Eronda 2025 yil boshidan beri o‘lim jazolarining keskin ko‘paygani xalqaro hamjamiyat diqqatini torta boshladi. BMT Inson huquqlari boshqarmasi ma’lumotlariga ko‘ra, yilning dastlabki sakkiz oyi ichida kamida 841 kishi qatl etilgan. Bu raqam butun dunyo inson huquqlari faollarida katta xavotir uyg‘otmoqda.
Taqqoslash uchun, 2024 yil davomida Eron hududida jami 975 nafar inson qatl etilgan edi. Demak, 2025 yilning yarim yilligidan sal oshgan davridayoq o‘tgan yilgi ko‘rsatkichning deyarli 85 foizi amalga oshirilgan. Bu holat mamlakatdagi jazo siyosati yanada qattiqlashganini anglatadi.
BMTning qayd etishicha, ayniqsa 2025 yil iyul oyi eng qonli oylardan biri bo‘ldi — bu davrda 110 kishi qatl etildi. Bu o‘tgan yilning shu oyiga nisbatan ikki barobar ko‘pdir. Tahlilchilarning fikricha, bu jarayon hukumatning ichki muxolifat va faoliyat olib boruvchi guruhlarga nisbatan murosasiz siyosati bilan bog‘liq.
BMT vakili Ravina Shamdasoniyning ta’kidlashicha, qatl jazolari ortishi Eron hukumatining muxolifatni bostirish va o‘zgarish talab qiluvchi ovozlarni yo‘qotish vositasiga aylanib qolganini ko‘rsatadi. Mamlakatda o‘lim jazosiga hukm etilganlar ko‘pincha qurolli isyon, davlatga xiyonat, josuslik yoki diniy jinoyatlarda ayblanadi. Shu bois ularning ko‘pchiligi sud jarayonlari adolatli va shaffof o‘tkazilmaganidan shikoyat qilmoqda.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
