2025-йил 7-май куни Покистон ва Ҳиндистон ўртасидаги энг йирик ҳаво жангларидан бири содир бўлди. Покистон Ҳарбий ҳаво кучлари Хитойнинг Ж-10C қирувчи самолётлари ёрдамида Ҳиндистоннинг Францияда ишлаб чиқарилган энг замонавий Рафале самолётини уриб туширди. Бу ҳодиса Ғарб ҳарбий технологияларининг самарадорлиги ва Хитой қуролларининг имкониятлари юзасидан глобал баҳс-мунозараларга сабаб бўлди.
Яқин тарихдаги энг йирик ҳаво жанги сифатида қайд этилган бу тўқнашувда тахминан 110 та ҳарбий самолёт иштирок этган. Реутерсъга кўра, жанг марказида Покистоннинг Ж-10C самолётлари Хитойда ишлаб чиқарилган узоқ масофали ПЛ-15 ракеталари ёрдамида Ҳиндистоннинг Рафале самолётини нишонга олди.
Маҳаллий ва халқаро экспертлар бу урушда техник устунликдан кўра, "ситуацион хабардорлик" ҳал қилувчи омил бўлганини таъкидлашмоқда. Покистон жанг майдонини ҳаво, қуруқлик ва космик кузатув воситалари орқали ягона тармоққа бирлаштира олди. Бу эса унга душман ҳаракатларини олдиндан аниқлаб, аниқ нишонга олиш имконини берди.
Ҳиндистоннинг муҳим разведка хатоси жанг тақдирини белгилади. Улар ПЛ-15 ракетасининг фақат 150 км масофани босиб ўтиши мумкин, деб ҳисоблашган эди. Аслида эса, бу ракета 200 км ва ундан ортиқ масофадан уриб тушириш қобилиятига эга бўлиб чиқди.
Бундан ташқари, Покистон ўзининг "килл чаин" (нишонни аниқлашдан йўқ қилишгача бўлган тармоқ) тизимини самарали йўлга қўя олди. Бу тармоқда Хитой ва Швеция ишлаб чиқарган кузатув воситалари биргаликда ишлаган. Покистонлик учувчилар ўз радарлари ёқилмаган ҳолатда ҳам аниқлик билан ҳаракатлана олдилар.
Рафале самолётининг йўқотилиши Ҳиндистон ҳарбий кучларининг сиёсий ва технологик стратегиясига зарба берди. Бироқ Ҳиндистон тезда янги тактикаларни ишлаб чиқди ва кейинги кунларда Покистоннинг ҳарбий объектларига жавоб зарбалари берди. Айниқса, ҳинд БраҳМос ракеталари орқали бир нечта радар ва аэродромларга зарба берилган.
Хитой эса бу ҳолатдан стратегик фойда кўрмоқда. Ж-10C ва ПЛ-15 самарадорлиги исботлангач, бошқа давлатлар ҳам Хитой қуролларига қизиқиш билдира бошлади. Масалан, Индонезия Рафале буюртмасини қайта кўриб чиқмоқда.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
