Germaniyada o‘quvchilarga «erta pensiya»: yoshlarga har oy 10 yevro beriladi!

Germaniya hukumati yoshlarning moliyaviy kelajagini ta’minlash va ularni erta yoshdanoq pensiya jamg‘armalari bilan tanishtirish maqsadida yangi va noodatiy dasturni amalga oshirishga qaror qildi. Mazkur tashabbusga ko‘ra, maktab o‘quvchilarining har biriga oyiga 10 yevro ajratilib, bu mablag‘lar ularning kelajakdagi pensiya hisobraqamiga investitsiya qilib boriladi. Bu haqda CNBC nashri xabar bermoqda.

Dastur doirasida 6 yoshdan 18 yoshgacha bo‘lgan har bir maktab o‘quvchisiga maxsus pensiya hisobraqami ochiladi va ushbu hisobga har oyda davlat tomonidan belgilangan 10 yevro miqdorida mablag‘ o‘tkazib boriladi. Shu tariqa, o‘quvchilar maktabni bitirish vaqtiga kelib, taxminan 1500 yevro miqdorida dastlabki kapital yig‘ib oladi. Bu mablag‘lar uzoq muddatli sarmoya sifatida saqlanib, pensiya yoshiga yetgach, foizlar bilan birgalikda o‘quvchilar tomonidan olinishi mumkin bo‘ladi.

Hozircha bu yangi loyihani amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan mablag‘larni davlat jamg‘armalari hisobidan moliyalashtirish rejalashtirilmoqda. Ammo bu mablag‘lar qanday investitsiya vositalarida saqlanishi va ularning boshqaruvi bilan aynan qaysi tashkilot shug‘ullanishi hozircha aniq emas. Shuningdek, sarmoya foizlari va kelgusidagi umumiy jamg‘arma miqdorlari borasida ham hozircha to‘liq ma’lumotlar ochiqlanmagan.

Dasturning yana bir jihati shundaki, voyaga yetgach, Germaniya fuqarolari shaxsiy mablag‘larini ham mazkur hisobraqamga yillik belgilangan cheklovlar doirasida qo‘shish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Lekin bu mablag‘larni faqat pensiya yoshiga (2025 yil may oyidan boshlab Germaniyada bu yosh 67 deb belgilangan) yetgandagina chiqarib olish mumkin bo‘ladi.

Germaniya hukumati ushbu yangi dastur yosh avlodni kelajakdagi pensiya jamg‘armasi uchun boshlang‘ich kapital bilan ta’minlashiga, shuningdek, moliyaviy savodxonlik darajasini oshirishiga umid qilmoqda. Bu orqali yoshlar o‘z mablag‘larini boshqarishga va investitsiyalar qilishga nisbatan qiziqish uyg‘otishi rejalashtirilmoqda.

Biroq, ayrim moliyaviy ekspertlar ushbu loyihaga nisbatan shubha bilan qaramoqda. Ular fikricha, dastlabki 1500 yevro miqdoridagi summa pensiya yoshiga yetib borganda juda oz miqdorga aylanib qolishi va ko‘pchilik uchun faqat ramziy ma’noga ega bo‘lib qolishi mumkin. Shu bilan birga, ekspertlar bu dasturda yoshlar investitsiya jarayonida bevosita ishtirok etmasligini, ular faqat passiv ravishda mablag‘lar va foizlarni olishini qayd etmoqda. Bu esa moliyaviy bilim va investitsiyalarga qiziqishni uyg‘otish imkoniyatini cheklab qo‘yadi, deyishmoqda.

Buning sababi, yoshlarning hisobraqamidagi mablag‘larning investitsiya jarayoni uchinchi shaxslar tomonidan boshqariladi va yoshlarda investitsiya bilan bog‘liq qarorlar qabul qilish imkoniyati bo‘lmaydi. Shu sababli, ba’zi tahlilchilar bu tashabbusni yoshlarning moliyaviy savodxonligini sezilarli darajada oshirish imkoniyatidan ko‘ra, faqatgina moddiy ta’minotni biroz yaxshilash usuli sifatida baholamoqda.

Shu bilan birga, dasturni qo‘llab-quvvatlovchilar ham mavjud. Ularning ta’kidlashicha, bu mablag‘larning har oyda yoshlarning hisoblariga o‘tkazilishi va ularning bu haqda muntazam ravishda xabar olib turishi yosh avlodda mablag‘larni jamg‘arish va moliyaviy rejalashtirish bo‘yicha tasavvurni shakllantirishga yordam beradi. Shu orqali yoshlarda shaxsiy moliyaviy mas’uliyat hissi uyg‘otiladi.

Germaniyada amalga oshirilayotgan bu yangi loyiha kelajakdagi pensiya ta’minotiga bo‘lgan munosabatni o‘zgartirish va yosh avlodning pul bilan bog‘liq masalalarga qiziqishini oshirish uchun muhim qadam bo‘lishi mumkin. Shu bilan birga, bu kabi loyihalar dunyo mamlakatlari uchun ham namuna bo‘lishi va boshqa davlatlarda ham tatbiq qilinishi ehtimoldan xoli emas.

Xulosa qilib aytganda, Germaniyaning mazkur yangi dasturi yoshlarni kelajakda moddiy jihatdan qo‘llab-quvvatlash hamda ularda moliyaviy bilimlarni rivojlantirish uchun muhim qadam sifatida ko‘rilmoqda. Buning natijasida kelajakda yosh avlod nafaqat pensiya yoshiga yetishganda, balki hayotining barcha bosqichlarida o‘z mablag‘larini oqilona boshqara oladigan avlodga aylanishi mumkin.