Qoraqalpog‘iston hududida ilm-fan ahli uchun juda muhim bo‘lgan kashfiyot amalga oshirildi. Davlat geologiya muzeyi ma’lumotiga ko‘ra, Nukus yaqinidagi tog‘ oldi hududlardan taxminan 75 million yil avval yashagan dinozavrga tegishli suyak qoldiqlari topilgan. Bu haqda davlat muzeyi matbuot xizmati xabar berdi.
Muzey direktori 12-oktyabr kuni Nukus shahriga borib, Sulton Uvays tog‘ tizmasining Xo‘jako‘l tog‘ oldi qismida joylashgan qidiruv maydonlarini shaxsan ko‘zdan kechirgan. U yerda “O‘zbek geologiya qidiruv” aksiyadorlik jamiyatining Qoraqalpoq ekspeditsiyasi xodimlari olib borgan izlanishlar chog‘ida qadimgi toshqotgan suyaklar aniqlangan.
Geologik tadqiqotlar jarayonida bo‘r davriga mansub deb baholangan ushbu suyaklar taxminan 65–75 million yil oldingi hayotga tegishli ekanligi aniqlangan. Qidiruvchilar 3 metr chuqurlikda shurf qazish vaqtida yirik jonzotga tegishli bo‘lishi mumkin bo‘lgan umurtqa, oyoq va qovurg‘a suyaklarini topishgan. Mutaxassislar bunday topilma Qoraqalpog‘istonning paleontologik tarixi uchun katta ilmiy ahamiyatga ega ekanini ta’kidlamoqda.
Aytish joizki, bunday kashfiyotlar nafaqat mintaqaning qadimgi tabiiy tarixi haqida ma’lumot beradi, balki bu hududda ilgari turli turdagi yirik hayvonlar yashaganini ham ko‘rsatadi. Geologlar bu joyda yana qo‘shimcha izlanishlar olib borishni, topilmalarni aniq tahlil qilish uchun laboratoriya sharoitida tadqiqot o‘tkazishni rejalashtirmoqda.
Bundan avval ham mamlakatning boshqa hududlarida qadimgi tarix bilan bog‘liq muhim arxeologik topilmalar qayd etilgan edi. Xususan, Shimoliy Nurota tog‘larida joylashgan Ko‘ktonli neolit yodgorligida yangi topilmalar aniqlandi. Ushbu hududda sarg‘ish-qizil tabiiy ma’dan bo‘yoqlar bilan chizilgan ko‘plab qoyatosh rasmlari topilgan bo‘lib, ular orasida inson qo‘l panjalari va odam tasvirlari ham bor.
Mutaxassislar fikricha, bu rasmlar va qoyatoshdagi belgilar Ko‘ktonli neolit yodgorligining madaniy qatlamlari bilan bevosita bog‘liq bo‘lishi mumkin. Ya’ni, bu topilmalar o‘tmishdagi odamlar hayoti, ularning tabiat bilan munosabati va dunyoqarashi haqida yangi ma’lumotlar berishi ehtimoldan xoli emas.
Qoraqalpog‘istonda topilgan dinozavr suyaklari esa O‘zbekiston hududida ilgari noma’lum bo‘lgan biologik turlarning mavjudligini ko‘rsatadi. Bu esa geologlar va paleontologlar uchun yangi tadqiqot yo‘nalishlarini ochadi. Kelgusi oylarda topilgan suyaklar to‘liq o‘rganilib, tur darajasi va davrga oid aniq ma’lumotlar e’lon qilinishi kutilmoqda.
Ilm-fan ahli bu kashfiyotni milliy ilmiy yutuq sifatida baholamoqda, chunki bunday topilmalar nafaqat mamlakat geologiyasini, balki butun Markaziy Osiyo tarixini qayta ko‘rib chiqishga turtki bo‘ladi.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
