XVJ bahosi: Kiyevga 2027 yilgacha €137 mlrd kerak
Yevrokomissiya raisi Ursula fon der Lyayen Bryusselda Ukrainaga 2026 va 2027-yillarda yordam ko‘rsatish va uning iqtisodiy barqarorligini kafolatlovchi takliflar taqdim etdi. Xalqaro valyuta jamg‘armasi (XVJ) baholariga ko‘ra, Ukrainaga keyingi ikki yilda davlat mexanizmining ishlashini ta’minlash va qahramonona mudofaani davom ettirish uchun 137 milliard yevro kerak bo‘ladi.
Yevrokomissiya bu ehtiyojning uchdan ikki qismini, ya’ni 90 milliard yevroni qoplashni taklif qilmoqda, qolgan qismi esa xalqaro hamkorlar tomonidan taqdim etilishi lozim. Fon der Lyayen, Yevropa Ukrainaning eng kuchli va ishonarli hamkori bo‘lib qolishini ta’kidladi.
Ikki huquqiy yo‘l: qarz yoki reparatsion kredit
Yevrokomissiya a’zo davlatlarga ikki xil moliyaviy mexanizmni taklif qilmoqda:
- YEI Qarzi (Bir ovozdan): Bu taklif YEI byudjeti kafolati asosida kapital bozorlaridan sarmoya jalb qilib, uni Ukrainaga oddiy qarz sifatida berishdan iborat. Bunday qarorni qabul qilish uchun YEIga a’zo davlatlarning barchasi yakdillik bilan tasdiqlashi talab etiladi.
- Reparatsion Kredit (Ko‘pchilik ovoz bilan): Bu variant YEIda muzlatilgan Rossiya Markaziy banki aktivlari hisobidan reparatsion kredit berishni nazarda tutadi. Fon der Lyayenning tushuntirishicha, Yevrokomissiya hisoblardagi pul mablag‘larini olib, uni Ukrainaga kredit sifatida beradi va Ukraina bu kreditni faqat Rossiya reparatsiyalarni to‘lasa, o‘shanda qaytarishi kerak bo‘ladi.
Belgiyaning qat’iy e’tirozi
Ikkinchi taklifga Belgiya qat’iy ravishda qarshi chiqmoqda, chunki Rossiyaning taxminan 185 milliard yevro miqdoridagi bloklangan aktivlari saqlanayotgan Euroclear depozitariysi aynan uning yurisdiksiyasida joylashgan.
YEI iqtisodiyot bo‘yicha komissiya a’zosi Valdis Dombrovskis esa takliflar yuridik tomondan asoslantirilgan, xalqaro huquqqa to‘liq muvofiq keladi hamda suveren immuniteti tamoyiliga hurmat bilan yondashadi, deya ta’kidladi.
Kelgusi muhokamalar
Yevrokomissiya takliflari 18–19 dekabr kunlari Yevropa Ittifoqi Sammitida ko‘rib chiqiladi. Agar ushbu yo‘llardan biri qabul qilinsa, mablag‘ ajratish bo‘yicha qonunchilik jarayoni 2026-yil boshida yakunlanishi mumkin.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Mehmon guruhidagi foydalanuvchilar ushbu nashrga izoh qoldira olmaydi.
