Tramp va Si qayerda uchrashishi ma’lum qilindi: yangi bosqich arafasida

AQSH prezidenti Donald Tramp yaqin haftalarda Xitoy rahbari Si Szinpin bilan Janubiy Koreyada uchrashishini tasdiqladi. Oq uyda Kanada bosh vaziri Mark Karni bilan suhbat chog‘ida u «Si bilan munosabatlarimiz yaxshi, bir necha haftadan so‘ng Janubiy Koreyada ko‘rishamiz» deya ta’kidladi. Tramp Pekin bilan muvaffaqiyatga erishish uchun AQSH raqobatbardoshligini yuqori saqlashi shartligini ham qo‘shimcha qildi.

Kun tartibi nimadan iborat? Savdo-iqtisodiy kelishuvlar, sanoat zanjirlari, aviatsiya va texnologiyalarga oid cheklovlar — uchrashuvning asosiy yo‘nalishlari shular bo‘lishi kutilyapti. Eslatib o‘tamiz, bahorda Xitoy AQSH bosimiga bo‘ysunmasligini bildirgan, Si Szinpin esa YEIga Vashington boj siyosatini qayta ko‘rib chiqishi zarurligini aytgandi. Shundan keyin Tramp Xitoyga Boeing samolyotlari sotuvini to‘xtatgani haqida gapirgan.

Shu jarayonda Vashington 70 ga yaqin davlat bilan boj siyosatini muhokama qilib, ularni Pekinga nisbatan bosimni kuchaytirishga undayotgani xabar qilingan. Pekin esa «tahdidlar emas, muloqot va muzokaralar»ga chaqirib, qator tovarlar bo‘yicha 125 foizlik bojni qisman bekor qilgan. Qo‘shma Shtatlar ham Xitoydan import qilinadigan arzon tovarlar uchun ayrim imtiyozlarni tugatganini e’lon qilgandi.

Iyul oxiridagi navbatdagi muzokaralardan so‘ng Amerika tomoni ba’zi cheklovlarni yumshatishga rozilik berdi, ammo asosiy muammo — o‘zaro bojlar va to‘liq formatdagi «yarashuv rejasi» — hali yopiq qolyapti. Shu ma’noda Janubiy Koreyadagi uchrashuv yangi bosqichga start berish, kelishuv yo‘l xaritasini belgilash yoki kamida bahsli masalalar ro‘yxatini qisqartirish imkonini yaratadi.

Xulosa: taraflar murosaga moyilligi haqida ishoralar bor, lekin strategik raqobat saqlanib turibdi. Demak, Seuldagi muloqotdan «katta bitim» emas, balki bosqichma-bosqich yondashuv, vaqtincha yengillashtirish va texnik kelishuvlarni kutgan ma’qul. Asosiy savol esa shu: raqobatni boshqariluvchi maqomda ushlab qolishning yana bir oynasi ochiladimi — yo‘qmi?