Ўзбекистон давлат бюджетига халқаро технологик корпорациялар фаолиятидан тушган солиқ тушумлари сезиларли даражада ошди. Жорий йил бошидан буён хорижий интернет-компаниялардан тушган солиқ тўловлари ҳажми 124,8 миллиард сўмни ташкил этди.
Бу миқдор 10 миллион АҚШ долларидан ошади. Солиқ қўмитаси маълумотларига кўра, бу кўрсаткич ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 44 фоизга кўпдир.
Республика ҳудудида хорижий компаниялар томонидан кўрсатилган электрон хизматлар ҳажми ҳам 44 фоизга ўсиб, 1,04 триллион сўмдан ошган. Қизиқарли жиҳати шундаки, бу бозорнинг 93 фоизи ўнта йирик компания томонидан эгалланган.
Технологик гигантлар орасида энг йирик солиқ тўловчилар рейтингида қизғин рақобат кузатилмоқда. Машҳур ижтимоий тармоқларни бошқарувчи Meta корпорацияси 35,17 миллиард сўм солиқ тўлаб, етакчи ўринни сақлаб келмоқда.
Бироқ, Apple компанияси 35,14 миллиард сўм солиқ тўлаб, Meta билан деярли тенглашган. Учинчи ўринда Google корпорацияси 31,17 миллиард сўм солиқ билан жойлашган.
Диққaтга сазовор ҳолат шундаки, OpenAI компанияси тезда йирик солиқ тўловчилар қаторига кириб олди. ChatGPT дастурини ишлаб чиққан ушбу компания жорий йилнинг апрель ойида Ўзбекистонда солиқ тўловчи сифатида рўйхатдан ўтган бўлса-да, аллақачон 4,74 миллиард сўм солиқ тўлаган.
Компания Ўзбекистон фойдаланувчиларидан 39,8 миллиард сўм даромад олган. Шунингдек, онлайн бронлаш хизмати кўрсатувчи Booking.com 2,91 миллиард сўм, TikTok платформаси 2,64 миллиард сўм, Netflix стриминг хизмати 1,33 миллиард сўм, молия соҳаси мутахассислари ассоциацияси ACCA 1,14 миллиард сўм ва Zoom видеоконференция хизмати 1,11 миллиард сўм солиқ тўлаган.
Эътиборга молик жиҳат шундаки, Amazon компанияси 1,08 миллиард сўм солиқ билан Adobe компаниясини ортда қолдириб, яна топ-10 рўйхатига қайтди. Маълумки, "Google солиғи" деб аталувчи механизм 2020 йилдан буён Ўзбекистонда амалда бўлиб, у хорижий компаниялар томонидан жисмоний шахсларга кўрсатиладиган электрон хизматлар учун ҚҚС йиғимларини назарда тутади.
Бу жараённи соддалаштириш мақсадида Солиқ қўмитаси томонидан махсус ҚҚС офиси ташкил этилган бўлиб, ҳозирда ушбу тизимда 73 та хорижий компания рўйхатдан ўтган, шундан 16 таси жорий йилда тизимга қўшилган.
