11:53 / 11.03.2022

Urushning 15-kuni: Rossiya haqiqiy urush bilan birga qanday axborot urushini olib bormoqda? (foto)

^{Foto: AP Photo}
Ukrainadagi urush o‘n besh kundan beri davom etmoqda. 10 mart kuni AQSH Davlat departamenti va Pentagon Rossiyaning Ukrainada biologik qurol ishlab chiqarilayotgani haqidagi ayblovlarini rad etdi. YouTube Rossiya foydalanuvchilari uchun barcha monetizatsiya funksiyalarini to‘xtatdi.

Rossiya rasmiylari Ukrainani Mariupoldagi o‘qqa tutilgan kasalxonadan (Ukraina harbiylari bu tug‘uruqxona ekanini da’vo qilmoqda) qutqarilayotgan odamlarning tasvirlarini soxtalashtirishda aybladi. Ukrainaning Izyum, Irpin, Gostomel va boshqa bir qancha shaharlaridan tinch aholi evakuatsiya qilingan, biroq Mariupolga gumanitar yordam yetkazilmagan. Meduza 10 mart, urushning o‘n beshinchi kunidan asosiy voqealar va fotosuratlarni taqdim qildi.

Rossiya va Ukraina tashqi ishlar vazirlari muzokara o‘tkazdi. Natijalar sezilarli emas
Uchrashuvdan so‘ng Ukraina tashqi ishlar vaziri Dmitriy Kulebaning aytishicha, uning asosiy maqsadlaridan biri 24 soatlik o‘t ochishni to‘xtatish bo‘yicha kelishuvga erishish edi, biroq buning iloji bo‘lmagan, chunki «Rossiyada bu masala bo‘yicha qarorni boshqa odamlar qabul qiladi». Sergey Lavrov, o‘z navbatida, bu uchrashuvda «hech kim o‘t ochishni to‘xtatish bo‘yicha kelishib olmoqchi bo‘lmaganini» aytdi hamda asosiy muzokaralar Belarusda Rossiya va Ukraina delegatsiyalari o‘rtasida kechayotganini ta’kidladi.

Uchrashuv yakunlari bo‘yicha o‘tkazilgan matbuot anjumanining diqqatga sazovor joyi Lavrovning quyidagi bayonoti bo‘ldi.

- "Biz boshqa davlatlarga hujum qilishni rejalashtirmaganmiz. Ukrainaga ham hujum qilganimiz yo‘q. Ukrainada biz shunchaki... buni ko‘p marta tushuntirdik: Rossiya xavfsizligiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri tahdid soladigan vaziyat yuzaga kelgandi", - dedi Sergey Lavrov.

^{Mariupolda ishdan chiqqan o‘t o‘chirish mashinasi yonida ko‘rpaga o‘ranib turgan ayol
Foto: AP Photo}

^{Mariupolning turar joy hududidagi portlashlar
Foto: AP Photo}

^{10 mart kuni Ukraina bosh vaziri o‘rinbosari Irina Vereshchuk gumanitar yo‘lak orqali Irpen (rasmda), shuningdek, Kiyev viloyatining Bucha, Gostomel, Vorzel va boshqa shaharlaridan 20 ming kishi evakuatsiya qilinganini ma’lum qildi
Foto: AFP}

^{Irpen aholisi rossiyalik askarning jasadi yonidan o‘tmoqda
Foto: AFP}

^{Irpendagi podvallardan biridagi boshpana
Foto: AFP}

^{Kiyev shimolidagi Gorenka qishlog‘ida rus qo‘shinlari tomonidan vayron qilingan uy
Foto: AFP}

^{Ukraina askarlari Kiyevdan 40 kilometr sharqda joylashgan Velika Dymerka qishlog‘i yaqinidagi daladan o‘tmoqda. 10 mart kuni Rossiya harbiy mashinalari Ukraina poytaxtining shimoli-sharqiy chegaralariga yaqinlashdi
Foto: AFP}
Rossiya Ukrainani AQSH boshchiligida «etnik yo‘naltirilgan» biologik qurollar ustida ishlayotganlikda aybladi
Rossiya bir necha yillardan beri Ukraina va AQSH tomonidan biologik qurollar yaratilayotgani haqida gapirib keladi, biroq so‘nggi kunlarda bu ritorika rasmiy nutqlarda ayniqsa sezilarli yangramoqda. Radiatsiya, kimyoviy va biologik mudofaa kuchlari boshlig‘i Igor Kirillovning aytishicha, Ukraina laboratoriyalari ko‘chib yuruvchi qushlar va ko‘rshapalaklar orqali o‘ta xavfli infeksiyalarni tarqatish imkoniyatini o‘rganmoqda hamda «AQSH va ittifoqchilarining vazifalaridan biri aholining turli etnik guruhlariga tanlab ta’sir ko‘rsatishga qodir» bioagentlar yaratishdir. So‘nggi fikrni Lavrov ham bildirgan, unga ko‘ra, AQSH va Ukraina «tinch eksperimentlar emas, balki biologik qurol yaratishga qaratilgan va ta’bir joiz bo‘lsa, etnik yo‘naltirilgan tajribalar» o‘tkazgan.

Meduza rossiyalik harbiylar va diplomatlarning bayonotlarini (shuningdek, Ukraina va Amerika rasmiylarining ularga bergan javoblarini) tahlil qildi va Rossiya ukrainaliklarning biologik qurollar ustida ishlagani to‘g‘risida dalillar keltirmagan, degan xulosaga keldi – urush boshlanganda patogen mikroorganizmlarning yo‘q qilingani haqida chop etilgan «RIA Novosti»ning materiallarida ham dalillar yo‘q (u yerda umumiy bakterial shtammlar keltirilgan). Shuni ham ta’kidlash kerakki, odamlarni etnik jihatdan «o‘zi» va «nusxalari»ga bo‘lishga qodir biologik qurollar bugungi kunda mavjud emas, deya ta’kiladi Meduza.

Rossiya Mariupoldagi tug‘uruqxona portlatilganini qayta-qayta inkor qildi
Mariupoldagi bolalar kasalxonasiga aviazarba berilgani, mahalliy hukumat xabariga ko‘ra, 3 kishi (jumladan, bir bola) halok bo‘lgani va 17 kishi yaralangani, avvalgi kungi urushning asosiy voqealaridan biri bo‘lgandi. Ushbu hodisa to‘g‘risidagi xabarlar shu qadar g‘azabga sabab bo‘ldiki, 10 mart kuni Rossiyaning ko‘plab rasmiylari bu mavzuga izoh berishga majbur bo‘ldi. Deyarli barcha izohlarda, kasalxonaning portlatilgani haqidagi da’volar «feyk» deb ataldi.

Dastlab Rossiya TIV matbuot kotibi Mariya Zaxarova «Feykga qarshi urush» kanalida portlash haqidagi xabarlar sahnalashtirilgani haqidagi matnni qayta joylashtirdi. Unda ikkita dalil haqida aytilgan: birinchidan, voqea joyidan tasvirga tushgan ikkala ayolning rolini mariupollik bir bloger «o‘ynagan». Ikkinchidan, u haqiqatan ham homilador bo‘lsa-da (buni uning blogidagi xabarlardan ko‘rish mumkin), u ushbu kasalxonada yota olmasdi, chunki «Azov» bataloni binoni allaqachon otishma pozitsiyasiga aylantirgani haqida 7 mart kuni Rossiyaning BMTdagi vakili Vasiliy Nebenzya aytgan edi.

Meduza ikkala dalilni ham savol ostiga oldi. Unga ko‘ra, «Feykka qarshi kurash» tomonidan tilga olingan bloger ayol haqiqatda kasalxonadan olingan tasvirlarga tushib qolganga o‘xshaydi, ammo bu tasvirlarning sahnalashtirilganini isbotlamaydi. Bundan tashqari, xabarlardagi ikkinchi ayol (aftidan, yarador) ham aynan o‘sha bloger ekanini aytishga asos yo‘q. Biroq ikkala tezis ham TIVning rasmiy ijtimoiy tarmoqlariga tushgan. Bundan tashqari, Vasiliy Nebenzya o‘z nutqida boshqa tibbiy muassasa — 1-sonli tug‘uruqxona haqida gapirib, uni «Azov» emas, balki Ukraina harbiylari nazorat qilayotgani haqida aytgandi.

Kunning ikkinchi yarmida tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov tug‘uruqxonani «Azov» batalonining bazasi deb atadi. Lavrov bu ob’ektga zarba berilganini inkor etmadi — uning aytishicha, bino dushman ob’ekti edi, u yerda tinch aholi bo‘lmagan. Kechqurun Rossiya Mudofaa vazirligi vakili Igor Konashenkov Rossiya aviatsiyasi Mariupolda «yerdagi nishonlarni urish bo‘yicha mutlaqo hech qanday vazifani» bajarmaganini va sodir bo‘lganlarning barchasi «to‘liq uyushtirilgan provokatsiya» ekanini aytdi. Konashenkov, shuningdek, kasalxonani «Azov» egallab turgani haqida gapirdi.

Kasalxonadan tasvirlar olgan fotosuratchi Yevgeniy Maloletka The Insider nashriga shunday dedi:
- Biz bo‘lgan voqealarni suratga oldik. Bu aviazarba edi, bu odamlar bilan to‘la kasalxona edi. Odamlar yerto‘ladan va binodan chiqib ketishdi – biz ularni suratga oldik. U yerda ‘Azov’ yo‘q edi.

Urushning 15-kuni1, Rossiya rasmiylari1, Mariupolda o‘qqa tutilgan tug‘uruqxona1, O‘t ochishni to‘xtatish1 Rossiya va Ukraina urushi