TikTok AQShda qoladimi? Tramp muddatni cho‘zdi

Amerika prezidenti Donald Tramp TikTok ilovasining AQSHdagi taqdiri yuzasidan muhim qaror qabul qildi. U Truth ijtimoiy tarmog‘idagi sahifasi orqali ma’lum qilishicha, TikTok'ning faoliyatini to‘xtatish muddati yana 90 kunga — 2025 yil 17 sentyabrgacha uzaytirildi. Bu orada TikTok'ga tegishli bo‘lgan asosiy aktivlarning Amerika kompaniyalariga sotilishi talab etiladi.

TikTok — milliy xavfsizlikda shubhalanguvchi ilovami?
TikTok ilova sifatida dunyo bo‘ylab yuz millionlab foydalanuvchilarga ega bo‘lgan, asosan yoshlar orasida ommalashgan platforma hisoblanadi. Ammo uning ortida turgan ByteDance kompaniyasi Xitoyda joylashgani bois, AQSH hukumatining e’tibor markazida qolmoqda. Mutaxassislar platformaning shaxsiy ma’lumotlarni to‘plashi va Xitoy hukumati bilan ma’lum aloqalari bo‘lishi mumkinligini ta’kidlashadi. Bu esa TikTok'ni “milliy xavfsizlikka tahdid” sifatida baholashga asos bo‘ldi.

Trampning pozitsiyasi: TikTok'ning 50% ulushi Amerikaga tegishli bo‘lsin
2024 yil aprelida sobiq prezident Jo Bayden TikTok'ni AQSHda taqiqlash to‘g‘risidagi qonun loyihasini imzolagandi. Unga ko‘ra, ilova faoliyati to‘xtatilishi yoki Amerika tomoniga sotilishi shart edi.

Biroq Donald Tramp 2025 yilda prezident lavozimiga qayta kirishgach, ushbu qarorni qayta ko‘rib chiqdi. U ilovani darhol taqiqlash tarafdori emasligini, aksincha, uning ulushini AQSH kompaniyalariga sotish kerakligini bildirdi. Trampning fikricha, Amerika hukumati yoki kompaniyalari TikTok'ning kamida 50 foiziga egalik qilishi lozim.

Qonun nimani talab qilyapti?
AQSHda qabul qilingan yangi qonunlarga muvofiq:

TikTok o‘zining Amerikadagi bo‘limi — ya’ni faoliyatini amalga oshirayotgan tarmog‘ini alohida kompaniya sifatida tashkil etishi kerak;

Ushbu filialning nazorati va aksiyalari AQSHda joylashgan investorlar yoki kompaniyalar tomonidan olinishi shart;

Aks holda, TikTok AQSH hududida o‘z faoliyatini to‘xtatishga majbur bo‘ladi.

Bu talablar asosan TikTok'ning AQSH fuqarolarining shaxsiy ma’lumotlarini Xitoy hukumati bilan bo‘lishishi xavfiga qarshi qaratilgan.

TikTok qanday choralar ko‘ryapti?
ByteDance bu kabi bosimlar fonida bir necha marotaba TikTok'ni mustaqil kompaniyaga aylantirish, uning Amerikadagi ish faoliyatini alohida boshqarish bo‘yicha rejalarni e’lon qilgan. Ammo amalda bu jarayon sekinlik bilan kechmoqda. Shunga qaramay, AQSH hukumati belgilangan muddatgacha (17 sentyabr) tegishli choralar ko‘rilmasa, TikTok'ni App Store va Google Play'lardan olib tashlash va faoliyatini cheklash kabi sanksiyalar qo‘llanilishi mumkin.

Yoshlar va biznes dunyosi nima deydi?
TikTok nafaqat yoshlar, balki marketologlar, brendlar va ijodkorlar uchun ham muhim platformaga aylangan. Ko‘plab inflyuyenserlar uchun bu daromad manbai hisoblanadi. Shuning uchun uning taqdiri nafaqat siyosiy, balki iqtisodiy va ijtimoiy ahamiyatga ega.

Ayni paytda, AQSHda ijtimoiy fikr ikkiga bo‘lingan: ayrimlar milliy xavfsizlikni birinchi o‘ringa qo‘ysa, boshqalar so‘z erkinligi va raqobat bozoriga aralashishni tanqid qilishmoqda.

Xulosa: TikTok'ning taqdiri endi biznes kelishuvlarga bog‘liq
Donald Trampning ushbu 90 kunlik猶muddat uzayishi TikTok uchun so‘nggi imkoniyatlardan biri bo‘lishi mumkin. Agar bu davr ichida Xitoy tomoni o‘z ulushini AQSH shirkatlariga sotsa, ilova faoliyatini erkin davom ettirishi mumkin. Ammo aks holda, amerikalik foydalanuvchilar TikTok'dan mahrum bo‘lishlari mumkin. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!