Internetning unutilgan burchaklari

Bugungi algoritmlar va ijtimoiy tarmoqlar hukmronlik qilayotgan internet olamida ko‘pchilik o‘zini yakkalanib qolgan kabi his qiladi. Ammo internetning ilk yillari — 1990-yillar va 2000-yillar boshlarida – bu dunyo tamoman boshqacha edi: oddiy, sekin, ammo samimiy.

1996-yilda yaratilgan GeoCities saytlaridan tortib, “Buffy the Vampire Slayer” chat xonalari va Space Jam kinoreklama sahifasigacha bo‘lgan unutilgan veb-sahifalar, xotiralar va nostalgiya bilan to‘la sahifalar yana qayta ko‘rib chiqilmoqda. Bugungi kunda ularning aksariyati faqat Internet Archive orqali saqlanib qolgan.

Tadqiqotchilar ogohlantirishicha, internetdagi sahifalarning 38 foizi yo‘qolgan. Bu esa insoniyatning muhim raqamli tarixining izsiz ketayotganini anglatadi.

Yangi AI texnologiyalari va Google qidiruv tizimidagi o‘zgarishlar tufayli, oddiy foydalanuvchilar endi aniq saytlarga emas, bevosita javoblarga murojaat qilishmoqda. Bu esa veb-saytlar iqtisodiyotini izdan chiqarishi mumkin.

Ammo oddiy, shaxsiy va g‘ayrioddiy sahifalarga boy bo‘lgan ilk internet — inson ijodkorligi va erkin ifoda namunasidir. Ushbu unutilgan burchaklarga qaytish, bizga internetning insoniy, mehribon tomonlarini eslatadi.