Donald Tramp ma’muriyati va Aleksandr Lukashenko o‘rtasidagi kutilmagan diplomatik yaqinlashuv xalqaro siyosatda haqiqiy shov-shuvga sabab bo‘ldi. «The Wall Street Journal» nashrining yozishicha, Trampning maxsus vakili Jon Koul Belarus rahbari bilan shaxsiy do‘stlik aloqalarini o‘rnatib, muhim siyosiy natijalarga erishmoqda.
Jon Koul: «Diktator» bilan til topishgan huquqshunos
Jon Koul — Trampning eski qadrdoni va uning «Facebook» bilan sudlashishida yonida turgan advokat. 2025-yil boshida unga Belarus bilan aloqalarni yo‘lga qo‘yish vazifasi topshirildi.
- «Omadsizlar stoli»: Koul Lukashenkoga dunyo siyosatidagi o‘rnini maktab oshxonasiga qiyoslab tushuntirgan. Unga Eron va Shimoliy Koreya kabi «omadsizlar» qatoridan chiqib, AQSH qo‘llovi bilan «nufuzli davlatlar» stoliga o‘tishni taklif qilgan.
- Shaxsiy munosabatlar: Muzokaralar nafaqat rasmiy, balki ziyofatlar va hatto sog‘liq haqidagi maslahatlar bilan kechgan. Hatto Koul Lukashenkoga ozish uchun zamonaviy «Zepbound» preparatini tavsiya etgan.
Mahbuslar ozodligi — sanksiyalarning yumshashi
Ushbu «trampcha» diplomatiya o‘z mevasini berdi: Belarus qamoqxonalaridan 250 nafardan ortiq mahbus, jumladan, muxolifat yetakchilari Sergey Tixanovskiy va Ales Belyatskiy ozodlikka chiqarildi. Buning evaziga Oq uy quyidagi qadamlarni tashladi:
- Aviatsiya: «Boeing» kompaniyasiga Belarus samolyotlari, jumladan Lukashenkoning shaxsiy layneri uchun ehtiyot qismlar yetkazib berishga ruxsat berildi.
- Iqtisodiyot: Mamlakatning asosiy valyuta manbai bo‘lgan «Belaruskaliy» korxonasiga qarshi sanksiyalar bekor qilindi.
Putin uchun «namuna» va urushdagi vositachilik
Tramp ma’muriyati Lukashenko bilan kelishuvdan ikkita asosiy maqsadni ko‘zlamoqda:
- Namuna ko‘rsatish: Putinga «AQSHga peshvoz chiqish katta bonuslar keltirishini» amalda isbotlash.
- Vositachilik: Lukashenko endi Tramp va Putin o‘rtasida Ukraina urushini tugatish bo‘yicha ko‘prik vazifasini o‘tashi mumkin.
Xavotirli jihatlar
Muxolifat yetakchisi Svetlana Tixanovskaya odamlar ozod etilganidan xursand bo‘lsa-da, Lukashenkoning buni «savdo»ga aylantirishidan xavotirda. Uning fikricha, diktator kelajakda yangi imtiyozlarni «sotib olish» uchun yana odamlarni qamoqqa olishda davom etishi mumkin.
Nima bo‘lganda ham, Trampning «Kim bilan gaplashishning farqi yo‘q — muhimi natija» tamoyili Belarus yo‘nalishida ish berayotgandek ko‘rinmoqda.
Sizningcha, Lukashenkoning G‘arb bilan yaqinlashishi Rossiya-Ukraina urushining tezroq tugashiga yordam beradimi?
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Mehmon guruhidagi foydalanuvchilar ushbu nashrga izoh qoldira olmaydi.
