Telefon orqali firibgarlik holatlari ko‘paygan bir paytda yangi texnologiya ularga qarshi kuchli himoya vazifasini bajarmoqda. Raqamli texnologiyalar vazirligi tashabbusi bilan anti-spufing tizimi ishga tushirildi, deb xabar berdi Beeline 17 oktyabr kuni, oradan to‘rt kun o‘tib Mobiuz ham ushbu yangilik haqida ma’lumot berdi.
Yangi tizimning asosiy vazifasi — qo‘ng‘iroq raqamining haqiqiyligini tekshirish. Agar xalqaro qo‘ng‘iroq aslida xorijdan bo‘lib, lekin mahalliy raqam (+998 prefiksi) orqali yashirilgan bo‘lsa, sistema uni real vaqtda aniqlaydi va avtomatik ravishda bloklaydi. Bu firibgarlarning ko‘p yillardan beri qo‘llab kelayotgan sxemalariga qarshi samarali yechim bo‘ldi.
Beeline’ning ma’lumot berishicha, firibgarlar ko‘pincha xorijdan qo‘ng‘iroq qilib, o‘zlarini mahalliy abonent sifatida ko‘rsatishga urinishadi. Masalan, ular statsionar raqam yoki O‘zbekiston mobil operatorlaridan biri nomidan qo‘ng‘iroq qilayotgandek bo‘lib chiqishadi. Anti-spufing tizimi esa bunday mos kelmaslikni aniqlab, qo‘ng‘iroqni yo‘ldan to‘sadi.
Bu jarayonda sistema SIM-karta qaysi tarmoqda ro‘yxatdan o‘tganini tekshiradi. Agar qo‘ng‘iroq xorijiy tarmoq orqali amalga oshirilayotgan bo‘lsa, ammo raqam mahalliy ko‘rinishda bo‘lsa — tizim qo‘ng‘iroqni bloklaydi. Ya’ni, firibgarning “maska”si fosh etiladi.
Mobiuz’ning ma’lum qilishicha, kompaniya bu texnologiyani 2025-yil sentyabr oyidan boshlab amalga joriy etgan. Bir oy davomida anti-spufing tizimi minglab shubhali qo‘ng‘iroqlarni to‘sib, abonentlarni ehtimoliy firibdan asradi. “Eng muhimi, bu xizmat avtomatik ravishda va bepul faollashtirilgan. Foydalanuvchidan hech qanday harakat talab etilmaydi”, — deyiladi kompaniya xabarida.
Yangi tizim nafaqat abonentlarning xavfsizligini ta’minlaydi, balki raqamli muhitda ishonchni mustahkamlaydi. Mutaxassislar ta’kidlashicha, bu loyiha raqamli xavfsizlikni oshirishda muhim qadam bo‘lib, kelgusida barcha aloqa operatorlari tizimida ham to‘liq integratsiya qilinishi kutilmoqda.
Shunday qilib, anti-spufing texnologiyasi telefon orqali firibgarlikka qarshi haqiqiy “qalqon”ga aylanmoqda — zamonaviy texnologiyalar foydalanuvchini firibdan emas, tinchlikdan bahramand etish uchun xizmat qilmoqda.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
