Bolalarni internetdagi tahdidlardan kim himoya qiladi? Ofcom yangi choralarni taklif qildi

Buyuk Britaniyaning media va kommunikatsiyalar bo‘yicha regulyatori — Ofcom, internetda ayniqsa bolalar uchun xavfsizlikni kuchaytirish maqsadida texnologik platformalarga nisbatan yangi talablarni muhokamaga qo‘ydi. Taklif qilinayotgan choralar orasida noqonuniy kontentning ommaviy tarqalishini to‘xtatish, bolalar livestream'larini yozib olish yoki ularga virtual sovg‘alar yuborishni cheklash ham mavjud.

Ofcom direktori Oliver Griffitsning aytishicha, yangi chora-tadbirlar mavjud onlayn xavfsizlik qonunlariga qo‘shimcha tarzda ishlab chiqilgan bo‘lib, internetdagi tahdidlarning doimiy o‘zgarib borishiga mos tarzda yangilanmoqda.

“Biz platformalarni javobgarlikka tortyapmiz va xavotirli holatlarda tezkor choralar ko‘rayapmiz. Biroq texnologiya va zararli kontent shakllari doimo o‘zgaradi, shuning uchun biz ham onlayn hayotni yanada xavfsiz qilish uchun harakatdaman,” — dedi u.

Asosiy takliflar nimalardan iborat?
Ofcom tomonidan e’lon qilingan jamoatchilik konsultatsiyasi quyidagi uch yo‘nalishda takliflarni qamrab oladi:

• Noqonuniy kontentning virusday tarqalishini to‘xtatish.
  
• Zararli holatlarning manbasini barvaqt aniqlash.
  
• Bolalar uchun qo‘shimcha himoya mexanizmlarini joriy etish.
  

Bu choralar, ayniqsa, bolalarni o‘z joniga qasd qilish yoki o‘ziga zarar yetkazishga da’vat etuvchi kontentdan himoya qilishni maqsad qilgan.

Britaniyadagi Molly Rose Foundation jamg‘armasi raisi Ian Russell, regulyatorning yondashuvini tanqid qilar ekan, qonunchilikdagi “tizimli kamchiliklar” haligacha davom etayotganini ta’kidladi.

“Agar platformalar yuzasidan faqat kosmetik o‘zgartirishlar qilinadigan bo‘lsa, mavjud xavflar va kelajakdagi og‘ir xatarlarga qarshi kurashish imkonsiz bo‘ladi. Bunga barham berish uchun Bosh vazir kuchliroq va majburiy tartibga solishni ta’minlovchi qonunchilikni yo‘lga qo‘yishi kerak,” — dedi u.

Platformalarga qanday talablar qo‘yilishi mumkin?
Ofcomning takliflariga ko‘ra:

• Barcha yirik foydalanuvchilararo platformalar (masalan, TikTok, Twitch, Instagram) ommaviy livestreamlar orqali jinoyat sodir etilishi xavfi bo‘lsa, bu holatni foydalanuvchilar xabar qilishi uchun maxsus vosita joriy etishi lozim bo‘ladi.
  
• Eng yirik platformalar esa zararli bolalar kontentini aniqlash uchun faol monitoring texnologiyalarini qo‘llashi talab qilinishi mumkin.
  

Dunyo bo‘ylab internetdan foydalanish ortib borayotgan bir paytda, O‘zbekistonda ham bolalar va yoshlar internetdagi kontentga keng kirish imkoniga ega. Shu bois, Ofcomning bu kabi tashabbuslari boshqa mamlakatlar, jumladan O‘zbekiston uchun ham dolzarb tajriba va ko‘rsatkich bo‘lishi mumkin.

Mutaxassislar fikriga ko‘ra, O‘zbekiston ham milliy qonunchilikda raqamli xavfsizlikni kuchaytirishga va xalqaro standartlardan o‘rnak olishga intilishi zarur. Shu bilan birga, ota-onalar, maktablar va texnologik kompaniyalar bolalarni onlayn muhitda himoya qilishda faol hamkorlik qilishi kerak. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!