AQSHda muhojirlar masalasi yana kun tartibidan tushmayapti. 17 may, shanba kuni Reuters agentligi xabar berishicha, Boston federal sudi AQSH prezidenti Donald Tramp ma’muriyati tomonidan ilgari surilgan muhojirlarni Liviya va Salvadorga deportatsiya qilish rejasini rad etdi. Sud qarori mamlakatdagi inson huquqlari faollari va huquqshunoslar tomonidan muhim qadam sifatida baholanmoqda.
Sud hay’ati qarorining mazmuni
Uchinchi okrugdagi apellyatsiya sudining uch nafar sudyasi Ichki xavfsizlik departamentining mazkur deportatsiya siyosati yuzasidan jiddiy xavotir bildirdi. Sudyalar deportatsiya qilingan shaxslar uchun "tuzatib bo‘lmas oqibatlar" yuzaga kelishi mumkinligini ta’kidladi va agar siyosat noqonuniy deb topilsa, buning salbiy ta’siri aniq bo‘lishiga ishora qildi.
Salvador bilan hamkorlik va qamoq masalasi
Shu yil fevral oyida Salvador hukumati AQSH tomonidan deportatsiya qilingan fuqarolarni qabul qilishga va ularni mahalliy qamoqxonalarda saqlashga rozilik bildirgan edi. Ushbu kelishuv asosida hatto AQSHda jinoyat sodir etgan shaxslar ham orqaga qaytarilishi ko‘zda tutilgan edi.
“Ixtiyoriy deportatsiya” dasturi: yordammi yoki bosim?
Tramp ma’muriyati so‘nggi oylarda “ixtiyoriy deportatsiya” dasturini joriy etganini e’lon qildi. Ushbu tizim doirasida noqonuniy yashab kelayotgan muhojirlar maxsus elektron platforma — CBP Home ilovasi orqali AQSHni tark etishni “huquqiy yo‘l bilan” amalga oshirishi mumkin.
Bunga qo‘shimcha ravishda, o‘z xohishi bilan ketishga rozi bo‘lgan har bir muhojirga 1000 dollar miqdorida stipendiya berilishi ham nazarda tutilgan. Bu mablag‘ ularning vatanga qaytishi rasman tasdiqlanganidan keyin to‘lanadi.
Ichki xavfsizlik vazirligining hisob-kitobi
AQSH Ichki xavfsizlik vazirligi rahbari Kristi Noemning ta’kidlashicha, ushbu “ixtiyoriy” mexanizm orqali hukumat har bir deportatsiya uchun ketadigan xarajatlarning taxminan 70 foizini tejaydi. Hozirgi sharoitda noqonuniy migrantni hibsga olish, vaqtincha saqlash va rasmiy deportatsiya qilish davlatga o‘rtacha 17 ming dollarga tushmoqda.
Zamin.uz xulosasi
Boston sudining mazkur qarori AQSHdagi muhojirlar uchun muhim huquqiy himoya sifatida baholanmoqda. Xalqaro tashkilotlar va inson huquqlari faollari fikricha, bunday qarorlar orqali davlat siyosatining insonparvarlik mezonlariga muvofiqligi sinovdan o‘tadi.
Hozirgi paytda muhojirlar muammosi nafaqat AQSH, balki butun dunyoda dolzarb masalaga aylangan. Sizchi, bu borada qanday yechim samarali bo‘lishi mumkin? «Ixtiyoriy» deportatsiya — haqiqiy tanlovmi yoki yashirin bosim shaklimi?
Zamin.uz tahririyati muhojirlar hayoti va inson huquqlariga oid yangiliklarni yoritishda davom etadi. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Ctrl
Enter
Xato topdIngizmi
Iborani ajratib Ctrl+Enter tugmasini bosing 
