O‘zbekistonda jinoyat protsessida qo‘llaniladigan majburlov choralari tizimi yanada takomillashtirildi. 15 avgust 2025 yilda qabul qilingan Qonun (O‘RQ–1081) orqali ayrim qonun hujjatlariga muhim qo‘shimcha va o‘zgartishlar kiritildi.
Yangi tartibning mohiyati
Qonunga ko‘ra, sud ayrim shaxslarning O‘zbekistondan chiqish huquqini vaqtincha cheklashi mumkin. Bu chora qamoqqa olish ehtiyot chorasi qo‘llanilmagan, ammo gumon qilinuvchi, ayblanuvchi yoki sudlanuvchi chetga chiqib ketib, suddan uzrsiz ravishda qochishi mumkin bo‘lgan hollarda amalga oshiriladi.
Endilikda prokuror, tergovchi yoki surishtiruvchi mazkur cheklovni qo‘llash uchun iltimosnoma kiritishi va unda asosiy sabablarni aniq bayon qilishi shart.
Sud jarayoni va muddatlar
Iltimosnoma sudga kelib tushganidan so‘ng, 8 soatdan kechiktirmay yopiq sud majlisida ko‘rib chiqiladi. Sudya materiallarni o‘rganib, chiqish huquqini vaqtincha cheklash yoki rad etish haqida ajrim chiqaradi.
Ushbu ajrim ustidan shikoyat yoki protest berish muddati — 48 soat.
Amalga kirish sanasi
Qonun rasmiy e’lon qilingan kundan boshlab kuchga kiradi. Bu tartib jinoyat ishlari yuritishda qochish xavfini kamaytirish va sud jarayonlarining samaradorligini oshirishga xizmat qilishi kutilmoqda.
Yangi mexanizm, ayniqsa, jinoyat ishi bo‘yicha tergov davomida suddan uzoqlashish ehtimoli yuqori bo‘lgan shaxslar ustidan nazoratni kuchaytirish imkonini beradi.
