Қайси бири фойдали: гуруч ёки гречка?

^{Фото: Harper’s Bazaar}
Бир қанча фойдали хусусиятларга эга гречка ёки гуручдан қай бири афзалроқ бўлиши мумкин?

Гречканинг фойдали томонлари
Гречканинг кўп миқдордаги клетчаткага бой таркиби иккита катта афзалликка эга. Биринчидан, клетчатка ошқозон-ичак трактининг саломатлиги учун жуда фойдали. Иккинчидан, улар организмга тўйинганлик ҳиссини беради, яъни нонушта учун гречка истеъмол қилгандан сўнг узоқ вақт давомида қорин очмайди. Бундан ташқари, гречка сабзавотли оқсил миқдори бўйича рекорд даражадаги маҳсулотлардан биридир. Яхши мувозанатланган аминокислота таркиби туфайли гречка таркибидаги оқсил жуда юқори сифатга эга. Шунинг учун спортчи ва вегетарианлар гречкани рационнинг асосий маҳсулотига айлантирган.

Гречканинг таркиби бошқа донларга қараганда анча бой. Унда марганец, мис, магний, темир ва фосфор мавжуд. Ушбу минераллар барча организм тизимлари учун фойда келтиради: темир ва мис юрак-қон томир тизимининг соғлиғи учун жавобгардир, магний асаб тизимининг ишлаши ва когнитив функция учун, фосфор ва марганец метаболизм, тўқималарнинг янгиланиши, ўсиши учун масъул. Гречка таркибидаги антиоксидантлар миқдори ҳам ҳайратланарли. Улар организмнинг ҳужайраларини шикастланиш ва яллиғланишдан ҳимоя қилади, иммунитетни оширади ва қариш жараёнини секинлаштиради.

Гречкани мунтазам истеъмол қилиш қондаги қанд миқдорини назорат остида ушлаб туришга ёрдам беради. Юқори клетчаткали таркиб, паст гликемик индекс донни иккинчи тоифа диабетнинг олдини олади. Бундан ташқари, гречка таркибидаги моддалар юрак-қон томир касалликларини, қон қуйқалари хавфини, яллиғланишни камайтиради ва қон босимини меъёрлаштиради. Қолаверса, гречка вазнни назорат қилувчилар учун углеводларнинг энг хавфсиз манбаларидан биридир. Диетологлар уни ҳатто паст углеводли диетада бўлганлар учун ҳам истеъмол қилишни тавсия қилади.

Гуручнинг фойдали жиҳатлари
Оқ гуруч, афсуски, соғлом овқатлар рўйхатига умуман кирмайди: у кўп миқдорда углевод, крахмални ўз ичига олади ва амалда танага ҳеч қандай фойда келтирмайди. Аммо жигарранг гуруч витаминлар ва минералларнинг ҳақиқий омборидир. Қайта ишлаш жараёнида доннинг қобиғи бузилмаганлиги сабабли клетчаткага бой ҳисобланади. Бу овқат ҳазм қилиш трактининг соғлиғини сақлаш учун зарурдир, шунингдек, узоқ вақт тўйинганлик ҳиссини беради, ортиқча овқатланиш хавфини камайтиради.

Жигарранг гуруч витаминларга бой манба саналади. B витаминлари юрак-қон томир ва асаб тизимини мустаҳкамлайди, мияни рағбатлантиради ва концентрацияни оширади, К витамини эса суякларни, бириктирувчи тўқималарни ва қон томирлари деворларини мустаҳкамлайди, уларнинг калсификациясини олдини олади. Жигарранг гуруч ажойиб табиий детокс воситасидир: у организмни тозалайди ва токсинларни чиқариб ташлайди.

Гуручнинг бой антиоксидант таркиби организм ҳужайраларини эркин радикалларнинг шикастланишидан ҳимоя қилади, яллиғланишнинг олдини олади, қариш жараёнини секинлаштиради, ажинлар пайдо бўлишидан ва терини ультрабинафша нурларининг зарарли таъсиридан ҳимоя қилади. Бундан ташқари, жигарранг гуруч таркибидаги фаол моддалар сочни мустаҳкамлайди, уларга куч ва ёрқинлик бағишлайди.

Иммунитетни мустаҳкамлаш учун гуруч ҳам фойдали бўлиши мумкин. Унинг таркибида кўп миқдорда аскорбин (витамин C), никотиник кислоталар ва синк мавжуд бўлиб, улар иммуноглобулин ишлаб чиқаришни рағбатлантиради ва вируслардан ҳимоя қилади.

Гуруч ва гречка: қайси бири афзал?
Иккала дон ҳам турли хил фойдали моддаларга жуда бой бўлишига қарамай, гречка устунликка эга. У биринчи навбатда, крахмални ўз ичига олмайди, бу диабетга чалинганлар учун хавфсиздир. Бундан ташқари, калория чекланган парҳездагилар учун гречка яхши танловдир, чунки у жигарранг гуручга қараганда камроқ калорияни ўз ичига олади.

Гуруч, Гречка, Қайси бири афзал, Фойдали “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг