Bordi-yu, go‘dak issiq dazmol, pichoq yaqinida turgan bo‘lsa, farzandingiz konkida, skeytbordda yoki velosipedda xavfli tryukni bajarsa siz unga: “borma kuyib qolasan, ehtiyot bo‘l qo‘lingni kesib olasan, ko‘zingga qara, yiqilib tushasan!”, deya baland ovoz bilan baqirmang. Bunda o‘zingiz bilmagan holda baxtsiz hodisa keltirib chiqarasiz.
Tashqi ogohlantirishlar miya o‘ng yarim shari tomonidan nazorat qilinadi va u manfiy zarralarni ya’ni “yo‘q”ni, umuman, inkorni qabul qilmaydi. Miyaning bu qismi noto‘g‘ri tuzilgan ehtiyotkorlik chaqirig‘ini o‘ziga zarar yetkazish buyrug‘i sifatida qabul qiladi (mutaxassislar bu hodisani neyro-lingvistik dasturlash deb atashadi). Baxtsizlik keltirib chiqarmaslik uchun bolaga hech narsa demang yoki ogohlantirish va taqiqlaringizda “yo‘q” buyrug‘i, inkoriy so‘z bo‘lmasligiga harakat qiling. Beparvo bolaga: “Qoch u yerdan, bo‘lmasa kuyib qolasan!”, deb ayting. Yaxshisi, o‘zingiz oldiga borib, uni xavfli nuqtadan olib chiqing.
Barmoqni kesib olish, qo‘lga tikan kirib ketishi
Bolakay barmog‘ini kesib oldi, qo‘lini kaktus tikaniga sanchib oldi va hokazo. Xo‘sh, unga qanday yordam berish kerak? Bu eng avvalo, nima sodir bo‘lganiga bog‘liq.
- Birinchi holat. Kitob varaqlayotib sahifaning chetida barmog‘ini kesib oldi. Qo‘lni antibakterial sovun bilan yuving, toza sochiq bilan arting va kesilgan joyga tibbiy yelim tasmasi (dorixonalarda mavjud) yopishtiring. Bu nerv tugunlariga havo kirishini to‘sib, og‘riqni yengillashtiradi va yara qirralarining yoyilishiga yo‘l qo‘ymaydi. Jarayonni kun davomida bir necha marta takrorlang va og‘riqli joyni namlamang;
- Ikkinchi holat. Shisha yoki tosh qirrasidan tirnalgan barmoq, kaktus yoki atirgul tikanidan qolgan jarohat... Yarani 3 foizli vodorod periks eritmasi bilan artish orqali kirni olib tashlang. Bu holatda suv va antibakterial sovun unchalik samara bermaydi. Jarohat atrofidagi teriga yod, “zelyonka” yoki spirt surting. Faqat yaraga tegmang — bu og‘riqli va zararli hamdir: to‘qimalar yanada shikastlanadi. Bir necha kun davomida bakteritsid bint bilan bog‘lab qo‘ying va to‘liq tuzalmaguncha uni almashtirishingiz shart emas.
Diqqat, bola kuyib qoldi
Og‘riqni kamaytirish, kuyish chuqurligi va maydonini cheklash uchun og‘riqli joyni iloji boricha tezroq sovutish kerak. Hujayralar chuqurroq nobud bo‘lgan holatda yuqori harorat 6 soatgacha davom etadi. Bu vaqt davomida (yoki og‘riq va yonish hissi butunlay o‘tguncha) ta’sirlangan joyni krandan oqayotgan sovuq suv ostida sovutish kerak. Keyin sovuq suv bilan namlangan toza doka qo‘llashingiz va ularni vaqti-vaqti bilan o‘zgartirishingiz mumkin.
Yog‘ asosidagi mahsulotlar, sabzavot va sariyog‘ni ishlatmang. Yog‘ qatlami ostida harorat sekinroq pasayadi va “isitgich effekti” kuchayadi! Ta’sirlangan joyga kuyishga qarshi sprey yoki suvda eriydigan malhamni qo‘llashingiz mumkin (buning bandajsiz ham iloji bor). Ular antiseptik va kuyishga qarshi ta’sirga ega bo‘lib, davolanishni tezlashtiradi.
Boshdagi jarohatlar
Boshdagi jarohat bolalarda eng ko‘p uchraydigan jarohatlardan biridir. Go‘dakni yiqilib tushishdan qancha asramang, ba’zida shunday bo‘lib turadi. Bolalar nihoyatda serharakat bo‘lib, tog‘larda muammo yanada keskinlashadi. Ha, o‘smirlar turli holatlarda yiqilib, zarbalar oladilar. Yengil jarohatlardan paydo bo‘ladigan shishlar bir necha kunda o‘tib ketadi.
Bosh jarohatlanganda eng muhimi, bolaning ahvolini to‘g‘ri baholashdir. Bolaning rangi oqarib ketishi, soch to‘kilishi, bosh og‘rig‘i, yurganda beqarorlik, quloqda shovqin, ko‘ngil aynishi va hokazo shubhali holatlarda bolani nevropatolog ko‘rigidan o‘tkazish zarur. Tez yordam chaqiring yoki uni ko‘p tarmoqli bolalar shifoxonasining birinchi bo‘limiga olib boring!
“Zamin” yangiliklarini “Instagram”da kuzatib boring
