi.

Mavjud budjet yetarli emas

General Zalsman AQSH Kongressining dastlabki bosqichda ajratishi rejalashtirilayotgan 542 milliard dollarlik budjet mablag‘lari yetarli emasligini ta’kidladi. U xavfsizlik bo‘yicha konferensiyada so‘zga chiqar ekan, “qo‘shimcha moliyalashtirish shart”, deb bildirdi.

“Oltin gumbaz” dasturi — bu shunchaki loyiha emas, balki AQSHning global tahdidlarga qarshi samarali javob chorasidir. Unda past va o‘rta Yer orbitasidagi sun’iy yo‘ldoshlar arxitekturasini yaratish ko‘zda tutilmoqda. Bu orqali Xitoy va Rossiya singari davlatlar tomonidan yuritilayotgan gipertovushli raketalar va boshqa yuqori xavfli qurollarni aniqlash, kuzatish hamda zarur paytda ularni yo‘q qilish imkoni yaratiladi.

Reygan g‘oyasi yangi formatda

“Oltin gumbaz” konsepsiyasi ko‘p jihatdan 1980-yillardagi AQSH prezidenti Ronald Reyganning Strategik mudofaa tashabbusini eslatadi. O‘shandagi “Yo‘ldoshdan yo‘ldoshga” raketalarga qarshi tizim yuqori xarajatlar va texnik murakkabliklar tufayli bajarilmagan edi. Ammo bugun texnologiyalar yanada rivojlangan va xususiy sektor imkoniyatlari kengaygan bir sharoitda, yangi formatdagi mudofaa tizimi haqiqatga aylanishi ehtimoli yuqori.

Ilon Maskning ishtiroki mumkin

Zalsmanning ta’kidlashicha, dastur hali to‘liq ishlab chiqilmagan. Reja yakunlangach, u AQSH mudofaa vaziri Pit Hegsetga taqdim etiladi va u orqali Oq uyning tasdig‘iga yuboriladi.

Aytish joizki, avvalroq Ilon Mask rahbarligidagi SpaceX hamda uning ikki hamkori “Oltin gumbaz”ning yangi avlod tizimini yaratish bo‘yicha asosiy nomzodlar sifatida tilga olingandi. Bu esa loyihaning amalga oshishida xususiy sektorning faol ishtirokini anglatadi.

Xulosa o‘rnida

AQSHning “Oltin gumbaz” dasturi nafaqat mamlakat xavfsizligi, balki global harbiy muvozanat uchun ham muhim ahamiyat kasb etadi. Agar loyiha muvaffaqiyatli amalga oshsa, Amerika kelajakda gipertovushli va yuqori texnologiyali tahdidlarga qarshi kurashda mutlaq ustunlikka ega bo‘lishi mumkin.

Zamin.uz tahririyati ushbu ulkan va strategik loyiha yuzasidan keyingi yangiliklarni diqqat bilan kuzatishda davom etadi. Siz bu haqda qanday fikrdasiz? “Oltin gumbaz” — real mudofaa chorasimi yoki yana bir fantastik g‘oyami? “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!