O‘zbekistonda yangi va foydalanilgan avtomobillar narxi qanday o‘zgarmoqda?

O‘zbekiston Markaziy banki o‘zining yangilangan pul-kredit siyosati haqidagi sharhida ichki avtomobil bozorining dinamikasini tahlil qildi. Sharhda yangi va foydalanilgan avtomobillar narxi, shuningdek, kam va ko‘p foydalanilgan turlar bo‘yicha tahlillar olib borildi.

Tahlillarga ko‘ra, 2023 yilning mart oyidan boshlab, yangi avtomobillar narxi so‘m va dollarda sezilarli darajada pasaygan. Bu jarayonda so‘mdagi narxlar o‘sishi kutilgan bo‘lsa-da, dollardagi qiymatda pasayish tendensiyasi saqlanib qoldi. Mavsumning o‘tgan davriga qaraganda, yangi avtomobillar narxi 2024 yilning mart oyi uchun so‘mda 4,7 foizga (dollarda 1,6 foiz) oshgan. Bu dinamika ichki bozorda yangi mashinalarga bo‘lgan talabning yuqoriligi va import hajmining kamayishi bilan bog‘liq.

Shu bilan birga, eski avtomobillar narxlaridagi tendensiyalar qayd etildi. 2023 yil sentyabriga qadar, dollardagi eski avtomobillar narxlari yuqori bo‘lgan, shuningdek, so‘mdagi narxlar 2024 yilning o‘rtalarigacha yuqori bo‘lib, keyinchalik ularda pasayish kuzatilgan. Hozirgi kunda eski avtomobillar narxining pasayishi yangi mashinalarga bo‘lgan talabning oshishidan kelib chiqmoqda, chunki aholi ko‘proq sifat, kafolat va yangi texnologiyalarga ega bo‘lgan avtomobillarni tanlamoqda.

Bundan tashqari, avtomobillarga bo‘lgan talab va narxlarning pasayishiga kredit va lizing imkoniyatlarining ta’siri bo‘yicha ham sharh berilgan. Yangi avtomobillar uchun mavjud bo‘lgan kredit shartlari ayniqsa talabni oshirgan. Moliyalashtirish va avtomobillarning investitsion jozibadorligi ham narxlar pasayishiga oid kutilmalarni shakllantirgan.

O‘zbekstonga olib kelinadigan avtomobillar importi 2025 yilning birinchi choragida keskin kamaydi. Yanvar—mart oylarida mamlakatga 6 794 ta yengil avtomobil olib kelindi, bu 2024 yilning shu davriga nisbatan 3,2 barobar kam bo‘ldi. Import qiymati ham 4,2 barobarga kamayib, 115 million dollarni tashkil etdi. Bu holat mamlakatdagi ichki bozordagi talabning va iqtisodiy omillar ta’siridagi kamayishni ko‘rsatadi.

2025 yil aprel oyida yangi yengil avtomobillar savdosi 20 foizga oshdi. Bu ko‘rsatkich birlamchi bozordagi jadal o‘sishni, ya’ni 26 mingta avtomobilni tashkil etganini ko‘rsatmoqda. Yangi avtomobillar savdosi orqali bozordagi faollik va ishlab chiqarishning yaxshilanishini kuzatish mumkin. Bundan tashqari, foydalanilgan avtomobillar bozorida faollik bir oz pasaygani ko‘rsatilgan. Savdolar 22 foizga oshib, sotilgan avtomobillar soni 52 ming donaga yetgan.

O‘zbekistonning avtomobil bozori uchun 2025 yil o‘ziga xos o‘zaro ta’sir va ko‘p omillarning e’tiborga olinishiga qaramay, yangi avtomobillarga bo‘lgan talab va narxlar qo‘shimcha rag‘bat paydo bo‘lishi mumkin.