Sabzi erkaklarga joziba bagʻishlaydi...

Beta-karotin teriga sariq-toʻq sariq rang beradi. Bu ongsiz ravishda yaxshi salomatlik belgisi sifatida qabul qilinadi.

Biroq, aslida bunday emas, avstraliyalik olimlar buni kashf qilishdi. Gʻarbiy Avstraliya universiteti tadqiqotchilarining maqolasi Behavioral Ecology jurnalida chop etildi.

Oldingi tadqiqotlar shuni koʻrsatdiki, meva va oʻsimliklar tarkibidagi karotenoidlarning tabiiy pigmentlari boʻlgan erkaklarning qizil, sariq va toʻq sariq ranglari koʻplab hayvonlar turlarida, xususan qushlar, baliqlar va sudraluvchilarda jinsiy selektsiyada muhim rol oʻynaydi.

Urgʻochilar yorqin rangli erkaklarga koʻproq jalb qilinadi, chunki bunday rang berish ularning yaxshi sogʻligʻidan dalolat beradi va shuning uchun ularning omon qolish, koʻpayish va yaxshi genlarini avlodlariga berish qobiliyati yuqori. Karotenoidlar organizm hujayralarini erkin kislorod molekulalari (oksidlovchi stress) ta'siridan himoya qiluvchi kuchli antioksidant xususiyatlarga ega. Ushbu moddalarga boy oziq-ovqatlarni ularning rangida aks etishi uchun etarli miqdorda olishga qodir boʻlgan odamlar, ta'rifiga koʻra, kuchli va sogʻlomdirlar.

Tadqiqot mualliflari bu evolyutsion mexanizm odamlarda ishlaydimi va terining sargʻish rangi va sogʻligʻi oʻrtasida bogʻliqlik bor-yoʻqligini tekshirishga qaror qilishdi. Buning uchun ular oʻrtacha yoshi 21 yosh boʻlgan yevropacha koʻrinishdagi 43 nafar heteroseksual yigitlarni tanlab oldilar.

Tadqiqot boshida barcha ishtirokchilar oksidlovchi stress darajasini, immunitet faolligini va sperma sifatini baholash uchun tibbiy koʻrikdan oʻtdilar. Bundan tashqari, barcha yoshlar suratga tushishdi. Keyin ishtirokchilar 12 hafta davomida beta-karotin qoʻshimchalarini oldilar. Ushbu davr oxirida ular yana tibbiy koʻrikdan oʻtkazildi va teri rangidagi har qanday oʻzgarishlarni kuzatish uchun yana suratga tushdi. Kutilganidek, u sargʻish-toʻq sariq rangga aylandi.

Erkaklarning fotosuratlari oʻrtacha yoshi 33 boʻlgan 66 nafar ayollarga koʻrsatildi. Ulardan beta-karotin kursidan oldin va keyin ishtirokchilarning jozibadorligi va sogʻligʻi holatini baholash soʻralgan.

Bunday rangga ega boʻlgan erkaklar ayollar tomonidan yanada jozibali va sogʻlomroq ekanligi aniqlandi. Biroq, tadqiqot shuni koʻrsatdiki, beta-karotin aslida erkaklar salomatligiga sezilarli ijobiy ta'sir koʻrsatmadi.

Tajribalar shuni koʻrsatadiki, hayvonlarda boʻlgani kabi, odamlarda ham jinsiy tanlov karotinoid bilan boʻyalgan terining rangiga asoslangan boʻlishi mumkin, deb yozadi tadqiqotchilar. Biroq, hayvonlardan farqli oʻlaroq, odamlarda bu xususiyat egasining sogʻligʻi haqida notoʻgʻri signallar beradi. “Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring