Misrlik talabaning taqdiri: Rossiya qamog‘idan Ukraina asirligigacha!

22 yoshli Muhammad Radvan Senusiy Misrning Luksor viloyatida joylashgan Al-Maris qishlog‘ida kamtarona bir oilada tug‘ilgan edi. Uning oilasida hech kim harbiy yoki siyosiy ishlarda ishtirok etmagan, balki Muhammadning kelajagi haqida tinch va farovon orzularga ega edi. Uning yaqinlari uchun Muhammadning Rossiyada tibbiyot sohasidagi bilimlari bilan oilasining faxri bo‘lib qaytishi eng katta orzu edi. Ammo voqealar shu qadar shiddatli va kutilmagan tarzda rivojlandiki, bu oilani ham, butun qishloq ahlini ham hayrat va iztirobga soldi.

Muhammad 2021 yilda Rossiyaga tibbiyotni o‘rganish uchun ketgan edi. Uning oila a’zolari uchun bu katta yutuq sanaldi va ular buni sharafli natija deb bilishdi. Ammo 2025 yil aprel oyida misrlik rasmiylar Muhammadni "xorijiy davlatda harbiy xizmat qilgan" degan sabab bilan Misr fuqaroligidan mahrum etilganini e’lon qilishdi. Uning oilasi uchun bu dahshatli xabar bo‘ldi va ular bundan qattiq iztirob chekdilar.

Muhammadning otasi Radvan Senusiy o‘g‘liga Rossiyada noqonuniy tarzda giyohvand modda saqlash kabi soxta ayblov bilan qamoqqa tashlanganini va u yerda bosim ostida Rossiya armiyasiga qo‘shilishga majbur qilinganini ta’kidlagan. Bu haqdagi murojaatlari ijtimoiy tarmoqlarda ham tarqaldi, lekin natijasiz qoldi.

Muhammadning onasi Safa BBC bilan suhbatda o‘g‘li bilan oxirgi marta 2025 yil fevral oyida gaplashganini va bu muloqotning qanday og‘riqli bo‘lganini aytdi. U videoaloqa orqali o‘g‘lini ko‘rganida Muhammad Ukrainada asirlikda ekanini tushundi. Muhammad o‘zini qo‘rqqan va beor ekanini aytib, onasidan duo qilishini so‘ragan.

Bu video suhbat Ukraina razvedkasining "Xochu jit" loyihasi bilan hamkorlik qiluvchi Dmitro Karpenkoning YouTube-kanalida e’lon qilindi. Muhammad Rossiyada o‘qish uchun mablag‘ topishga uringan va Telegram orqali qo‘shimcha ish qidirgan. Uni aldov yo‘li bilan qamoqqa olishgan va keyin armiyaga jalb qilishgan.

Ekspertlarning ta’kidlashicha, Rossiya armiyasi yollash jarayonida moliyaviy muammolarga uchragan yoki xorijdan kelgan talabalarga alohida e’tibor qaratadi. Chunki ular iqtisodiy yordam yoki Rossiya fuqaroligini olishni istashadi va bu ularni osonlik bilan armiyaga jalb qilish uchun qulay bo‘ladi. Muhammad kabi talabalar bu sharoitda tushkunlikka tushib, oxir-oqibat armiya saflariga qo‘shilishga rozi bo‘lishadi.

Muhammadning yaqinlari uning Ukrainada asir ekanini bilib, vaziyatdan qanday chiqish mumkinligi haqida tushkunlikka tushgan. Ular o‘g‘lining sog‘-salomat qaytishi uchun diplomatik yoki huquqiy yo‘l bilan murojaat qilishni rejalashtirishmoqda, ammo bu yo‘llarda juda ko‘p to‘siqlar mavjud.

BBC ma’lumotiga ko‘ra, Muhammad hozir Ukraina g‘arbidagi harbiy asirlar saqlanadigan lagerda. Ukraina rasmiylari uning Jeneva konvensiyalarida ko‘zda tutilgan barcha huquq va himoyalarga ega ekanini ma’lum qilgan.

Muhammadning taqdiri haligacha noaniq qolmoqda. Ukraina u kabi xorijlik harbiy asirlarni Rossiya fuqarolari bilan almashishda manfaatdor. Ammo bu jarayonning murakkab va uzoq muddatli bo‘lishi ehtimoli yuqori.

Bu voqea xalqaro maydonda katta rezonans uyg‘otdi va Rossiya armiyasida xorijlik yollanma askarlarning taqdiri yana bir bor diqqat markaziga chiqdi. Shu bilan birga, bu misol xorijdagi talabalarning Rossiyada qanday og‘ir vaziyatlarga tushib qolishi mumkinligini ko‘rsatib turibdi.

Muhammad Radvan Senusiyning taqdiri bugungi kunda ham noaniq qolmoqda. Uning oilasi esa farzandining Rossiya qamog‘idan Ukraina asirligigacha bo‘lgan ayanchli yo‘lini katta tashvish va umid bilan kuzatmoqda.