Трамп, Зеленский ва Вэнс нималар ҳақида гаплашди? Асосий маълумотлар

^{Фото: ruposters.ru}
АҚШ ва Украина президентлари Доналд Трамп ҳамда Володимир Зеленский 28 феврал куни Вашингтонда учрашишди. Бу учрашув Оқ уйдаги Овал кабинетда бўлиб ўтди. Учрашув бошида улар фойдали қазилмалар бўйича келишувни имзоламоқчи эканликларини хабар қилишди. Трамп журналистларга бу ҳужжат «АҚШнинг катта мажбурияти» бўлишини айтди. «Ва биз нодир ерости металларининг бир қисмини олиш учун қазиш, қазиш, қазиш ва ишлашни бошлаш имкониятини интиқлик билан кутмоқдамиз», — деди Трамп. Зеленский, ўз навбатида, «бу ҳужжат Украина учун олдинга қадам бўлиши»га умид билдирди.

Учрашувда Зеленский Россия президенти Владимир Путинни «қотил ва террорчи» деб атади ва Трампга «қотил билан муроса бўлмаслиги керак»лигини айтди. Зеленский Трампга украиналик ҳарбийларнинг Россия асирлигидан қайтганидан кейин чоп этилган суратларини кўрсатди.

Зеленский учрашувда Украинага «ўт очишни тўхтатиш»нинг ўзи етарли эмаслиги, чунки «Путин уни 25 марта бузгани»ни билдирди. Бунга жавобан Трамп томонлар тинчлик келишувига эришса, уруш тугашини айтди. «Россия [урушга] қайтишни истамайди, ҳеч ким қайтишни истамайди», — деди Трамп. Шунингдек, у Вашингтон Россия-Украина урушини тугатиш бўйича «битим параметрларини ишлаб чиқишни бошлагани»ни қўшимча қилди.

45 дақиқа давом этган учрашув якунида Зеленский, Трамп ва АҚШ вице-президенти Жей Ди Вэнс ўртасида даҳанаки жанжал келиб чиқди. Учрашув видеосига кўра, Вэнс Зеленскийни Украина президенти АҚШ ва Трампга ҳурматсизлик қилаётганликда айблаган. «Жаноб президент, ҳурмат билан. Менимча, Овал кабинетга келиб, Америка нашрлари қаршисида сўроқ қилмоқчи бўлганингиз ҳурматсизликдир», — деди АҚШ вице-президенти.

Зеленский эътироз билдирмоқчи бўлганида, Трамп шундай деди: «Сизнинг ҳолатингиз яхши эмас. Ҳозир сизларда кузир йўқ... Сиз миллионлаб одамларнинг ҳаёти билан ўйнашяпсиз... Сиз учинчи жаҳон уруши билан ўйнашяпсиз», — деган Трамп.

«Сиз мамлакатимизга ҳурматсизлик қиляпсиз», — деди Трамп Зеленскийга. АҚШ президенти Зеленскийнинг «Америка нимани ҳис қилишини айтиш»га ҳаққи йўқлигини таъкидлади. «Сиз уруш бошланганидан бери ноқулай шароитдасиз», — деди АҚШ президенти. «Миннатдор бўлишингиз керак. Одамлар ўлмоқда, сизларда ҳарбийлар етишмаяпти. Мен ўт очишни тўхтатишни хоҳлайман ёки хоҳламайман, деб айта олмайсиз», — деб қўшимча қилган Трамп.

Баҳс давомида Трамп Украина Россия-Украина урушини ҳал қилишга рози бўлиши кераклигини айтди. «АҚШсиз ҳам куч позициясидан ҳаракат қила оласизми? Одамларингиз довюрак. Ёки биз бу келишувни амалга оширамиз. Ёки сиз келишувдан чиқасиз. Оғир бўлишини, қийин бўлишини тушунаман. Лекин қўлингизда кузир йўқ. Биз келишувни имзолаганимизда, сиз энг яхши ҳолатда бўласиз. Лекин миннатдорчилик билдириш керак. Сиз эса бундай қилмаяпсиз. Бу унчалик яхши эмас. Бу сиз томондан унчалик яхши эмас», — деди Трамп Зеленскийга.

Музокараларнинг очиқ қисмидан сўнг Трамп ўзига тегишли бўлган Truth Social ижтимоий тармоғида Зеленский урушни тинч йўл билан ҳал қилишга тайёр эмаслигини ёзди:

Бугун Оқ уйда жуда муҳим учрашув бўлиб ўтди. Биз шундай шароитда, шундай босим остида суҳбатсиз тушуниб бўлмайдиган кўп нарсаларни билиб олдик. Таажжубки, ҳиссиётлар орқали нималар ташқарига чиқмайди ва мен президент Зеленский агар Америка аралашса, тинчликка тайёр эмас деган хулосага келдим, чунки у бизнинг иштирокимиз музокараларда унга катта устунлик беради, деб ҳисоблайди. Мен устунлик хоҳламайман, мен ТИНЧЛИКни истайман. У муқаддас Овал кабинетда Америка Қўшма Штатларига нисбатан ҳурматсизлик қилди. У тинчликка тайёр бўлганида, қайтиши мумкин.

Зеленский Оқ уйни муддатидан олдин тарк этди. Трамп ва Зеленскийнинг қўшма матбуот анжумани бекор қилинди. Зеленскийнинг Оқ уйни белгиланган вақтдан олдин тарк этгани ҳақида дастлаб Reuters агентлиги хабар берди. Трамп маъмурияти расмийлари Fox News телеканалига маълум қилишича, АҚШ президенти барчанинг кўз ўнгида рўй берган баҳслашувдан кейин Зеленскийни Оқ уйдан «қувиб чиқарган».

«Президент ҳурматсизлик кўрсатилганини ҳис қилди, залдаги расмийлар биз эшитган тил тўсиғидан ташқари, Зеленскийнинг тана тили, елка қисиши ва кўзларини қисиши ношукрлик, ҳурматсизлик деб ҳисоблашди. Президентнинг фикрича, Зеленский тинчликка тайёр эмас ва у тинчлик ҳақида гапиришга тайёр бўлганида қайтиши мумкин, аммо ҳозир у бундай ҳолатда эмас», — деди Fox News журналисти Жеки Хайнрих телеканал эфирида.

Унинг қўшимча қилишича, Оқ уй вакиллари «украинлар музокараларга қайтишни сўрагани»ни маълум қилган, бироқ давлат котиби Марко Рубио ва Трампнинг миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчиси Майк Уолц Украина делегациясига Зеленский Оқ уй ҳудудини тарк этиши ва тинчликка тайёр бўлганида қайтиши кераклигини айтган. CNN телеканали хабар беришича, Рубио ва Трампнинг бошқа маслаҳатчилари Зеленский музокараларга тайёр эмас деб ҳисоблаган, шунинг учун Украина делегациясидан кетиш сўралган, уларга тушлик ҳам берилмаган.

Музокаралардан сўнг томонлар қўшма матбуот анжумани ўтказиши кутилган эди, бироқ у бекор қилинди, деб ёзади CNN. АҚШ ва Украина ўртасида фойдали қазилмалар бўйича келишув имзоланиши ҳам бекор қилинди, деб хабар берди Fox News журналисти Жеки Хайнрих Оқ уйга таяниб. Келишув имзоланмади, дея тасдиқлади Оқ уй матбуот котиби. Трамп маъмуриятининг таъкидлашича, битим имзоланиши Украинага боғлиқ.

Зеленский музокаралардан сўнг ижтимоий тармоқларда пост ёзиб, АҚШга миннатдорчилик билдирди:
Раҳмат, Америка, қўллаб-қувватлаганингиз учун раҳмат, бу ташриф учун раҳмат. Президентга, Конгрессга ва Америка халқига раҳмат. Украинага адолатли ва узоқ муддатли тинчлик керак ва биз айнан шу мақсадда ишлаяпмиз.

Оқ уй Трамп ва Вэнс «Америка халқидан ўз манфаатлари йўлида фойдаланишга йўл қўймаслиги»ни маълум қилган. АҚШ президенти маъмурияти матбуот хизмати музокаралардан сўнг президент ва вице-президентнинг баъзи баёнотлари келтирилган хабарни эълон қилди. «Президент Доналд Жей Трамп ва вице-президент Жей Ди Вэнс ҳар доим Америка халқи ва Қўшма Штатларнинг дунёдаги мавқейини ҳурмат қиладиганларнинг манфаатларини ҳимоя қилади ва ҳеч қачон Америка халқидан ўз манфаатлари йўлида фойдаланишга йўл қўймайди», — дейилади баёнотда.

Илон Маск Оқ уйдаги можародан сўнг Зеленский «Америка халқи кўз ўнгида ўзини яксон этгани» ҳақида ёзди. Шу билан бирга, АҚШ президентининг миллий хавфсизлик бўйича собиқ маслаҳатчиси Жон Болтон Трамп ва Вэнс «Россия-Украина урушида Россия томонида эканликларини кўрсатишгани»ни айтди. Россия Хавфсизлик кенгаши раҳбари ўринбосари Дмитрий Медведев Трамп Зеленскийга «Овал кабинетда шафқатсиз муносабатда бўлгани»ни ёзди. Бу вақтда эса Полша бош вазири Доналд Туск ижтимоий тармоқда шундай ёзди: «Қадрли Володимир Зеленский, қадрли украин дўстлар, сиз ёлғиз эмассиз». Франция, Германия, Испания ва Европанинг бошқа мамлакатлари етакчилари ҳам дарҳол Украина президенти ва украин халқини қўллаб-қувватлаб чиқишди.

Киев шаҳри мэри Виталий Кличко эса шундай пост қолдирди: «Умид қиламанки, Украина Қўшма Штатларнинг биз учун жуда муҳим бўлган қўллаб-қувватлашини йўқотмайди». Украина Олий Радаси раиси Руслан Стефанчук Украина халқини қўллаб-қувватлашини билдириб, Россия — тажовузкор, Украина эса —тажовуз қурбони эканини ҳеч ким унутмаслиги кераклигини таъкидлади. “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг