Yevropa Xitoyga qaramlikdan chiqish yo‘lida

Fransiyadagi Solvay zavodi Yevropada noyob yer metallarini to‘liq ajrata oladigan yagona inshootdir. Bu metallar smartfon, elektromobil, shamol turbinalari va mudofaa tizimlarida muhim ahamiyatga ega. Hozirgi vaqtda qazib olishning 70%, qayta ishlashning esa 90% Xitoyda amalga oshiriladi, bu Yevropani importga qaram qiladi.

Pandemiya va Ukraina urushi ta’minot zanjiridagi zaifliklarni ko‘rsatdi. Solvay katalitik qurilmalardan voz kechib, elektromobil batareyalari va mudofaa tizimlari uchun magnit ishlab chiqarishga yo‘nalyapti. Asosiy manba – Yevropadagi eskirgan dvigatellar va uskunalarni qayta ishlash.

Kompaniya 2030-yilga borib Yevropa ehtiyojining 30%ini mahalliy manbalardan qoplashni rejalamoqda. Shu bilan birga, Braziliya, Kanada va Avstraliyadan xomashyo olib kelish ham ko‘zda tutilgan. Yevropada hozircha faqat Fransiya va Estoniyada qayta ishlash zavodlari mavjud.

Yevropa Ittifoqi xomashyo to‘g‘risidagi qonun orqali import ulushini kamaytirishni maqsad qilgan. Fransiya hukumati Solvayga 20 million yevro soliq imtiyozi berdi. Mutaxassislar bir manbaga qaramlik geosiyosiy xavf tug‘dirishini ta’kidlaydi.

Xitoy eksportni nazorat qilishni o‘z huquqi deb biladi. Yevropa esa Lotin Amerikasi va boshqa davlatlar bilan kelishuvlar imzolamoqda. Solvay ekologik toza ishlab chiqarish qimmatroq bo‘lsa-da, uzoq muddatli kelishuvlar orqali Yevropada ishlab chiqarilgan metallardan foydalanishni rag‘batlantirmoqchi.