Фақат чарчоқ эмас: доимий уйқучанликнинг 3 та хавфли сабаби

^{Фото: «Lisa.ru»}
Баъзи одатий аломатларга эътибор бермаслик одатий ҳолдир — у ўз-ўзидан ўтиб кетади, дейиш эса нотўғри. Уйқучанликни келтириб чиқариши мумкин бўлган сабаблар ва у билан қандай курашиш ҳақида «Lisa.ru» нашри бир қанча маълумотлар тақдим этди.

Уйқучанлик — ташвишланиш учун бирор бир сабаб борми?

Уйқучанлик баъзи соғлиқ муаммоларига боғлиқ бўлиши мумкин. Аммо бу аломатнинг ўзи касалликнинг мавжудлиги ҳақида ишонч билан гапириш ҳуқуқини бермайди.

Кеч кирмасидан анча олдин энергия ва қувватнинг пасайиши кузатилса, бунинг сабабини аниқлаш керак. Чунки кун давомида мунтазам равишда ухлаш истаги бир қатор касалликларнинг белгиси бўлиши мумкин — оддийгина ортиқча ишлашдан организмдаги жиддий ўзгаришларгача.

Уйқунинг умумий сабаблари ва уни қандай бошқариш керак?

Уйқусизлик

Уйқу ва уйғониш режими бузилган кунда гормонлар бузилиши— кортизол, мелатонин, серотонин ва бошқаларнинг нотўғри ишлаб чиқарилишига олиб келади. Буни инобатга олган ҳолда, организм стресс ҳолатида бўлиб, на етарли энергия тўплайди ва на тиклана олади.

Бунинг учун режимга тушиш керак. 8 соат ухлаш, 22:00—23:00 да уйқуга ётиш ва эрталаб соат 6:00—7:00 да уйғониш тавсия этилади. Кейин гормонлар ишлаб чиқарилиши меъёрлашади, куч ва энергия қайта тикланади.

Сурункали стресс

Бу жуда кенг тушунча, жумладан:
- нотўғри овқатланиш:
- уйқу режимининг бузилиши;
- ҳаддан ташқари жисмоний ва руҳий стресс;
- ҳиссий ва психологик тажрибалар;
- узоқ муддатли токсик зўриқиш;
- гормонал номутаносиблик;
- бошқа сурункали соғлиқ муаммолари.

Буларнинг барчаси чарчаган адренал синдромнинг пайдо бўлишига олиб келади. Бу ўзини уйқучанлик, фаолликнинг сусайиши, шунингдек, ваҳима, ташвиш, уйқу бузилиши ва ҳоказоларда намоён қилади.

Бундай ҳолда, мутахассис билан боғланиш яхшироқ, чунки жараён учун глобал интеграциялашган ёндашув керак: дам олиш, ҳиссий стрессни камайтириш, овқатланиш ва бошқалар каби.

Темир танқислиги анемияси

Бу, айниқса, аёллар ва ўсмирларда кенг тарқалган. Биринчиси, ҳар доим ҳам ҳайз давомида йўқотилган қон овқатланиш билан қопланмайди, иккинчиси эса фаол ўсиш ва ривожланиш даври. Кўпинча, камқонлик билан касалланган онадан туғилган болалар ушбу тоифага киради.

Темир танқислиги анемиясининг мавжудлигини ва унинг даражасини аниқлаш учун биринчи навбатда лаборатория диагностикаси керак. Темир, ферритин, трансферрин, умумий оқсил кўрсаткичлари текширилади. Анемияни аниқлашда мутахассиснинг тавсияларига мурожаат қилиш керак. Ёки ҳеч бўлмаганда — темирга бой қўшимчалар олинади. Вазиятнинг олдини олиш ҳар бир овқатда етарли миқдорда оқсилни истеъмол қилишдир. Унинг сўрилиш сифатини кузатиш жуда муҳим.

Инсулин қаршилиги

Унинг аниқ белгиси — кун давомида доимий равишда егулик истеъмол қилиш истаги, тахминан 3 соат ёки ундан кўпроқ вақт давомида овқатланиш орасидаги танаффусларга дош бера олмаслик. Бундай одамларда уйқучанлик кўпинча 15 дан 16 соатгача давом этади. Ушбу ҳолатда углеводларни истеъмол қилишни камайтириш ва клетчатка, оқсил ва соғлом ёғларни истеъмол қилишни ошириш орқали рационни мувозанатлаштириш тавсия этилади. Кун давомида 2-3 марта газакcиз овқатланиш керак. Ширинликларга бўлган иштиёқни камайтириш учун рационга магний ва хромга бой маҳсулотлар қўшилади. “Замин” янгиликларини “Twitter”да кузатиб боринг