O‘zbekistonda iste’molchilar huquqlarini himoya qilish va bozor xavfsizligini ta’minlash yo‘lida muhim qadam tashlanmoqda. 21 avgust kuni jamoatchilik muhokamasiga taqdim etilgan “Bozor nazorati to‘g‘risida”gi qonun loyihasi keng jamoatchilik orasida qizg‘in muhokamalarga sabab bo‘ldi.
Loyihaning asosiy maqsadi mamlakatdagi oziq-ovqat hamda boshqa turdagi mahsulotlarning xavfsizligi va sifatini kafolatlash, shu bilan birga bozor nazorati sohasidagi munosabatlarni tizimli ravishda tartibga solishdan iboratdir.
Yangi tartibga ko‘ra, bozor nazorati organlari mahsulotlarning majburiy standart va me’yorlarga to‘liq muvofiqligini tekshirish vakolatiga ega bo‘ladi. Agar tekshiruv jarayonida salomatlikka jiddiy xavf solishi mumkin bo‘lgan yoki sifat jihatidan talabga javob bermaydigan mahsulotlar aniqlansa, ularni muomaladan olib tashlash choralari ko‘riladi. Shuningdek, ishlab chiqaruvchi yoki sotuvchiga nisbatan moliyaviy sanksiyalar qo‘llanishi ham ko‘zda tutilmoqda.
Muhim jihati shundaki, nazorat xaridlari jismoniy va yuridik shaxslar faoliyatiga noqonuniy aralashishsiz, ikki nafar xolis ishtirokida hamda videotasvirga olish orqali amalga oshiriladi. Bu jarayon shaffoflikni ta’minlab, har qanday sun’iy to‘siq yoki manfaatdorlikka yo‘l qo‘ymaslikka xizmat qiladi.
Qonun loyihasida jamoatchilik nazoratini kuchaytirish ham ustuvor vazifa sifatida belgilangan. Xususan, sifatsiz yoki xavfli mahsulotlar haqida ma’lumot bergan fuqarolarni moddiy jihatdan rag‘batlantirish mexanizmi joriy qilinishi rejalashtirilgan. Vazirlar Mahkamasi ushbu mexanizmni 4 oy ichida tasdiqlashi kutilmoqda.
Ma’lumotlarga ko‘ra, qonun loyihasi bo‘yicha muhokamalar 5 sentyabrgacha davom etadi. Agar hujjat qabul qilinsa, u 2026 yil 1 iyuldan rasmiy kuchga kiradi. Mutasaddilarning ta’kidlashicha, bu chora-tadbirlar bozor xavfsizligini sezilarli darajada oshirishi, sifatsiz mahsulotlar oqimini cheklashi va eng muhimi, iste’molchilar manfaatlarini himoya qilishga xizmat qilishi kutilmoqda.
