Sud Tramp ma’muriyatining Harvardga qaratilgan sanksiyasini vaqtincha to‘xtatdi

AQSHda ta’lim va so‘z erkinligi masalasi yana dolzarb mavzuga aylandi. Bostondagi federal sud tomonidan AQSH prezidenti Donald Tramp ma’muriyatining Harvard universitetiga qarshi qabul qilgan qarorining amalga oshirilishi vaqtincha to‘xtatildi. Bu haqda sudya Ellison Barrouz o‘z qarorini e’lon qildi.

Taqiq va siyosiy sabablar

Avvalroq, Oq uy ma’muriyati Harvard universiteti rahbariyatini “zo‘ravonlik va antisemitizmni qo‘llab-quvvatlayotganlik”da ayblagan va mazkur oliy o‘quv yurtida xorijlik talabalarni qabul qilishni taqiqlash haqida qaror chiqargan edi. Shu bilan birga, Harvard 2,2 milliard dollar miqdoridagi federal grantlardan ham mahrum qilingan.

Harvard universiteti bu qarorlarni siyosiy qasos deb baholadi. Universitet rahbariyati bu harakatlar ularning siyosiy talablarga bo‘ysunmagani uchun amalga oshirilayotganini ta’kidladi.

Federal sud tahdidni bartaraf etdi

Sudya Ellison Barrouz o‘z qarorini “taqiq universitet uchun tuzatib bo‘lmas ziyon keltiradi” degan xulosa bilan izohladi. Uning ta’kidlashicha, bu kabi cheklovlar AQSH Konstitutsiyasida kafolatlangan akademik erkinlik va so‘z erkinligi tamoyillariga ziddir. Shu asosda sud taqiq qarorini vaqtincha blokladi.

Hozirda universitet AQSH hukumatining ushbu qaroriga qarshi rasmiy sud da’vo arizasi kiritgan va sud jarayoni davom etmoqda.

Botir Qobilov: “Bu faqatgina universitet emas, butun qadriyatlar masalasi”

Harvard universitetining iqtisod fanlari bo‘yicha doktori, yurtdoshimiz Botir Qobilov bu holat yuzasidan chiqish qilib, Tramp ma’muriyatining bu harakatini “ilm-fan va akademik mustaqillikka hujum” deb baholadi.

Uning fikricha, masala faqat bitta universitetning taqdiri emas, balki AQSHdagi so‘z va fikr erkinligi, mustaqil institutlar va dunyo ilm-fanidagi yetakchilikni ta’minlovchi qadriyatlarga qarshi bostiruvchi siyosati haqida ketmoqda.

Falastinni qo‘llab-quvvatlagan talabalar e’tibor markazida

So‘nggi bir yil davomida Harvard va boshqa ko‘plab AQSH universitetlarida Falastinga nisbatan hamdardlik bildirgan talabalarning faoliyati keskin nazoratga olingan. Namoyishlarda G‘azodagi zo‘ravonliklarni to‘xtatish, Isroilga nisbatan Vashington siyosatini qayta ko‘rib chiqish talab qilingan.

Tramp ma’muriyati esa bunday harakatlarni antisemitizm va milliy xavfsizlikka tahdid sifatida baholab, ko‘plab faol talabalarning vizalarini bekor qildi, ayrimlarini hatto qo‘lga olishgacha bordi. Himoyachilar bu holatni Konstitutsiyadagi kafolatlangan huquqlarni poymol qilish deb baholamoqda.

Xulosa qilib aytganda, AQSH ta’lim tizimida kuzatilayotgan bu ziddiyat faqatgina Harvard universitetining emas, balki butun demokratik jamiyatning akademik va so‘z erkinligiga bo‘lgan munosabatini ko‘rsatib turibdi. Sudning bugungi qaroridan so‘ng, bu kurash yangi bosqichga chiqishi kutilmoqda. Jamoatchilik esa bu jarayonni katta qiziqish bilan kuzatmoqda. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!