Трамп маъмурияти қўллаётган NASА бюджетини қисқартириш ортида қандай хавфлар бор?

Америка сиёсий муҳитида илинжли баҳс-мунозаралар давом этмоқда. Вакиллар палатаси аъзоси, демократ Жорж Уайтсайдс АҚШ президенти Дональд Трамп маъмуриятининг 2026-молиявий йил учун NASА агентлиги бюджетига катта миқдорда — қарийб 25 фоиз қисқартириш киритилишини кескин танқид қилди. Унинг таъкидлашича, бу фақат агентликнинг илмий дастурларига салбий таъсир қилиш билан чекланиб қолмайди, балки мамлакатнинг илм-фан, космос ва иқтисодиётдаги етакчилик мақомини ҳам хавф остида қолдиради.

Маълумотларга кўра, Трамп маъмурияти NASАнинг илмий тадқиқотларига ажратиладиган маблағни икки баробар қисқартиришни режалаштираётгани — ҳақиқий фожиавий ҳолат. Жорж Уайтсайдс бу қарорни фақат Америка илм-фан ривожи учун эмас, балки келажакда дунё бўйича энергия, ресурс ва инновацияларни топишда, мамлакатнинг иқтисодий салоҳиятини мустаҳкамлашда муҳим аҳамиятга эга эканини таъкидлади.

Уайтсайдс бу борада Хитой мисолини келтириб ўтди. "Хитойликлар ҳозир космосга ўнлаб мултиспектрал қурилмаларни учирмоқда. Бу соҳада АҚШ етакчилигини сақлаб қолмаса, биз нафақат атмосфера фанидан, балки келажак иқтисодиётимизнинг асосий қазилма манбаларини аниқлаш имкониятларидан ҳам айриламиз", — деди у.

Шунингдек, демократ вакил Артемис ой дастурини молиялаштиришни қўллаб-қувватлашини билдирди. Айни пайтда, Жаред Айзекман номзодини NASА раҳбарлигига қўйишдан воз кечилганини ноўрин қарор деб баҳолади ва бу қарор ортида шахсий манфаатлар, ҳатто Илон Маск билан боғлиқлиги ҳақида айрим мулоҳазаларни келтирди.

Эслатиб ўтамиз, NASА бугунги кунда фақат Америка эмас, балки бутун дунё учун илмий ва технологик тараққиётда муҳим ўрин тутади. Бюджет қисқариши эса жаҳондаги рақобатда АҚШнинг позициясига жиддий таъсир кўрсатиши мумкин. Мухлислар эса, илм-фан ва технологиялар ривожи Америка келажагининг кафолати эканини яна бир бор таъкидлашмоқда. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!