Gretsiyada 60-yillik sirli tarixga nuqta qo‘yildi — Olimpiya o‘yinlari o‘tkazilgan qadimiy ziyoratgohdan o‘g‘irlangan ustun parchasi ortidan topilib, Vatanga qaytarildi. Bu haqda mamlakat Madaniyat vazirligi rasman ma’lum qildi.
Ma’lumotlarga ko‘ra, Germaniya fuqarosi 1960-yillarda Gretsiyaga sayyoh sifatida tashrif buyurganida Olimpiya shahridagi qadimiy yodgorlikdan kichik bo‘lakni noqonuniy ravishda olib chiqqan. Aynan shu joy — qadimgi Olimpiya — bir necha asrlar davomida Olimpiya o‘yinlarining ilk vatani va Yunon madaniyatining markazlaridan biri bo‘lgan.
Olib ketilgan ashyo — Ion uslubida ishlangan ustunning yuqori qismi, ya’ni kolonna tojidir. Bu arxitekturaviy element miloddan avvalgi IV asrning ikkinchi yarmida qurilgan Leonideon nomli qadimgi binoga tegishli bo‘lgan. Uning balandligi 24 santimetr, kengligi esa 33,5 santimetrni tashkil qiladi.
Gretsiya Madaniyat vazirligi ma’lumotida ta’kidlanishicha, parcha “gavdalangan ayolning insoniylik va vatan hurmati tuyg‘ulari tufayli” qaytarilgan. Ular uning bu harakatini “sezgirlik va jasorat namunasi” sifatida baholadi.
Ma’lum bo‘lishicha, ayol bu qarorga kelishiga Germaniyaning Myunster universiteti tomonidan tarixiy artefaktlarni Gretsiyaga qaytarish amaliyoti sabab bo‘lgan. Masalan, 2019-yilda shu universitet Afinada 1896-yilda o‘tgan ilk zamonaviy Olimpiya o‘yinlarida yunon sportchisi Spiros Luis qo‘lga kiritgan skifolarni Gretsiyaga qaytargan edi.
Shuningdek, 2024-yilda Saloniki shahridagi qabristondan topilgan Rim marmaridan yasalgan inson boshi ham qaytarilgani qayd etilgan.
Madaniyat vazirligi ta’kidlaganidek, bu kabi holatlar Gretsiyaning madaniy merosini tiklash va noqonuniy ravishda olib ketilgan artefaktlarni qaytarishda muhim qadam bo‘lib xizmat qiladi. Mamlakat hozirda dunyo bo‘ylab o‘zining yuzlab tarixiy yodgorliklarini qidirish va ularni vataniga qaytarish ustida ish olib bormoqda.
Olimpiya ustunining qayta topilishi nafaqat madaniy ahamiyatga ega, balki tarixiy adolat tiklanishining ramzi sifatida ham qaralmoqda.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
