AQSHda havodan benzin oladigan qurilma yaratildi!

Yaqin kelajakda avto va aviatsiya transport vositalarini o‘ta ekologik toza yoqilg‘i bilan ta’minlash g‘oyasi endi fantastika emas. Amerikadagi Air Company startapi atmosfera havosidan uglerod gazini ajratib olib, uni sintetik benzinga aylantiruvchi innovatsion qurilmani ishlab chiqdi. Airmade deb nomlangan mazkur uskuna haqida Interesting Engineering nashri batafsil ma’lumot berdi.

Bu nimasi bilan farqli?

Tashqi ko‘rinishi muzlatgichni eslatadigan Airmade qurilmasi faqat uchta manbadan foydalanadi: havo, suv va qayta tiklanadigan elektr energiyasi. Ushbu texnologiya kuniga taxminan 1 litr sintetik yoqilg‘i ishlab chiqarishi mumkin. Garchi hozirda bu hajm kichikdek tuyulsa-da, bu ilmiy va muhandislik nuqtayi nazaridan ulkan siqilish hisoblanadi.

Qanday ishlaydi?

Prinsip juda oddiy, ammo aniq hisoblangan jarayonlarga asoslangan. Uskuna atmosfera havosidan karbonat angidrid (CO₂) ni yutib oladi. Keyin bu modda suv elektrolizi orqali olingan vodorod bilan aralashtiriladi. Katalizator yordamida uglerod va vodorod molekulalari sintez qilinib, oddiy benzinga o‘xshash suyuq uglevodorodlar hosil bo‘ladi. Qizig‘i shundaki, hosil bo‘lgan yoqilg‘i amaldagilar singari avtomashinalar yoki samolyotlar dvigatellarida hech qanday o‘zgarishsiz ishlatilishi mumkin.

Uglerod neytral texnologiya — kelajak kaliti

Air Company bu texnologiyani uglerod neytral deb ta’riflaydi. Chunki ushbu yoqilg‘i yonishi jarayonida chiqadigan CO₂ miqdori uni ishlab chiqarish paytida havodan olingan CO₂ miqdoriga teng bo‘ladi. Demak, bu jarayon tabiatga qo‘shimcha yuk keltirmaydi va global isishga qarshi kurashda muhim ahamiyat kasb etadi.

Qulaylik va samaradorlik

Airmade qurilmasi turli binolarda — xususiy uylar, ishxona, laboratoriya va hatto chekka hududlarda ham ishlatilishi mumkin. Uning asosiy afzalligi shundaki, uni ishga tushirish uchun minimal sozlov va avtomatik boshqaruv kifoya qiladi.

Hozircha qurilma kichik miqdorda sinovdan o‘tkazilmoqda, ammo Air Company texnologiyani keng miqyosda tatbiq qilishni maqsad qilgan. Albatta, buning yo‘lida to‘siqlar ham bor: xususan, elektroliz jarayoni uchun katta miqdordagi energiya talab etiladi va bu iqtisodiy jihatdan uncha maqbul emas. Ammo kompaniya ushbu jarayonni quyosh va shamol energiyasi bilan ta’minlash orqali arzonlashtirishni rejalashtirmoqda.

Amaliyotdagi ilk qadamlar

Air Company allaqachon AQSH harbiy-havo kuchlari va aviatsiya sanoati bilan hamkorlikni boshlagan. Agar loyiha muvaffaqiyatli kechsa, bunday qurilmalar nafaqat avtomobillarga, balki samolyot va kemalarga ham ekologik toza yoqilg‘i yetkazib berishda muhim rol o‘ynaydi.

Bundan tashqari, olimlar quyosh nuridan to‘g‘ridan to‘g‘ri foydalanib, atmosferadagi CO₂ ni turli kimyoviy moddalarga aylantirishni maqsad qilgan “sun’iy fotosintez” loyihasini ham parallel ravishda rivojlantirmoqda. Bu esa energetika sohasida yangi inqilob boshlanishidan darak beradi.

Xulosa: kelajak nafaqat yashil, balki jiddiy imkoniyatlarga to‘la!

Texnologiya yana rivojlanar ekan, Airmade singari qurilmalar yer yuzidagi karbon izini kamaytirish va qayta tiklanuvchi manbalarni maksimal samara bilan foydalanishda hal qiluvchi vositaga aylanishi mumkin. Bu nafaqat ekologiya, balki iqtisodiyot va energetika sohalari uchun ham ulkan burilish nuqtasidir.