O‘zbekistonning qishloq xo‘jaligi sohasi qovun-tarvuz yetishtirishda barqaror o‘sishni namoyish etmoqda. 2025-yilning dastlabki uch choragi yakunlariga ko‘ra, yangi yetakchi aniqlangan.
Milliy statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, Jizzax viloyati 280 230 tonna hosil yig‘ib, mamlakatda yetakchi o‘rinni egalladi. Umuman olganda, mamlakat bo‘ylab barcha turdagi xo‘jaliklar yanvar-sentyabr oylarida 2,1 million tonna qovun-tarvuz yetishtirgan.
Bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning, ya’ni 2024-yilning shu davriga nisbatan 15,4%ga oshganini ko‘rsatadi. Bunday o‘sish sohaga bir maromda rivojlanayotganini va mamlakat oziq-ovqat zaxirasi mustahkamlanib borayotganini tasdiqlaydi.
Hududiy ko‘rsatkichlar tahliliga ko‘ra, ishlab chiqaruvchilar reytingida kuchli raqobat kuzatilmoqda. Jizzax viloyatidan keyin 276 475 tonna hosil bilan Sirdaryo viloyati joylashgan.
Kuchli uchlikni Qashqadaryo (265 186 tonna) va Surxondaryo (262 018 tonna) viloyatlari yakunlaydi. Biroq, ayrim hududlarda natijalar nisbatan kamroq bo‘lgan.
Toshkent viloyati 60 288 tonna, Navoiy viloyati esa 73 340 tonna mahsulot yetishtirib, eng past ko‘rsatkichlarni qayd etdi. Boshqa viloyatlardagi hosil taqsimoti quyidagicha: - Qoraqalpog‘iston Respublikasi – 157 512 tonna.
- Xorazm viloyati – 127 537 tonna. - Farg‘ona viloyati – 126 551 tonna.
- Andijon viloyati – 141 375 tonna. - Buxoro viloyati – 150 866 tonna.
- Samarqand viloyati – 112 910 tonna. - Namangan viloyati – 99 462 tonna.
Shuni ta’kidlash kerakki, umumiy hosilning 56% dan ortig‘i dehqon xo‘jaliklariga to‘g‘ri keladi. Bu kichik va xususiy fermer xo‘jaliklarining mamlakat ichki bozori va oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashdagi muhim rolini ko‘rsatadi.
O‘zbekiston qovun-navlarining vatani hisoblanadi. Ayrim navlar, masalan, mashhur “Mirzacho‘l qovuni”, o‘zining o‘ziga xos ta’mi va hidi bilan mamlakat tashqarisida ham tanilgan.
Markaziy Osiyo mintaqasi tarixiy jihatdan ushbu ekinning kelib chiqishi va xilma-xilligi markazlaridan biri hisoblanadi.
