Milliy statistika qo‘mitasi so‘nggi ma’lumotlariga ko‘ra, 2025-yil 1 oktyabr holatiga mamlakat aholisi 38 million 69,1 ming nafarga yetdi. Bu ko‘rsatkich O‘zbekistonda aholi soni barqaror o‘sishini namoyon etmoqda.
Taqsimotga ko‘ra, aholi tarkibida gender muvozanati deyarli teng: ayollar soni 18 million 896,6 ming nafarni (49,6 foiz), erkaklar esa 19 million 172,5 ming nafarni (50,4 foiz) tashkil etmoqda. Demograflar bu barqaror taqsimot mehnat bozoridagi strategiya va ijtimoiy siyosat yo‘nalishlarini belgilashda muhim omil ekanini ta’kidlamoqda.
Shaharlar ustunlikka chiqmoqda
Ma’lumotlar shaharlashuv jarayonining izchil davom etayotganini ko‘rsatmoqda. Hozirda 19,4 million kishi shaharlarda (taxminan 51 foiz), 18,7 million kishi esa qishloq hududlarida (49 foiz) istiqomat qilmoqda.
Mutaxassislar ta’kidlashicha, urbanizatsiya darajasining oshishi nafaqat ish o‘rinlari, balki uy-joy qurilishi, transport tizimi, ichimlik suvi va kanalizatsiya tarmoqlariga bo‘lgan talabni ham keskin oshirmoqda. Bu esa shahar infratuzilmasini yanada chuqur rejalashtirish va resurslarni samarali taqsimlash zaruratini ko‘rsatadi.
Shuningdek, shaharlarda aholining o‘sishi transport oqimini boshqarish, ekologik monitoring va energiya ta’minotidagi muammolarni ham yangicha yondashuv bilan hal qilishni talab etmoqda.
Oilaviy hayotdagi raqamlar
Qo‘mita ma’lumotlariga ko‘ra, hisobot davrida 177 mingta nikoh qayd etilgan bo‘lsa, 35,4 mingta oila rasman ajrashgan. Bu raqamlar yoshlar o‘rtasida oila qurish tendensiyasi saqlanayotganini ko‘rsatsa-da, oilalarni ruhiy va ijtimoiy jihatdan qo‘llab-quvvatlash tizimini yanada rivojlantirish zarurligini ham ta’kidlaydi.
Mutaxassislar fikricha, yosh oilalar uchun moliyaviy imtiyozlar, uy-joy dasturlari, oila psixologiyasi bo‘yicha maslahat xizmatlarini kengaytirish jamiyat barqarorligiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Migratsiyada manfiy saldo
Shu bilan birga, tashqi migratsiya bo‘yicha manfiy saldo qayd etildi: 1 133 kishi mamlakatga ko‘chib kelgan bo‘lsa, 7 585 kishi xorijga ketgan. Bu ko‘rsatkich natijasida umumiy netto saldo –6 452 nafarni tashkil etdi.
Ekspertlar bu holatni mehnat migratsiyasi, xorijdagi ta’lim imkoniyatlari va yuqori malaka talab qiladigan sohalarda kadrlar yetishmasligi bilan izohlashmoqda. Ayniqsa, IT, muhandislik va tibbiyot yo‘nalishida malakali mutaxassislarning chet elga chiqishi keyingi yillarda sezilarli o‘sish qayd etgan.
Xulosa
Demografik ko‘rsatkichlar O‘zbekiston aholisi nafaqat soni, balki yashash tarzi va joylashuvi bo‘yicha ham o‘zgarib borayotganini anglatadi. Urbanizatsiyaning kuchayishi, aholi tarkibidagi muvozanat va migratsiya tendensiyalari mamlakatning iqtisodiy, ijtimoiy va infratuzilmaviy siyosatini belgilashda muhim mezon bo‘lib qolmoqda.
Yangi ma’lumotlar davlat idoralari va mahalliy hokimiyatlar uchun kelgusi yillardagi rejalashtirish jarayonlarida asosiy yo‘nalish bo‘lib xizmat qiladi.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
