NASA agentligi manbalarga tayanib ma’lum qilishicha, «Jeyms Uebb» kosmik teleskopi Uranning atrofida aylanayotgan yangi, ilgari noma’lum bo‘lgan tabiiy yo‘ldoshini aniqladi. U S/2025 U1 nomi bilan nomlandi va shu tariqa sayyoraning ma’lum bo‘lgan yo‘ldoshlari soni 29 taga yetdi. Bu yangilik kosmik fanlari muxlislari uchun katta qiziqish uyg‘otdi.
Tadqiqotchilar guruhi, Janubi-g‘arbiy tadqiqot instituti (SwRI) rahbarligida, teleskop yordamida yangi yo‘ldoshni o‘rganishdi va uning xususiyatlarini aniqlashdi. NASA qayd etishicha, mazkur yo‘ldosh 2025 yil 2 fevralda kuzatuvlar davomida ilk marotaba aniqlangan. Bu voqea sayyora sistemalarini o‘rganuvchi olimlar uchun yangi imkoniyatlar eshigini ochdi.
Yangi tabiiy yo‘ldoshning diametri taxminan 10 km ekanligi ma’lum qilingan. Bu kichik hajm, ehtimol, 1986 yilda Uran yaqinidan o‘tgan Voyager-2 zond uchun kuzatilmagan bo‘lishi mumkin. Shuning uchun uning ilk marta aniqlanishi zamonaviy teleskoplar va texnologiyalarning ahamiyatini yana bir bor isbotladi.
Hozirda S/2025 U1 Uran markazidan taxminan 56 ming km masofada aylanmoqda va Ofeliya hamda Byanka yo‘ldoshlari orbitalari orasida, sayyoraning ekvatorial ravandida harakat qiladi. SwRI yetakchi mutaxassisi Mariam El Mutamidning fikriga ko‘ra, «yo‘ldoshning deyarli doiraviy orbitasi uning hozirgi joylashuvi yaqinida shakllangan bo‘lishi mumkinligini taxmin qilishga imkon beradi».
Qiziq jihati shundaki, Uranning dastlabki ikki yo‘ldoshi – Titaniya va Oberon, 1787 yilda ingliz astronomi Uilyam Gershel tomonidan kashf qilingan. Uning 28-sun’iy yo‘ldoshi – S/2023 U1 esa 2023 yil noyabr oyida Chilidagi Las-Kampanas rasadxonasida ilk marotaba aniqlangan edi.
Shu tariqa, Uranning kosmik oilasi yana bir yangi a’zoga ega bo‘ldi. «Jeyms Uebb» kosmik teleskopi orqali olingan bu ilmiy topilma nafaqat astronomlar uchun, balki kosmos va uning sirlari bilan qiziqadigan barcha muxlislar uchun katta quvonch va ilhom manbai bo‘lib xizmat qiladi.
