Ўзбекистонлик археологлар Қашқадарё воҳасида ўта муҳим ва ҳайратланарли топилмани аниқлашди — маҳаллий аҳоли “Бобуртепа” деб келган маскан илмий жиҳатдан тасдиқланди ва унинг ёши 2300 йилдан ҳам ортиқ экани маълум бўлди. Тадқиқотлар шуни кўрсатдики, бу ер бир неча аср давомида аҳоли гавжум яшаган йирик марказ бўлган.
Украинанинг The New Voice нашри таъкидлашича, шаҳар 6 гектардан ортиқ майдонни эгаллаган ва эҳтимол, қадимги Бухоро билан Хоразм ўртасидаги савдо йўлини боғлаб турган муҳим транзит нуқта бўлган. Яъни “Бобуртепа” ўша даврнинг иқтисодий артерияларидан бири ҳисобланган.
Қазишларда қандай топилмалар очилди?
Икки йил давомида археологлар учта йирик секторни ўрганиб чиқишди. Қазишлар давомида:
— мустаҳкам қалъа деворлари
— қўриқлаш ва посбон постлари
— мудофаа иншоотлари қолдиқлари
— шаҳар марказидаги катта сарой ёки маросим зали
— улкан хона ва унга туташ кичик хонача тизимлари
— ранг-баранг деворий фрескалар парчалари
каби ўта қимматли топилмалар қўлга киритилди.
Лойиҳа раҳбари Санжар Абдураҳимовнинг таъкидлашича, топилган бадиий расмлар ўша давр маданиятининг юқори даражада ривожланганини кўрсатади. Айрим линиялар, бўёқлар ва композициялар ўша вақт санъати жуда кучли бўлганини англатади.
Ҳунармандчилик маркази бўлган шаҳар
Тадқиқотчиларнинг эътиборини яна бир жиҳат тортди — “Бобуртепа” фақат аҳоли яшайдиган жой эмас, балки ҳунармандчилик маркази ҳам бўлган.
Қазишлар давомида:
— кулолчилик устахоналари
— тош ва металлга ишлов бериш жойлари
— катта ҳажмли омбор идишлар
— сопол буюмларининг юзлаб намуналари
аниқлангани бу ерда ишлаб чиқариш анча ривожланганини исботлайди.
Қашқадарёда археологик юксалиш даври
Мақолада қайд этилишича, бу топилма Катта Қашқадарёдаги археологик фаоллик авж олган паллага тўғри келмоқда. Фақат 2025 йилнинг ўзида тадқиқотчилар 100 дан ортиқ аввал ҳужжатлаштирилмаган археологик объектларни рўйхатга олди.
Самарқанд институти бу қазишларни узоқ муддатли лойиҳа сифатида давом эттириш ниятида. Демак, Қашқадарёдан яна кўп тарихий сирлар ва янги илм-фан янгиликлари кутилмоқда.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
Меҳмон гуруҳидаги фойдаланувчилар ушбу мақолага изоҳ қолдира олмайди.
