Rossiyalik deputat o‘zbeklarning Sibirdagi tarixiy merosi haqida bahs boshladi

Xanti-Mansiy avtonom okrugi (XMAO) dumasi deputati Xalid Tagizode so‘nggi nutqida Sibirning ayrim hududlarini o‘zbeklarning tarixiy yerlari deb atadi. Uning ta’kidlashicha, bu hududlar bir vaqtlar Sibir xonligi tarkibida bo‘lgan va so‘nggi hukmdori Xon Quchqum Shayboniylar sulolasidan chiqqan. Tagizode bu sulolani Buxoro xonligiga mansub o‘zbeklar sulolasi sifatida ta’riflab, shunday dedi:

«Balki bu migrantlar o‘z tarixiy vataniga qaytayotgandir».

Ushbu bayonot Yugra hukumati majlisida yangragan va tezda ijtimoiy tarmoqlarda keng muhokamaga sabab bo‘ldi. Ko‘plab yugraliklar bu fikrni tanqid qilib, tarixiy ma’lumotlarni tahrirlashga urinish sifatida baholashmoqda.

Tarixiy manbalarga ko‘ra, Sibir xonligi 16-asrda Xon Quchqum tomonidan boshqarilgan va u Shayboniylar sulolasidan bo‘lgan. Ammo bu hududlarning o‘zbeklarga tegishli deb hisoblash tarixiy nuqtayi nazardan bahsli masala bo‘lib, ko‘plab tarixchilar bu fikrga qarshi chiqishmoqda.

XMAO hududidagi Xanti va Mansiy xalqlari o‘zlarining tarixiy yerlarida yashab kelmoqda va bu hududlarning ularga tegishliligi keng tan olingan. Tagizodening bayonoti esa bu tarixiy haqiqatlarga zid keladi.

Mutaxassislar va jamoatchilik vakillari Tagizodening bayonotini keskin tanqid qilib, uning so‘zlari Rossiya Federatsiyasining hududiy yaxlitligiga tahdid solishi mumkinligini ta’kidlashmoqda. Ular bu kabi bayonotlar jamoatchilik orasida notinchlik va nizolarga sabab bo‘lishi mumkinligini bildirishmoqda.

Xulosa qilib aytganda, tarixiy masalalarda ehtiyotkorlik va aniqlik muhim ahamiyatga ega. Tarixiy hujjatlar va dalillarga asoslanmagan bayonotlar jamoatchilik orasida noto‘g‘ri tushunchalar va nizolarga sabab bo‘lishi mumkin. Shu bois, tarixiy masalalarda mas’uliyatli va asosli yondashuv talab etiladi.