Moskvadagi terakt gumondorlari haqida ilk ma’lumotlar paydo bo‘ldi

^{Videolardan kadrlar}
Moskva yaqinidagi “Krokus siti holl” konsert zalida vayronalar ostidan yangi jasadlar topilishi bilan terakt qurbonlari soni 133 kishiga yetdi. Bu haqda Rossiya Tergov qo‘mitasi ma’lum qildi. Ularning yarmidan ko‘pining shaxsiga hali oydinlik kiritilmagan.

Qator manbalarda bu halok bo‘lganlarning yakuniy soni emasligi aytilmoqda. “112” Telegram-kanali manbasiga ko‘ra, o‘t o‘chiruvchi va qutqaruvchilar vayronalar ostidan inson jasadlari bo‘laklarini topmoqda, bu esa qurbonlar soniga aniqlik kiritishni qiyinlashtirmoqda.

RF bosh vaziri o‘rinbosari Tatyana Golikovaga ko‘ra, voqeada jarohat olganlardan 107 nafari kasalxonada qolmoqda. Ular orasidan bir bola va 15 nafar katta yoshli fuqaroning ahvoli juda og‘ir.

“Krokus”dagi hodisa jabrlanganlar soni bo‘yicha RF tarixida Beslan voqeasidan keyingi ikkinchi eng qonli terakt bo‘ldi.

Avvalroq bir qator yirik xalqaro nashrlar ISHIDga aloqador “Amaq” axborot agentligiga tayanib terakt uchun mas’uliyatni ISHID-Xuroson guruhi o‘z zimmasiga olgani haqida xabar bergan edi. Amerika nashrlari bu ma’lumot AQSH rasmiylari tomonidan ham tasdiqlanganini yozdi. Keyinroq, 23 mart kuni “Amaq”da e’lon qilingan bayonot ISHIDning asosiy Telegram-kanalida ham e’lon qilindi.

Bayonotda “Krokus”dagi terakt “oxirgi yillardagi eng shafqatsiz hujum” deb atalgan. Guruh jangarilari 22 mart kuni “xristianlarning katta olomoniga muvofiqlashtirilgan hujumni amalga oshirgani” ta’kidlangan. ISHIDga ko‘ra, jangarilar bu hududni avvaldan kuzatib borgan, hujumni amalga oshirishda pulemyot, pistolyot, pichoq va Molotov kokteyli bilan qurollangan to‘rtta jangari ishtirok etgan. Ulardan uchtasi tomosha zalida odamlarga qarata o‘q uzgan, to‘rtinchisi binoga o‘t qo‘ygan.

Bayonotda hujum oqibatida kamida 300 kishi halok bo‘lgani yoki jarohatlangani, voqea joyida esa katta yong‘in kelib chiqqani aytiladi.

Terroristik guruhga aloqador “Amaq” agentligi o‘z manbalariga tayanib bu hujum ISHID va “islomga qarshi kurashayotgan davlatlar o‘rtasida borayotgan shiddatli urushning odatiy kontekstida ro‘y bergani”ni qayd etgan.

ISHID, shuningdek, terrorchi ekani aytilayotgan to‘rtta shaxsning birgalikda tushgan suratini ham e’lon qilgan, suratda ularning yuzlari xiralashtirilgan. Kun davomida rus Telegram-kanallarida ham terakt ijrochilari ekani aytilgan to‘rt erkak so‘roq qilinayotgan holatdagi videolar tarqaldi. The Insider'ning qayd etishicha, Rossiyada qo‘lga olingan to‘rt erkakdan ikkitasining egnidagi kiyimi ISHID e’lon qilgan suratdagi ikki erkakning kiyimlariga o‘xshash.

To‘rt shaxsning qo‘lga olinganidan keyin dastlabki so‘roq holati aks etgan videolarni bir qator manbalar, xususan RT telekanali rahbari Margarita Simonyan ham o‘z Telegram-kanalida e’lon qildi.

Ulardan biri, o‘zini 1998 yilda tug‘ilgan Fariduni Shamsiddin deb tanishtirgan shaxs 4 mart kuni Turkiyadan uchib kelgani, u yerga “hujjatlar uchun” borganini aytadi. Kadr ortidagi shaxsning 22 mart kuni Krokus siti hollda nima qilding degan savoliga javoban pul uchun odamlarni otganini aytib javob beradi. Uning so‘zlariga ko‘ra, buning uchun unga 500 ming rubl va’da qilishgan, bu pullarning yarmini allaqachon bank kartasiga o‘tkazib berishgan.

Qo‘lga olingan erkak so‘roq davomida Telegram orqali noma’lum shaxslar bilan aloqada bo‘lgani, qurolni ulardan olganini aytadi. Erkakning so‘zlariga ko‘ra, u Telegram orqali tinglab boradigan voizning “yordamchisi” unga “kimligidan qat’i nazar odamlarni o‘ldirish evaziga pul taklif qilgan”.

Qo‘lga olinganlardan yana biri, terakt ijrochilarining rahbari ekani aytilayotgan erkak so‘roq davomida savollarga tarjimon orqali javob bergan. U Dmitrovsk tumanida trassa yaqinida (Moskvaga eltuvchi yo‘llardan biri – Dmitrovsk shossesi nazarda tutilgan bo‘lishi mumkin) Muhammad ismli shaxs bilan hostelda yashagani, 10-12 kun oldin Abdullo ismli shaxs bilan Telegram'da tanishib, uning qarindoshidan Muhammad bilan birgalikda mashina sotib olganini aytadi. Videoda kadr ortidagi odam gumondordan “Abdullo shumi” deya so‘raydi (ehtimol, qandaydir surat ko‘rsatgan holda), so‘roq qilinayotgan erkak buni tasdiqlab javob beradi. U videoda terakt borasida gapirmagan.

Rossiya huquq-tartibot idoralariga yaqin Telegram-kanallar yana ikkita gumondorning foto va videolarini tarqatdi, ular qo‘lga olish vaqtida jarohatlangani aytilyapti. Birining yuzi va kiyimi – qon, boshi bint bilan o‘ralgan, o‘zini 30 yoshdagi Rajab Alizoda deb tanishtirgan. To‘rtinchi erkak o‘zini 19 yoshli Muhammadsobir Fayzov deb tanishtirgan – u chap ko‘zidan jarohatlangan.

Gumondorlarning fuqaroligi haqida hozircha aniq ma’lumotlar yo‘q. “112” Telegram-kanali to‘rt asosiy gumondorning barchasi Rossiya fuqarolari ekanini yozdi. Ulardan biri – 19 yoshli Muhammadsobir Fayzov Dushanba shahridan ekani haqida ma’lumotlar tarqaldi. Propagandachi Margarita Simonyan jinoyatchilarning hech qaysisi Rossiya fuqaroligi emasligini aytib chiqdi.

Eslatib o‘tamiz, avvalroq RF Federal xavfsizlik xizmati terakt ishida gumondor sifatida 11 kishi hibsga olingani, ulardan 4 tasi hujumning bevosita ijrochilari ekanini ma’lum qilgandi. FXX bu to‘rt kishi Bryansk oblasti hududida ushlangani, ular Ukraina chegarasi tomon harakatlangani, “Ukraina tomonida tegishli aloqalarga ega bo‘lgani”ni ta’kidlagan.

Rossiya prezidenti Vladimir Putin ham o‘z murojaatida gumondorlar chegara tomonga qarab intilgani, Ukraina tomoni “ularning chegaradan o‘tib olishi uchun darcha hozirlab qo‘ygani”ni aytdi. Rasmiy Kiyev teraktga aloqadorligini rad etgan.

Moskvadagi terakt, ISHID, Krokus siti holl, terrorchi “Zamin” yangiliklarini “Odnoklassniki”da kuzatib boring