Америка президенти Дональд Трамп TikTok иловасининг АҚШдаги тақдири юзасидан муҳим қарор қабул қилди. У Truth ижтимоий тармоғидаги саҳифаси орқали маълум қилишича, TikTok'нинг фаолиятини тўхтатиш муддати яна 90 кунга — 2025 йил 17 сентябргача узайтирилди. Бу орада TikTok'га тегишли бўлган асосий активларнинг Америка компанияларига сотилиши талаб этилади.
TikTok — миллий хавфсизликда шубҳалангувчи иловами?
TikTok илова сифатида дунё бўйлаб юз миллионлаб фойдаланувчиларга эга бўлган, асосан ёшлар орасида оммалашган платформа ҳисобланади. Аммо унинг ортида турган ByteDance компанияси Хитойда жойлашгани боис, АҚШ ҳукуматининг эътибор марказида қолмоқда. Мутахассислар платформанинг шахсий маълумотларни тўплаши ва Хитой ҳукумати билан маълум алоқалари бўлиши мумкинлигини таъкидлашади. Бу эса TikTok'ни “миллий хавфсизликка таҳдид” сифатида баҳолашга асос бўлди.
Трампнинг позицияси: TikTok'нинг 50% улуши Америкага тегишли бўлсин
2024 йил апрелида собиқ президент Жо Байден TikTok'ни АҚШда тақиқлаш тўғрисидаги қонун лойиҳасини имзолаганди. Унга кўра, илова фаолияти тўхтатилиши ёки Америка томонига сотилиши шарт эди.
Бироқ Дональд Трамп 2025 йилда президент лавозимига қайта киришгач, ушбу қарорни қайта кўриб чиқди. У иловани дарҳол тақиқлаш тарафдори эмаслигини, аксинча, унинг улушини АҚШ компанияларига сотиш кераклигини билдирди. Трампнинг фикрича, Америка ҳукумати ёки компаниялари TikTok'нинг камида 50 фоизига эгалик қилиши лозим.
Қонун нимани талаб қиляпти?
АҚШда қабул қилинган янги қонунларга мувофиқ:
TikTok ўзининг Америкадаги бўлими — яъни фаолиятини амалга ошираётган тармоғини алоҳида компания сифатида ташкил этиши керак;
Ушбу филиалнинг назорати ва акциялари АҚШда жойлашган инвесторлар ёки компаниялар томонидан олиниши шарт;
Акс ҳолда, TikTok АҚШ ҳудудида ўз фаолиятини тўхтатишга мажбур бўлади.
Бу талаблар асосан TikTok'нинг АҚШ фуқароларининг шахсий маълумотларини Хитой ҳукумати билан бўлишиши хавфига қарши қаратилган.
TikTok қандай чоралар кўряпти?
ByteDance бу каби босимлар фонида бир неча маротаба TikTok'ни мустақил компанияга айлантириш, унинг Америкадаги иш фаолиятини алоҳида бошқариш бўйича режаларни эълон қилган. Аммо амалда бу жараён секинлик билан кечмоқда. Шунга қарамай, АҚШ ҳукумати белгиланган муддатгача (17 сентябр) тегишли чоралар кўрилмаса, TikTok'ни App Store ва Google Play'лардан олиб ташлаш ва фаолиятини чеклаш каби санкциялар қўлланилиши мумкин.
Ёшлар ва бизнес дунёси нима дейди?
TikTok нафақат ёшлар, балки маркетологлар, брендлар ва ижодкорлар учун ҳам муҳим платформага айланган. Кўплаб инфлюенсерлар учун бу даромад манбаи ҳисобланади. Шунинг учун унинг тақдири нафақат сиёсий, балки иқтисодий ва ижтимоий аҳамиятга эга.
Айни пайтда, АҚШда ижтимоий фикр иккига бўлинган: айримлар миллий хавфсизликни биринчи ўринга қўйса, бошқалар сўз эркинлиги ва рақобат бозорига аралашишни танқид қилишмоқда.
Хулоса: TikTok'нинг тақдири энди бизнес келишувларга боғлиқ
Дональд Трампнинг ушбу 90 кунлик猶муддат узайиши TikTok учун сўнгги имкониятлардан бири бўлиши мумкин. Агар бу давр ичида Хитой томони ўз улушини АҚШ ширкатларига сотса, илова фаолиятини эркин давом эттириши мумкин. Аммо акс ҳолда, америкалик фойдаланувчилар TikTok'дан маҳрум бўлишлари мумкин.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босинг Мавзуга оид янгиликлар
