Kosovoda o‘tkazilgan navbatdan tashqari parlament saylovlari hukmron O‘zligini belgilash partiyasi uchun katta siyosiy muvaffaqiyat bilan yakunlandi. Mamlakat bosh vaziri Albin Kurti rahbarligidagi partiya Prishtinadagi Markaziy saylov komissiyasi ma’lumotlariga ko‘ra, ovozlarning 49,8 foizini qo‘lga kiritdi. Bu natija deyarli barcha saylov uchastkalarida ovozlar sanalgandan so‘ng e’lon qilindi.
Natijada “O‘zligini belgilash” yangi chaqiriq parlamentda o‘rinlarning qariyb yarmini egallaydi va etnik ozchiliklar vakillari bilan hamkorlikda hukumatda barqaror ko‘pchilikni shakllantirishi mumkin. Mahalliy kuzatuvchilar va koha.net portali ham aynan shu ssenariyni ehtimol sifatida ko‘rsatmoqda.
G‘alaba yangrashi bilan Prishtina ko‘chalarida bayramona muhit hukm surdi. dpa agentligining xabar berishicha, partiya tarafdorlari avtokortejlar bilan shahar bo‘ylab aylanib, signal chalgan, tungi osmon esa feyerverklar bilan yoritilgan. Albin Kurti saylov jarayonini “halol, demokratik va erkin” deb baholab, yangi mandat hukumat oldiga yanada katta mas’uliyat yuklashini ta’kidladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, endi asosiy vazifa — “yaxshi boshlangan ishlarni uzluksiz davom ettirish”.
Muxolifat lagerda esa kuchlar nisbati ancha orqada qoldi. Kosovo Demokratik partiyasi 21 foiz ovoz bilan ikkinchi o‘rinni, Kosovo Demokratik ligasi esa 13,6 foiz bilan uchinchi o‘rinni egalladi. To‘rtinchi pog‘onada sobiq bosh vazir Ramush Xaradinay yetakchilik qiladigan Kosovo kelajagi uchun alyans bo‘lib, u 7,6 foiz natija ko‘rsatdi.
120 o‘rinli parlament tizimida serb ozchiligi uchun alohida 10 ta o‘rin ajratilgan, boshqa etnik guruhlarga ham yana 10 ta mandat kafolatlangan. Bu esa milliy parlament tarkibida ko‘p millatli muvozanatni saqlashga qaratilgan mexanizm hisoblanadi.
E’tiborli jihati shundaki, bu Kosovoda yil boshidan buyon o‘tkazilgan ikkinchi parlament saylovi bo‘ldi. 9 fevraldagi muntazam saylovlardan keyin Kurti muxolifat partiyalari bilan koalitsiya tuzishda muvaffaqiyatga erisha olmagan va mutlaq ko‘pchilikni ta’minlay olmagan edi. Navbatdan tashqari ovoz berish esa unga siyosiy pozitsiyasini yanada mustahkamlash imkonini berdi.
Albin Kurti hukumati ayni paytda Kosovoning shimolida yashovchi serb ozchiligiga nisbatan qat’iy siyosat olib bormoqda. Xususan, serb dinoridan foydalanish, shuningdek Belgrad orqali amalga oshiriladigan ijtimoiy to‘lovlar va pul o‘tkazmalari cheklangan. Bu qarorlar Yevropa Ittifoqi va AQSH tomonidan tanqid qilindi hamda Prishtina bilan Belgrad o‘rtasidagi munosabatlarni yanada taranglashtirdi.
Yevropa Ittifoqi javob sifatida Kosovodagi ayrim loyihalarni moliyalashtirishni to‘xtatib, ularni qayta tiklash uchun shimoliy hududlarda keskinlikni pasaytirish talabini qo‘ydi. AQSH ham USAID orqali moliyalashtirilayotgan dasturlarni 90 kunga muzlatdi.
Shu bilan birga, dekabr oyi o‘rtasida Kosovo rasman Yevropa Ittifoqiga a’zo bo‘lish uchun ariza topshirdi. G‘arb davlatlari Kosovo va Serbiyaga yevrointegratsiya istiqbollari ikki tomon munosabatlarini barqarorlashtirishga bevosita bog‘liq ekanini ochiq aytmoqda. Hozircha YEIning besh davlati — Ispaniya, Kipr, Gretsiya, Slovakiya va Ruminiya, shuningdek Serbiya va Rossiya Kosovoning mustaqilligini tan olmagan.
Xulosa qilib aytganda, navbatdan tashqari saylovlar Albin Kurti va “O‘zligini belgilash” partiyasiga kuchli siyosiy mandat berdi. Biroq bu g‘alaba Kosovo uchun yangi imkoniyatlar bilan birga, ichki barqarorlik va xalqaro munosabatlarda yanada nozik qarorlar qabul qilish davrini ham boshlab bermoqda.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Mehmon guruhidagi foydalanuvchilar ushbu nashrga izoh qoldira olmaydi.
