2025 yilning yanvar–sentyabr oylari yakunlariga ko‘ra, Qozog‘istonga meva va sabzavotlar importi barqaror o‘sishni namoyish etdi. Moliyaviy ifodada olib qaralganda, ushbu ko‘rsatkich 3,2 foizga ko‘payib, 559,7 million dollarga yetdi. Fizik hajm esa yanada jadal sur’atda o‘sib, 10,3 foizga oshdi va 1,2 million tonnani tashkil qildi. Bu holat qo‘shni mamlakat bozorida tashqi yetkazib beruvchilarga bo‘lgan talab hali-hanuz yuqori ekanini ko‘rsatmoqda.
Qozog‘iston amalda meva-sabzavot mahsulotlarining deyarli barcha turlarini import qiladi. Eng katta ulush bananga to‘g‘ri kelib, uning importi 49,5 million dollarga baholangan. Shuningdek, kartoshka (46,3 mln dollar), pomidor (42,7 mln dollar), uzum (34,3 mln dollar), piyoz (32,2 mln dollar), olma (32,1 mln dollar), sitrus mevalar (31,2 mln dollar) va shaftoli (26,6 mln dollar) ham eng talab yuqori bo‘lgan mahsulotlar qatorida qayd etilgan.
Mamlakatlar kesimida esa muhim o‘zgarish kuzatildi. Ilgari Qozog‘iston uchun asosiy yetkazib beruvchi hisoblangan O‘zbekiston o‘z yetakchilik mavqeini Xitoyga boy berdi. 2025 yil hisobot davrida Xitoydan meva va sabzavotlar importi 39 foizga o‘sib, 181,7 million dollarga yetdi. O‘zbekistondan yetkazib berish esa, aksincha, 12 foizga qisqarib, 128,6 million dollar miqdorida qayd etildi.
Bozordagi bunday o‘zgarish, avvalo, Xitoydan kartoshka importining keskin oshgani bilan izohlanadi. Xususan, ushbu mamlakatdan 33,4 million dollarlik, ya’ni 136 ming tonna kartoshka olib kirilgan. Shu bilan birga, Xitoy uzum yetkazib berish hajmini ikki baravardan ham ko‘proq oshirib, 22,8 million dollarlik (34,9 ming tonna) mahsulot eksport qildi. Bundan tashqari, Xitoy Qozog‘istonga sabzi yetkazib berishni boshladi, sitrus mevalar, o‘riklar hamda pomidorlar importida ham sezilarli o‘sish kuzatildi. Fizik hajmda Xitoydan import bir yil ichida 2,2 baravarga ko‘payib, 401 ming tonnaga yetdi.
O‘zbekistondan Qozog‘istonga kiritilgan mahsulotlar hajmi esa 360 ming tonna atrofida bo‘ldi. Shu bilan birga, Xitoy va O‘zbekiston ulushi birgalikda Qozog‘istonga keltirilayotgan barcha meva-sabzavot importining qariyb 55 foizini tashkil etmoqda.
Qiyosiy tahlil shuni ko‘rsatadiki, 2018 yilning to‘qqiz oyida Qozog‘istonga O‘zbekistondan 310,9 million dollarlik meva-sabzavot yetkazib berilgan bo‘lsa, Xitoydan import atigi 65,4 million dollar miqdorida bo‘lgan. O‘tgan yillar davomida vaziyat keskin o‘zgardi: O‘zbekistondan eksport 2,4 baravarga kamaygan, Xitoydan yetkazib berish esa aksincha, 2,8 baravarga oshgan.
Mutaxassislar fikricha, logistika, narx siyosati va mahsulot turlarining kengayishi Xitoyning Qozog‘iston bozorida ustunlikka chiqishida hal qiluvchi omil bo‘lmoqda. Bu esa mintaqa agrar bozorida raqobat tobora kuchayib borayotganidan dalolat beradi.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Mehmon guruhidagi foydalanuvchilar ushbu nashrga izoh qoldira olmaydi.
