Xitoy hukumati qariyalar sonining o‘sishi natijasida yuzaga kelayotgan ijtimoiy va iqtisodiy muammolarni hal qilish uchun robototexnika va sun’iy intellektni (SI) milliy strategiya darajasida qo‘llamoqda.
1. Tibbiyotda Robotlashtirilgan Assistentlar
Robotlar nafaqat qariyalar uylarida, balki shifoxonalarda ham keng qo‘llanilmoqda.
Jarrohlik Robotlari: Dastlab xorijiy modellar (masalan, Da Vinci) ustunlik qilgan bo‘lsa, endilikda Xitoyning mahalliy ishlab chiqaruvchilari (masalan, MicroPort MedBot yoki TINAVI Medical) minimal invaziv jarrohlik amaliyotlarini o‘tkazish uchun mo‘ljallangan yuqori aniqlikdagi robot-jarrohlar ishlab chiqmoqda.
Reabilitatsiya Robotlari: Bu robotlar insult yoki jarohatlardan keyin bemorlarning motor funksiyalarini (harakatlanish qobiliyatini) tiklashda yordam beradi. Ular mashqlarning takrorlanishini va intensiv nazoratini ta’minlaydi, bu esa shifokor va hamshiralar ning yukini kamaytiradi.
2. Qariyalarga G‘amxo‘rlik Qiluvchi Robotlar
Qariyalar uylaridagi hamshiralar va yordamchilar yetishmovchiligi ni qoplash uchun maxsus hamroh-robotlar (companion robots) joriy etilmoqda.
Hamrohlik va Emotsional Qo‘llab-quvvatlash: Misol uchun, iPal kabi kichik antropomorfik robotlar qariyalar bilan suhbatlasha oladi, ularga dori ichish vaqtini eslatadi va oila a’zolari bilan videoaloqa ni o‘rnatishga yordam beradi.
Kundalik Yordamchilar: Bu robotlar ovqat yetkazib berish, uy tozalash yoki qariyalarni karavotdan o‘rindiqqa ko‘chirish kabi og‘ir jismoniy vazifalarni bajaradi, bu esa inson yordamchilariga tushadigan jismoniy zo‘riqishni kamaytiradi.
3. Intellektual Monitoring va Diagnostika
SI tizimlari nafaqat amaliy yordam beradi, balki qariyalarning salomatligini doimiy kuzatish uchun ham qo‘llaniladi.
Anomalani Aniqdash: SI dasturlariga ega sensorlar va kameralar qariyalar ning yurish maromini, uxlash tartibini va kundalik harakatlarini tahlil qiladi. Agar to‘satdan yiqilish yoki anormal harakatlar aniqlansa, tizim zudlik bilan tibbiy xodimlarni ogohlantiradi.
Sog‘liqni Baholash: SI ovozli analiz orqali demensiya (xotira su sstlashuvi) kabi kasalliklarning dastlabki belgilarini aniqlashga yordam beradi, bu esa erta aralashuvga imkon beradi.
Kelajakka Yo‘naltirilgan Siyosat
Xitoyning robototexnika va SI sohasidagi bunday investitsiyalari bevosita hukumatning "Xitoyda ishlab chiqarilgan 2025" (Made in China 2025) strategik rejasiga bog‘liq bo‘lib, unda robototexnika asosiy ustuvor yo‘nalishlardan biri sifatida belgilangan. Maqsad — bu sohada global yetakchilikka erishish va jamiyatning qarishi bilan bog‘liq muammolarni samarali hal qilishdir.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Mehmon guruhidagi foydalanuvchilar ushbu nashrga izoh qoldira olmaydi.
