Yevrokomissiya rahbari Ursula fon der Lyayen AQSH prezidenti va YEI yetakchilari o‘rtasidagi videokonferensiya yakunlanganini ma’lum qildi. Uning ta’kidlashicha, suhbat sahifasi tinch va ishchan ruhda o‘tdi, ishtirokchilar povestkadagi asosiy masalalarni ochiq muhokama qilgan.
«Bugun biz AQSH prezidenti Donald Tramp, Yevropa yetakchilari va Volodimir Zelenskiy bilan juda yaxshi suhbat o‘tkazdik. Biz Alyaskada bo‘lib o‘tadigan ikki tomonlama sammit yuzasidan fikr almashdik», — dedi u. Shunday qilib, kelishuvlar arxitekturasi, kutilayotgan kun tartibi va format masalalari yuzasidan bir qator amaliy yondashuvlar muhokama etilgani bildirildi.
Shu bilan birga, fon der Lyayen videokonferensiya ishtirokchilari Ukrainadagi vaziyat bo‘yicha «umumiy tushunchalarini kuchaytirishgan»ini ma’lum qildi. Ya’ni, pozitsiyalar bir-biriga yaqinlashtirildi, atamalar va baholashlar bo‘yicha moslashuv oshirildi, degan ishora berildi. Bu esa keyingi muloqotlarda tezkor qaror qabul qilish uchun siyosiy “tayyorlanish darajasi”ni ko‘tarishi mumkin.
Ukraina prezidenti ushbu videokonferensiyada ishtirok etish uchun Germaniyaga keldi va suhbatda kansler Fridrix Mers bilan birgalikda qatnashdi. Bu ishtirok Kiyevning jarayon markazida bo‘lish niyatini yana bir bor ko‘rsatdi, deb baholanmoqda: uchrashuv geografiyasi — Berlin, kun tartibi — Alyaska, mazmun — Ukraina atrofidagi xavfsizlik va siyosiy yechimlar.
«Biz kelgusi uchrashuvlarda Ukraina ham muzokaralar stoli atrofida bo‘lishi kerakligini bildirdik», — dedi Mers videokonferensiyadan so‘ng o‘tkazilgan matbuot anjumanida. Bu bayonot, aslida, formatni kengaytirish, ishtirokchilar doirasini ochiq saqlash va qarorlar qabul qilinayotgan “asosiy stol”da Kiyev uchun doimiy o‘rin taqdim etishni talab qilish sifatida talqin qilinmoqda.
Manzara shunday: Alyaskadagi ikki tomonlama sammit oldidan “onlayn” bosqichda sheriklar o‘zaro signallarini almashdi, mavzularni tozalab oldi va kelasi qadamlar uchun siyosiy kompasni bir yo‘nalishga burishga urinish qildi. Agar videomuloqotda qayd etilgan «umumiy tushunchalar» amaliy qarorlarga aylansa, navbatdagi uchrashuvlarda tezkor kelishuvlar uchun zarur siyosiy muhit shakllanishi mumkin.
Qisqasi, videokonferensiya—Alyaska yo‘lidagi muhim ortiqcha “repetitsiya”: tomonlar kun tartibini bir xil o‘qishga harakat qildi, Ukraina masalasidagi uyg‘unlikni oshirishga intildi, eng muhimi — keyingi raundlarda Kiyevning to‘liq ishtirokini talab qilish ochiq aytildi. Endi e’tibor — sammit sahnasiga va u yerdagi aniq qadamlarga qaratiladi.
