Тошкент шаҳрида 21 сентябрь куни атмосфера ифлосланиши бўйича рекорд сақлангани ҳақида хабар берилган эди. Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги шу мавзуга аниқлик киритди. Мазкур ифлосланишнинг сабаблари ва хавфли оқибатлар ҳақида мутахассислар маълумот берди.
Ифлосланишнинг асосий сабаби
21 сентябрь куни республикада паст босимли ҳудуд шаклланиб, Самарқанд, Жиззах, Сирдарё ва Тошкент вилоятларида ҳароратнинг 34-35 даражагача исишига сабаб бўлди. Бу исиш жараёнининг асносида, Тошкент вилоятининг жанубий станцияларида ҳарорат 35 даражадан юқорига чиқди. Ушбу жараённи, атмосфера босими 1028 гПа га кўтарилиши билан боғлиқ бўлган совуқ антициклоннинг ҳудудга кириши орқали шиддатланиши мумкин.
Ғарбий шамол ва чанг ҳавоси
Шамоллар ғарбий томондан юришга бошлади ва бу ҳолат 22 сентябрга келиб Тошкентга чанг ҳавосини олиб келди. Айдаркўл ва Қизилқум минтақа чанг ҳаво массаларининг Тошкентга етиб келиши, шаҳарда PM2.5 ва PM10 майда заррачаларининг миқдори ошишига сабаб бўлди. PM2.5 зарраларининг концентрацияси Ўзгидромет томонидан амалга оширилган ўлчовларга кўра 142 мкг/метр кубни ташкил этгани, бу миллий стандартдан 4 баробар кўплигини кўрсатди.
Тошкентдаги ҳолат ва хатарлар
Тошкент шаҳрида кечки вақтда ҳавода PM2.5 ва PM10 зарраларининг концентрацияси ортиб, ҳароратга таъсир қилган. Айниқса, Тошкент халқаро аэропортида кўриш масофаси 4000 метргача чеклангани хабар берилди. Бу майда дисперс зарралари шаҳар ҳудудида бўлишнинг салбий оқибатлари ҳисобланади, чунки улар нафақат одамларнинг нафас йўлларини зарарлайди, балки узоқ муддатда организмга зарар етказиши мумкин.
Прогноз ва ёмонлашув эҳтимоли
Ўзгидромет маълумотига кўра, 23-24 сентябрь кунлари Тошкент шаҳри ҳавосида майда зарралар тўпланиши давом этар экан, инверсия ҳодисаси сабабли уларнинг миқдори яна ошиши эҳтимоли бор. Паст босимли атмосфера ҳудудининг ёқорига чиқиши натижасида, майда заррачаларнинг тозаланиши рўй беради, аммо бу жараён тез эмас. Шунингдек, 24 сентябрга келиб, антисиклоннинг учиб кетиши ва янги паст босимли атмосфера жараёнининг пайдо бўлиши, тозаланишнинг янги жараёнларини босқичма-босқич бошлайди.
Ҳаво юқори сифатга қайтиш учун вақт керак
Тошкент шаҳридаги ҳаво ифлосланиши тўғрисидаги маълумотларнинг ортда қолган оқибатлари ифлосланиш билан боғлиқ муаммоларни ёритиб беради. Бу ерда асосий хавфлар – одамлар ва атроф-муҳит учун хавф туғдирган чанг ва кимёвий моддалардир. Тошкентнинг тозаланиши учун янги ҳарорат ва атмосфера босими ўзгаришларига кўп вақт ва махсус шараоитлар талаб қилинади.
Шунинг учун ҳар бир фуқаро ҳаво сифатига диққат қаратишга, ихтиёрий тарзда атрофни муҳофаза қилишга ва экологик чоралар кўришга ҳаракат қилиши муҳимдир.
